-Nguyễn Đăng Quang -
Trung tuần tháng 10/2016, Hội nghị Trung
ương 4 ĐCSVN (Khóa XII) họp trong 6 ngày. Hội nghị tập trung bàn thảo chủ yếu về
công tác xây dựng Đảng, mà đề tài nóng bỏng là sự SUY THOÁI đang diễn ra trong
Đảng lúc này! Kết thúc Hội nghị, theo lệ thường, là sự ra đời một bản Nghị quyết
quan trọng! Lần này bản Nghị quyết có tên khá dài là “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về
tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự
chuyển hóa” trong nội bộ; và một số vấn đề khác.” Ngay trong bài diễn văn
khai mạc Hội nghị, TBT Nguyễn Phú Trọng đã cảnh báo: “Tình trạng suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” vẫn chưa được
ngăn chặn và đẩy lùi; có mặt còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn, có thể gây ra
những hậu quả khôn lường!”
Trước hết, cần khẳng định, cũng như
THAM NHŨNG, hiện tượng SUY THOÁI là khuyết tật của riêng Đảng, khởi nguồn ngay trong
nội bộ Đảng chứ không phải là tác động khách quan từ bên ngoài dội vào hàng ngũ
Đảng, càng không phải là của “các thế lực xấu, thù địch chống phá Đảng”! Trong
vấn đề này, hoàn toàn không có thế lực nào chui được vào trong nội bộ Đảng để
có thể bôi nhọ hoặc làm mất uy tín của Đảng! Thứ đến, xem chừng hiện tượng này
đã đến điểm nút và rất nguy cấp, đến mức ông Nguyễn Phú Trọng phải lo lắng thốt
lên “có thể gây ra những hậu quả khôn
lường!” . Hậu quả khôn lường ở đây, theo thiển ý của người viết, có thể
là Đảng đang đứng trước nguy cơ “vỡ trận” chăng?!
Vậy đâu là nguyên nhân của sự SUY THOÁI
này và giải pháp thoát khỏi nó là gì? Thực ra, tình trạng SUY THOÁI trong Đảng
không phải là hiện tượng mới, nó đã có từ trên 20 năm nay! Ngay từ Đại hội Đảng
toàn quốc lần thứ VIII (6/1996), Đảng đã lên tiếng cảnh báo về nguy cơ này rồi!
Và, cũng giống như THAM NHŨNG mà Đảng coi là căn bệnh ung thư cách đây đã trên
25 năm (từ Đại hội Đảng lần VII, 6/1991), nguy cơ SUY THOÁI cũng không dễ ngăn
chặn và đẩy lùi được! Thực tế, các nguy cơ trên cứ sau mỗi kỳ Đại hội Đảng, nó hình
như lại được “nuôi dưỡng” để trở nên lớn mạnh không ngừng! Vậy, đâu là căn
nguyên gốc rễ đưa đến vấn nạn này, và đâu là giải pháp chủ yếu để ngăn chặn, đẩy
lùi nguy cơ mà TBT Trọng coi là “sẽ
gây ra những hậu quả khôn lường”?
Ông Vũ Ngọc Hoàng, nguyên Ủy viên Trung ương
Đảng, nguyên Phó Trưởng ban thường trực Ban Tuyên Giáo Trung ương (Khóa XI) đã chỉ
ra nguyên nhân chủ yếu, nguyên nhân gốc rễ của nạn SUY THOÁI trong Đảng hiện
nay. Trong số các nguyên nhân chính, ông Hoàng (ông Vũ Ngọc Hoàng chứ không phải
là ông Vũ Huy Hoàng) nhấn mạnh việc thiếu vắng 2 cơ chế là Kiểm soát quyền lực và Tự
do tư tưởng, tự do ngôn luận và minh bạch thông tin! Nhưng ông Hoàng không đề xuất và kiến nghị được
giải pháp cụ thể nhằm ngăn chặn nạn SUY THOÁI này! Song ông Hoàng đã nói rất
đúng, 2 cơ chế này đâu đã có, nó hoàn toàn thiếu vắng trong sinh hoạt Đảng từ
khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đến nay!
Trước hết, xin được bàn qua về cơ chế Kiểm
soát quyền lực! Nói đến cơ chế này, phải nói đến Ủy ban Kiểm tra các cấp của
Đảng. Từ khi Đảng ra đời, tất cả Ủy ban Kiểm tra các cấp của Đảng đều do Đảng bộ
cấp đó chỉ định, không thông qua qua bầu cử! Ngay cả Ủy ban Kiểm tra Trung ương
hiện nay cũng vậy, đều do Ban Chấp hành Trung ương chỉ định. Cơ cấu nhân sự gồm
những ai, quy chế hoạt động ra sao đều do TBT và BCT quyết định, chứ không do Đại
hội Đảng bầu ra! Đây là một khiếm khuyết vô cùng nghiêm trọng! Được biết, từ
năm 1980, trước và trong mỗi kỳ Đại hội toàn quốc, rất nhiều đảng viên, trong
đó có người viết bài này, kiến nghị Đại hội Đảng phải trực tiếp bầu ra Ủy ban
Kiểm tra Trung ương, chứ không thể để Ban Chấp hành Trung ương chỉ định ra Ủy
ban này! (Cũng như UBKT các cấp phải do Đại hội Đảng bộ và Chi bộ bầu, chứ
không thể do Đảng ủy hay Chi ủy cử như hiện nay!) Nhưng tất cả các ý kiến này đều
bị phớt lờ hoặc bịt đi, không được chấp nhận! Như mọi người đều rõ, quyền lực của
Đảng trước nay chủ yếu tập trung vào các chức vụ chủ chốt như Tổng Bí thư, các Ủy
viên Bộ Chính trị và Ban Bí thư! Nhưng Đảng lại không có cơ chế kiểm soát các vị
này một khi họ có dấu hiệu vi phạm Điều lệ Đảng hoặc vi phạm Hiến pháp và Pháp
luật Nhà nước, chẳng hạn như các hiện tượng “SUY
THOÁI về chính trị biểu hiện qua các hiện tượng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”
hoặc “SUY THOÁI về đạo đức, lối sống biểu
hiện qua các hiện tượng như lợi ích nhóm, tham nhũng chính sách, tham nhũng quyền
lực, tham ô công quỹ, nhận hối lộ v.v...” Chủ động tiến hành việc ngăn chặn, đẩy lùi hoặc
xử lý những hiện tượng này là Ủy ban Kiểm tra Trung ương ư? Không đâu! Ủy ban
này chỉ được làm những vụ việc do TBT hoặc BCT trực tiếp ra lệnh hoặc cho phép.
Nếu tự tiện làm những vụ việc mà chưa được lệnh hoặc không có sự đồng ý của TBT
hoặc BCT thì ngay lập tức sẽ bị “tốp” lại ngay, và ông Chủ nhiệm hay Phó Chủ nhiệm
hoăc toàn bộ Ủy ban Kiểm tra sẽ bị bãi chức, bị giải thể lập tức! Nhưng nếu UBKTTƯ
do Đại hội bầu thì lại khác, sẽ khác hoàn toàn với UBKTTƯ như hiện nay, vì Ủy
ban này không phụ thuộc vào BCHTƯ, họ chịu trách nhiệm và chỉ chịu trách nhiệm
trước Đại hội Đảng toàn quốc, chứ không phụ thuộc vào TBT hay BCT như hiện nay!
Do vậy, họ có toàn quyền kiểm tra, giám sát những vụ việc, hoặc bất cứ tổ chức hay
cá nhân nào, kể cả TBT và các Ủy viên BCT, một khi Ủy ban này thấy có dấu hiệu
vi phạm pháp luật hoặc vi hiến, lạm quyền như Dự án Bauxite Tây Nguyên, 2 vụ Vinashines,
Vinalines, vụ cảng nước sâu Sơn Dương và Formosa Vũng Áng (Hà Tĩnh), hoặc các vụ
cấp phép cho Trung Quốc thuê 300 ngàn héc ta rừng đầu nguồn ở các tỉnh biên giới
trong những năm đầu thập kỷ 2010’s! Tôi tin rằng, nếu có UBKTTƯ do Đại hội Đảng
bầu ra, chắc chắn rất nhiều dự án, trong đó có các dự án nói trên, sẽ không hình
thành, và do vậy lúc này Đảng đâu phải lo lắng đối phó với “Tình trạng SUY THOÁI có thể gây ra những hậu quả khôn lường” như
ông Nguyễn Phú Trọng đang lo lắng và than thở!
Còn
về cơ chế “Tự do tư tưởng, tự do ngôn luận
và minh bạch thông tin”, nói gọn lại đó chính là tự do báo chí, tự do biểu
đạt! Vâng, song song với cơ chế Kiểm soát quyền lực, nhất thiết phải có cơ chế
tự do báo chí! Nhưng cơ chế này đã thiếu vắng ở đất nước ta tròn nửa thế kỷ
qua! Nói “tự do báo chí” mà không cho phép báo chí tư nhân hoạt động thì không
thể nói là có “tự do báo chí” được! Tự do báo chí nhất thiết phải chấp nhận báo
chí tư nhân! Tổng Biên tập và Tòa soạn các báo phải tuân theo và chỉ tuân theo Luật
Báo chí do Quốc hội ban hành, và chịu trách nhiệm trước độc giả và nhân dân, chứ
không tuân theo chỉ thị (miệng hay văn bản) của bất cứ ai, tổ chức nào ngoài Luật
Báo chí! Tình trạng như hiện nay, trên 800 tờ báo, bao gồm báo in, báo nói, báo
hình và báo mạng mà chỉ có một “Tổng Biên tập” duy nhất, đó là Ban Tuyên giáo
Trung ương! Tình trạng này không nên kéo dài, vì nó rất tai hại cho đất nước và
xã hội! Quyền lực thứ tư (sau quyền lập pháp, tư pháp và hành pháp) mà nằm gọn
trong tay của một tổ chức, một đảng chính trị thì sao có thể gọi là “tự do tư
tưởng, tự do ngôn luận và minh bạch thông tin” được? Chính vì thế, Đảng nên chấp nhận tự do báo chí
vì cơ chế này rất có lợi cho tiến bộ xã
hội nói chung và làm trong sạch nội bộ Đảng nói riêng, vì nó sẽ loại bỏ ngay “nạn SUY THOÁI, nạn THAM NHŨNG” từ
trong trứng nước, chứ không để đến mức chúng trở thành bầy sâu, thậm chí cả tập
đoàn sâu như hiện nay được! Tôi dám chắc, điều mà ông Trọng lo lắng “sẽ xảy ra những hậu quả khôn lường”
chắc chắn sẽ không thể xảy ra nếu Đảng chấp nhận và thực thi 2 cơ chế Kiểm
soát quyền lực và Tự do báo chí (tức
tự do tư tưởng, tự do ngôn luận và minh bạch thông tin) mà ông Vũ Huy Hoàng
đã chỉ ra nhưng không dám đề xuất và kiến nghị Đảng áp dụng!
Trong dịp Tết Đinh Dậu vừa qua, nhiều
trang mạng xã hội trong và ngoài nước đã đăng tải 4 kỳ liên tiếp một bài viết rất
đặc sắc có đầu đề là “Đảng Cộng sản Việt Nam, ngã ba
đường lịch sử.” của tác giả ký tên Lãng Anh. Trong bài viết rất
sắc sảo này, tác giả Lãng Anh đã tổng hợp và phân tích sâu sắc những khuyết tật
bẩm sinh dẫn đến sự thất bại tất yếu của các Đảng Cộng sản theo chủ thuyết Marxist-Leninist
trên toàn thế giới! Hai trong các khuyết tật khiến các Đảng Cộng sản đồng loạt
sụp đổ ở Liên Xô và các nước Đông Âu cuối những năm 1980’s, đầu những năm
1990’s có lẽ chính là sự thiếu vắng 2 nguyên lý mà ông Vũ Ngọc Hoàng, nguyên
UVTƯ Đảng, nguyên Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương đã nêu
lên, đó là “Nhà nước không có cơ chế kiểm soát quyền lực và Xã hội không có
tự do báo chí”! Tôi tin rằng, nếu
ĐCSVN chấp nhận và áp dụng cơ chế “Kiểm soát quyền lực” và cơ chế “Tự do tư tưởng,
Tự do ngôn luận và Minh bạch thông tin” thì ĐCSVN hoàn toàn có thể yên tâm,
tránh được nguy cơ SUY THOÁI “sẽ gây
ra những hậu quả khôn lường” mà TBT Nguyễn Phú Trọng, Giáo sư-Tiến sỹ
hàng đầu chuyên về Xây dựng Đảng, đã lo lắng cảnh báo trong Hội nghị Trung ương
4 vừa qua!
Hà Nội, ngày Kỷ niệm thành lập Đảng, 3/2/2017.
N.Đ.Q.