Thành công trong kinh doanh là ao ước của rất nhiều người. Tuy nhiên, trong cuộc sống khi các giá trị đạo đức bị xem nhẹ, thì những nhân tố chính yếu quyết định thành bại lại bị coi thường. Xem lại gương thành công của người xưa mới thấy nhiều đạo lý kinh doanh là được xây dựng trên nền tảng làm người.
Chân dung Phạm Lãi. Vì ông làm giàu có đạo, phú mà có thể nhân, cho nên được xưng là “Thương thánh”, cũng được coi là nho thương chi thuỷ tổ. (Tranh: m.zhalm.net)
“Nhân, nghĩa, lễ, trí, tín” trong văn hóa truyền thống đã bao hàm thành và tín. Không thành thì lấy gì đối nhân xử thế, không tín thì lấy gì mà lập thân ở đời. Thành tín là một chuẩn tắc làm người, đạo đức kinh doanh cũng xem đây là cốt lõi.
Lấy tín nghĩa làm trọng, chính là bản sắc buôn bán trung thực, ngay chính của người làm ăn. Trải qua bao triều đại, xã hội nào cũng đều xuất hiện rất nhiều thương nhân thành tín trọng nghĩa, từ đó trở thành người giàu có, danh nổi một phương. Họ lấy tín, nghĩa, thành, nhân mà kinh doanh, vì thế mà luôn được ngợi ca, kết quả là “Cơ nghiệp ngày một hưng thịnh, gia đạo ngày một phú quý”.
Cái cân của Trung Quốc cổ đại, cơ chế 16 lượng, phân biệt lấy 16 hạt sao để đánh dấu, 6 lượng phía trước là 6 hạt sao Nam Đẩu, 7 lượng nữa là 6 hạt sao Bắc Đẩu, 3 lượng cuối cùng là 3 sao Phúc Lộc Thọ. Nam Đẩu chủ sinh, Bắc Đẩu chủ tử, Phúc Lộc Thọ chủ phúc khí, tài phú và thọ mệnh; hàm nghĩa của người xưa vô cùng rõ ràng, việc cân đo đong đếm nhất định liên quan đến sinh tử, khuyết cân thiếu lượng:
Thiếu một lượng thì giảm phúc, thiếu hai lượng thì giảm lộc, thiếu ba lượng thì giảm thọ. Chiếc cân này được cổ nhân lưu truyền cho tới ngày nay, với tư cách là cán cân chuẩn mực cho sự thành tín, kết tinh của tinh hoa văn hóa truyền thống.
Chiếc cân này được người xưa lưu truyền cho tới ngày nay, với tư cách là cán cân chuẩn mực cho sự thành tín, kết tinh của tinh hoa văn hóa truyền thống. (Ảnh: iStock)
Thành tín không lừa gạt là yếu tố cơ bản của việc duy trì thành công lâu dài trong kinh doanh. Người xưa có nói, hoạt động kinh doanh mẫu mực ấy chính là “Sự nghiệp Đào Chu“, sau là cần lấy “Phong thái Quản Bảo” làm tấm gương. Đối với khách hàng, thương gia, vô luận lớn nhỏ, đều nên dùng thành tín mà đối đãi.
Đào Chu ở đây chính là để nói đến Phạm Lãi.
Căn cứ theo sách sử ghi lại, Phạm Lãi lúc tuổi còn trẻ uyên bác tinh thông, bụng đầy kinh luân, không chỗ nào là không tinh tường, nhưng lại không được người đương quyền nước Sở trọng dụng.
Năm 496 TCN, nước Ngô và nước Việt xảy ra chiến tranh, Ngô vương Hạp Lư tử trận. Con của Hạp Lư là Phù Sai vì muốn báo thù cho cha, nên năm 494 TCN đã cùng nước Việt tại Phu Tiêu (nay là núi Động Đình, Thái Hồ, Giang Tô) quyết chiến. Việt Vương Câu Tiễn đại bại, còn sót lại 5.000 quân lính phải trốn vào núi Hội Kê.
Phạm Lãi lúc này đang phò tá Việt Vương Câu Tiễn, vì vua bày mưu tính kế. Hơn 20 năm sau, Câu Tiễn cuối cùng khiến nước Ngô đại bại, Phù Sai phải tự vẫn. Việt Vương trở thành bá chủ thời kỳ mới là hậu Xuân Thu. Phạm Lãi được tôn là Thượng Tướng quân.
Biết rõ Câu Tiễn là người có thể chung hoạn nạn, nhưng lại khó cùng hưởng thái bình, Phạm Lãi đã chọn đường lui thân. Sau khi Câu Tiễn lên làm bá chủ, Phạm Lãi mang theo gia quyến, thân tín cùng tùy tùng lên thuyền rời đi, lênh đênh đến nước Tề, tự mình đổi tên thành “Xi Di Tử Da”, có nghĩa là “1 túi đựng rượu bị trục xuất vì phạm tội“. Đoàn của ông cùng khai hoang canh tác, đồng thời kinh doanh buôn bán. Không quá vài năm, tích lũy được mấy ngàn vạn gia sản.
Trở thành đại phú ông, nhưng Phạm Lãi trọng nghĩa khinh tài, thường làm việc thiện ở quê nhà. Về sau, Tề vương nghe nói, mời ông đến kinh thành, tấn phong làm Tướng quốc. Phạm Lãi cảm thán nói: “Làm quan đến tể tướng, gầy dựng gia sản có được nghìn vàng, đối với một người xuất thân là dân thường, vốn chỉ có hai bàn tay trắng mà nói thì đã là lên tới cực điểm, nếu sống hưởng thụ cái tôn danh mãi như vậy thì e rằng không phải là điều tốt lành”.
Vì thế, sau 3 năm làm Tướng quốc, lần nữa Phạm Lãi giã từ sự nghiệp khi đang trên đỉnh vinh quang, từ quan bỏ lại gia tài mà rời đi.
“Chỉ cùng quân vương chung khổ nạn, công thành liền lùi bước ra đi. Mặt hồ mênh mông sương khói dập dờn, ai người đầu tiên lên thuyền nhỏ”, đó những vần thơ mà Vương Thập Bằng viết để tán tụng Phạm Lãi. (Tranh: vn.linkedin.com)
Sau khi lặng lẽ rời khỏi nước Tề, Phạm Lãi lần này là lần di chuyển thứ 3, ông đi đến Đào (nay là tây bắc Định Đào, Sơn Đông), lần nữa khởi nghiệp kinh doanh. Phạm Lãi căn cứ vào thời tiết, khí hậu, dân tình, phong tục,…mà lập nghiệp tích gia sản. Trong vài năm, ông lại trở thành cự phú, lấy hiệu là “Đào Chu công“.
Vì Phạm Lãi làm giàu có đạo, phú mà có thể nhân, cho nên được xưng là “Thương thánh”, cũng được coi là nho thương chi thuỷ tổ.
Sử gia Tư Mã Thiên ghi rằng: “Phạm Lãi dời chuyển ba lần đều có vinh hiển“, trong sử sách khác cũng khái quát Phạm Lãi bình sinh nói rằng:
“Làm ăn buôn bán phải dựa theo thời cơ chứ không phải đi cạnh tranh với người khác”.
Thế nhân ca tụng ông là người “lấy lòng trung phụng sự quốc gia, biết dùng trí để giữ thân, biết kinh doanh nên giàu có, từ đó mà danh nổi tại thiên hạ”.
Phạm Lãi kinh doanh coi trọng nhân nghĩa, cũng không hám lợi; đối với người hợp tác cùng, ông khiêm tốn nhún nhường; đối với người làm thuê thì rộng rãi hào phóng; gặp phải năm không may giảm sản lượng, thì miễn giảm địa tô, còn phát chuẩn cứu tế. Trong kinh doanh, ông và nông dân, thương nhân đầu năm ký kết hiệp ước thu mua thương phẩm; đến cuối năm, nếu như giá cả thương phẩm tăng lên, Phạm Lãi liền chiếu theo giá cả hiện tại của thị trường cuối năm mà thu mua; nếu như giá xuống, ông vẫn nghiêm khắc thực hiện hiệp ước.
Bởi vậy, Phạm Lãi thu phục được nhân tâm của phần đông thương nhân, nông dân và thợ thủ công, nhờ thế mà có được lượng đối tác làm ăn ổn định. Cũng vì ông chân thành trong hợp tác, tổng giá thành sản phẩm cũng giảm xuống rất nhiều, cuối cùng đạt được kết quả đôi bên cùng có lợi.
Ông cũng trọng tín nghĩa. Một lần, Phạm Lãi kinh doanh xoay vòng vốn gặp khó khăn, phải vay một phú hộ 10 vạn tiền. Một năm sau, phú hộ mang khế ước vay tiền đến đòi nợ, trên đường đi tay nải không cẩn thận nên rớt xuống nước, khế ước vay tiền và lộ phí cũng bị mất, vì vậy phải tìm Phạm Lãi nương nhờ. Dù không có khế ước, nhưng Phạm Lãi không chỉ trả lại cả vốn lẫn lời, mà còn đưa thêm tiền lộ phí. Danh tiếng về nhân tín của Phạm Lãi truyền rộng khắp thiên hạ. Trong việc kinh doanh sau này, tất cả phú hộ đều sẵn lòng chủ động đến đưa tiền, giúp Phạm Lãi vượt qua khủng hoảng tài chính.
Ngoài ra, ông còn vô điều kiện mà đem kinh nghiệm làm ăn, nuôi dưỡng kỹ thuật đợi truyền thụ cho người khác. Ví như trong “Tề dân yếu thuật” có ghi lại chuyện về một chàng trai nghèo tên Y Đốn từng đến gặp Phạm Lãi thỉnh giáo thuật làm giàu, Phạm Lãi liền chỉ cho anh ta nuôi 5 loại gia súc. Quả nhiên, Y Đốn làm giàu rất nhanh.
Vì thế trong kinh doanh, Phạm Lãi là “người giàu có luôn hành sự theo đức, hết sức chú trọng đạo đức và đạo nghĩa. Trong 19 năm, ông 3 lần đạt được sự giàu có tột bậc nhưng cũng 3 lần đem hết của cải bạc tiền phát cho người nghèo và họ hàng không thân thiết, bản thân ông không vì tiền tài mà lao tâm”.
Phạm Lãi trị quốc thì quốc thịnh, trị gia thì gia phú, còn không màng danh lợi, giã từ sự nghiệp khi đang trên đỉnh vinh quang. Vương Thập Bằng thời Đại Tống từng làm thơ tán dương ông, rằng:
“Chỉ cùng quân vương chung khổ nạn,Công thành liền lùi bước ra đi.Mặt hồ mênh mông sương khói dập dờn,Ai người đầu tiên lên thuyền nhỏ”.
Mai Mai, dịch từ Epoch Times
Nâng bút mưa liền tạnh, vẽ chữ là họa tâm
Thư pháp là nghệ thuật vẽ chữ giàu biểu cảm, thư pháp gia chân chính là người có hàm dưỡng, do đó nét bút vẽ ra có thể hô phong hoán vũ, hay nói đúng hơn rằng vẽ chữ chính là họa tâm.
Thư pháp chứa đựng nội hàm tinh thần, chú trọng tu dưỡng tâm tính. Tranh vẽ quả đào. (Ảnh minh họa)
Kỹ thuật viết chữ của Trung Hoa là độc nhất vô nhị, truyền thừa nội hàm tinh thần hàng ngàn năm
Người ta vẫn thường nói: “Văn chương thiên cổ sự, thư pháp vạn niên truyền”, ý nói rằng văn chương là chuyện muôn đời, thư pháp chính là thứ được lưu truyền vạn năm. Bất kể thư pháp đã trải qua binh lửa chiến loạn, hay triều đại thay đổi, đều dùng sức sống mãnh liệt để diễn giải lịch sử cùng những câu chuyện cuộc sống.
Thư pháp Trung Hoa giữ vị trí độc tôn bởi nét chữ đặc trưng giàu nội hàm, dù trắng hay đen, trong thiên biến vạn hóa, thể hiện trọn vẹn tinh thần sáng tạo của sinh mệnh huyền diệu, cũng chính là nội hàm văn hóa quốc gia tự xưng Thần Châu này. Hơn 3.000 năm trước, vào thời Thương Chu, người ta đã lấy nét chữ Giáp Cốt để bói mệnh rất huyền diệu, họ dựa vào nét vẽ và kết cấu chữ làm thành thư pháp, từ cảnh vật huyền ảo bất định mà xuất ra trí tuệ cổ xưa.
Thư pháp vào thời kì khác nhau thì diện mạo tinh thần cũng khác nhau, chuyên gia bình thư pháp cuối nhà Thanh là Lưu Hi Tái từng nói: “Bút tích văn bia đời Tần khí lực cứng cỏi, thời Hán thì sâu đậm”. “Xem nét chữ của người Tấn, có thể thấy người triều Tấn rất phong du, xem nét chữ của người Đường, sẽ biết người đời Đường rất mực thước”, đây chính là định hình tính cách của thời đại.
Người xưa trước khi viết sẽ mài mực, điều khí tĩnh tâm, vận đầu bút.
Nghệ thuật viết chữ vốn coi trọng nhân phẩm, thư pháp và tu thân dưỡng tính là hai điều không thể tách rời.
Nét chữ đời Tấn coi trọng “vận”, bút tích triều Đường lại chú trọng “pháp”, chữ Tống quan tâm tới “ý”, triều Nguyên nét chữ đề cao “thái”, mỗi triều đại một phong vận, vậy nên phong cách đặc sắc của thư pháp là một trong những yếu tố thể hiện sâu sắc tính cách của thời đại. Do vậy, nghệ thuật thư pháp bác đại tinh thâm không chỉ là một môn nghệ thuật, mà điều quan trọng mà nó truyền tải chính là lịch sử, tín ngưỡng, cùng tinh thần biểu trưng của dân tộc.
Nhân phẩm không cao thì không cách nào có thể dùng mực cầm bút, một nhà thư pháp thượng thừa chân chính sẽ có tác phẩm thư pháp hòa hợp với nhân phẩm cao. Nghệ thuật thư pháp cũng vậy, chiểu theo tự nhiên, cẩn thận, tỉ mỉ, bình thản, đạm bạc, hết thảy đều là tuân theo nguyên tắc, đó cũng chính là phương thức làm người. Luyện tập thư pháp cũng chính là cách giúp con người cảm ngộ được đạo lý sống, hiểu về thư pháp có thể gởi mở nhân sinh quan sâu rộng hơn.
Xã hội hiện đại, phồn hoa đô hội, nhiều thứ cuốn hút, tấp nập, bận rộn khiến tâm trạng con người luôn bất ổn, khi vui thì quá đà, buồn cũng dễ sa sút, vì tranh tranh đấu đấu mà tâm ý tổn hao. Khoa học kỹ thuật càng phát triển, con người càng xa rời nhân tính thì càng khó mà tiếp cận được cuộc sống lý tưởng. Vậy làm cách nào để tìm về nội tâm chân chính?
Con người hiện đại, tuy thân đặt nơi náo nhiệt sầm uất, nhưng thông qua thư pháp lại có thể siêu việt phàm trần mà tu tâm và bồi dưỡng cách sống.
Người xưa nói: “Thư, tâm họa dã”, ý nói rằng viết cũng chính là vẽ tâm, vào đêm tĩnh mịch, tâm bình khí lặng, thoải mái cầm bút viết vài nét, chợt thấy bản thân siêu việt thời không. Tô Đông Pha từng viết:
“Đương kỳ hạ thủ phong vũ khoái, Bút sở bị đáo khí dĩ thôn”.
Tạm dịch:
“Đương lúc gió mưa sắp chuyển vần;
Bút nâng chưa hạ khí đã ngưng”.
Luyện thư pháp, chứng kiến nội hàm triết học của vạn vật trong vũ trụ
Chữ khải trong thư pháp, chữ “nhân” có nét rất đơn giản, nhưng thực ra đại đạo là chí giản chí dị. Đối với người luyện thư pháp, để viết được chữ nhân cho hoàn hảo thì không phải là chuyện dễ dàng, khi viết nét phết, phải chậm rít ngừng ngắt, dùng cong tả thẳng, không ngừng tập trung tinh lực, điều này chẳng khác chi đạo lý nhân sinh tựa vầng trăng khi tròn khi khuyết, vận số nhấp nhô khi thăng khi trầm, lưu chuyển không thôi.
Vậy nên, con người khi thân lâm vào cảnh khốn cùng, hèn mọn, thì tâm cần sao cho thật tĩnh để kiên trì tiến bước. Ngược lại, khi đắc được vinh hoa phú quý có thể để tâm tình thong dong, chất phác tự nhiên, không ngạo mạn liều lĩnh, duy trì tâm thái tĩnh tại và lối sống giản đơn.
Đại đạo chí giản chí dị, nét chữ giản đơn nhưng để thể hiện trọn vẹn đạo lý nhân sinh là việc không dễ dàng. (Ảnh minh họa)
Nét mác trong chữ “nhân”, khi viết cần khoan thai trải rộng, kết bút hàm chứa sự sung túc, khi trở bút thì phải biết tiến biết lùi mà tạo thành nét ẩn. Đạo lý chính là người đức cao vọng trọng biết thuận thiên mệnh mà tận tâm làm việc thế nhân, biết tiến biết lùi, coi trọng thiện lương, khoáng đạt như nước. Điều này cần phải tập luyện, nước chảy đá mòn, như vậy cuộc sống mới có thể phong phú ưu nhã, cảm ngộ được đời người.
Sự huyền bí của thư pháp cùng với vạn vật trong vũ trụ này chính là cùng trong một đạo, khai sinh từ một pháp. Liễu Công Quyền nhờ quan sát nhạn bay trên trời, cá lượn dưới nước, nai vàng chạy trốn, tuấn mã buông cương,… mà đem hết thảy hình thái ưu mỹ của thiên nhiên đúc kết vào nét bút.
Trương Húc vì xem vở công chúa “gánh phu tranh đạo”, cùng lắng nghe thanh âm được diễn tấu mà đốn ngộ bút pháp long xà phiên chuyển vô cùng tuyệt diệu, ông cũng là nhờ quan sát Tôn đại nương múa kiếm mà hiểu ra sự tinh túy của thư pháp.
Còn Hoàng Đình Kiên được mái chèo của thuyền phu dẫn dắt từ đó say mê thư pháp. Ấy chính là đạo pháp nội hàm triết học tự nhiên được ghi lại trong thư pháp.
Trải ngàn năm lưu truyền bất tận, thư pháp vĩnh hằng, tự tại, khí chất huyền diệu kết tinh lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng cùng lý niệm. Tĩnh tâm đối diện nhân sinh, một bình trà, một quyển sách, một trang giấy, một chiếc bút, lấp đầy trái tim bằng sự lương thiện, ấy chính là người giàu có, chẳng chút tầm thường.
Hàn Mai, theo secretchina
3 cảnh giới làm người: Đức độ có phúc khí, khiêm nhường có hàm dưỡng, trầm tĩnh là trí huệ
Hiền hậu, khiêm nhường và trầm tĩnh là những thứ tài sản tinh thần quý báu của đời người. Nếu có thể đạt được 3 tiêu chuẩn ấy, người ta nào còn lo thiếu phúc khí, trí huệ và sức mạnh đây?
Đức độ chính là phúc khí
Trong “Kinh Dịch” viết: “Địa thế khôn, quân tử dĩ hậu đức tài vật”, ý rằng: Đất có tính nhu hoà, người quân tử lấy đức dày để nâng đỡ vạn vật. “Hậu đức tái vật” nghĩa là lấy đức dày mà bao dung, nâng đỡ vạn vật.
Người xưa cũng ví Đạo của đất là thiện lương, từ bi, đất có thể chuyên chở vạn vật, sinh mệnh, con người. Người có đức dày cũng như mặt đất bao dung, nâng đỡ tất cả. Vì đức dày nên mới có thể bao dung, dung chứa mọi sự, mọi vật.
Đức dày chính là phúc khí lớn nhất của đời người. Có đức một phần là có phúc một phần, có đức mười phần thì cũng có phúc mười phần. Đức ấy giống như mạch nước ngầm dưới lòng sông, có sức mạnh vô cùng to lớn nhưng trên bề mặt lại không chút gợn sóng.
Đất có tính nhu hoà, người quân tử lấy đức dày để nâng đỡ vạn vật. Ảnh dẫn theo InterMedia.ge
Người cao quý không phải bởi danh phận mà chính bởi đã tôi luyện đức độ khiến cho người ta trong ngoài đều sáng, tinh thần lẫn thể chất đều tỏa ánh hào quang thiện lương.
Trong “Đạo đức kinh“, Lão Tử cho rằng, những thứ lộng lẫy, phồn hoa, danh lợi thì rất mỏng manh, thực sự bền vững chỉ có “Đạo” mà thôi. Đạo ấy chính là thuần phác, mộc mạc, là có thể quay trở về trạng thái tự nhiên vốn có.
Điều này cho thấy rằng, một người đạo cao, đức dày thì tư chất nhất định phải mộc mạc, chân thành. Đừng chạy theo sự phồn hoa, hư danh bởi khi một mực theo đuổi chúng, người ta sẽ trở thành kẻ đạo đức giả.
Người đức dày, phúc hậu cũng chính là người thông minh thực sự, ai cũng muốn kết giao. Ở gần họ, người khác cảm thấy thoải mái, yên ổn, cảm nhận mình được tôn trọng, tin cậy.
Bởi vậy, người đức dày có thể kết thiện duyên được với nhiều người, qua đó tích tụ được phúc báo, thuận lợi trong mọi chuyện dù là trên đường làm người hay làm việc.
Trong lòng luôn thương xót người khác, trong mọi hoàn cảnh luôn nghĩ cho người chính là một loại phúc hậu. Người phúc hậu bản thân luôn nghĩ làm được việc tốt giúp người khác, không tư lợi, ích kỷ.
Bởi vậy, khi kết bạn với những người phúc hậu, bạn cũng không cần phải nghĩ cách đề phòng họ.
Khiêm nhường biểu hiện hàm dưỡng
Trong “Chu Dịch” viết rằng, khiêm tốn là cái gốc của đạo đức, nhường nhịn đứng đầu mọi loại lễ nghi, phép tắc.
Người khiêm nhường, tao nhã là người có đức hạnh cao, tấm lòng độ lượng bao dung, cũng là người một lòng cung kính đối với mọi việc, mọi người xung quanh. Sự cung kính đó không phải bắt nguồn từ lòng sợ hãi mà xuất phát từ sự tôn trọng.
Quẻ Khiêm trong “Chu Dịch” có viết: “Đạo trời là rút bớt chỗ dư thừa mà bồi đắp chỗ thiết hụt. Quy luật của đất đai là chỗ cao lồi thì bị xói mòn còn chỗ trũng thấp thì được đắp bồi. Luật quỷ thần thì trừng phạt kẻ ngạo mạn, ban phước cho người khiêm tốn. Đạo làm người thì tự mãn bị ghét còn khiêm hạ được thương“.
Như vậy, người xưa nhìn nhận rằng, dù là đạo trời hay đạo làm người, cái gốc đều ở một chữ “Khiêm” này. Núi cao trùng điệp không ở giữa vùng đất rộng lớn mà ẩn trong lòng đất.
Sự cao lớn của nó không để lộ ra ngoài. Điều này cũng giống như người có đức hạnh cao, bề ngoài nhìn vào thì trông chất phác, giản đơn nhưng chính là “hữu xạ tự nhiên hương”, chí khí ngất trời.
Núi cao trùng điệp không ở giữa vùng đất rộng lớn mà ẩn trong lòng đất. Ảnh dẫn theo ocuaso.com
Trong phép ứng xử, nếu người ta có thể lùi một bước mà nhượng bộ thì sẽ thấy được một cảnh giới khác, không ngạo mạn chính là khiêm, lùi một bước chính là khiêm, nói thêm một lời cảm ơn, xin lỗi cũng chính là khiêm vậy.
Trong “Sử ký” có ghi chép về chuyện Lão Tử và Khổng Tử gặp nhau. Lão Tử nói: “Một thương nhân có đầu óc thông minh, lanh lợi sẽ rất hiểu giá trị ẩn chứa của một món hàng mặc dù nó có thể có vẻ ngoài rất tầm thường, không có giá trị gì. Bậc quân tử phẩm chất cao thượng rất hiểu được đạo đức nội tại ẩn giấu của một con người, cho dù vẻ bề ngoài của họ dường như rất ngờ nghệch, chậm chạp“. Đây chính là điều mà người xưa vẫn gọi là “Đại trí nhược ngu“, nghĩa là: Người tài giỏi có vẻ ngoài đần độn.
Tăng Quốc Phiên cũng từng nói: “Giữa trời và đất duy chỉ có khiêm nhường là đạo mang lại tài phúc, kiêu ngạo sẽ sinh ra tự mãn, tự mãn thì dễ bị thất bại“.
Khiêm tốn chính là tu dưỡng một tâm thái bình thản, là một loại cảnh giới rộng lớn, bao la giống như trở về bản chất vốn có của ngọc quý, sáng mà không chói lọi.
Vậy nên, đừng bao giờ tự mãn, kiêu căng, cũng đừng bao giờ tự cho mình là bậc cao nhân là số một, hãy nuôi dưỡng cho mình một sự cao quý từ chính phẩm chất khiêm nhường và đẩy lùi sự hèn mọn.
Trầm tĩnh là thể hiện của trí huệ
Tĩnh là một loại trí huệ mà người xưa luôn tôn sùng. Người xưa nói: “Tĩnh có thể khắc phục được tính khí nóng nảy của bản thân“. Trí huệ, đạo đức của chúng ta thảy đều từ sự thanh tịnh, yên tĩnh toát ra từ nội tâm.
Mỗi ngày huyên náo là một ngày tâm thái thấp thỏm, âu lo. Tính khí nóng nảy, giận dữ cũng không thể khai mở được trí huệ. Ông cha ta cũng dạy: “Tĩnh sau đó mới có thể an, an sau đó mới có thể nghĩ, nghĩ sau đó mới có thể đắc được”.
“Tĩnh” có thể sản sinh ra trăm loại trí huệ. Đạo gia giảng, tâm hồn người ta phải ở trạng thái thanh tĩnh, bởi tĩnh mới sinh ra định, định mới có thể sinh trí huệ. Các bậc cao nhân sở dĩ nói: “Nước tĩnh cực điểm có thể thấy được hình ảnh rõ ràng, tâm tĩnh cực điểm có thể sinh ra trí huệ” là vậy.
Tâm tĩnh sinh ra trí huệ. Ảnh dẫn theo Taringa.net
Thời còn trẻ, Tăng Quốc Phiên rất hay nóng giận khi hành xử, làm việc. Thầy dạy của ông là Đường Giám khi đó đã tặng Tăng Quốc Phiên một chữ “Tĩnh”. Từ đó, mỗi ngày Tăng Quốc Phiên đều dành thời gian tĩnh tọa để thanh trừ tạp niệm, thả lỏng thân tâm, cũng có thể suy ngẫm về những lỗi lầm của mình, từ đó mà thu được rất nhiều lợi ích.
Đường Hạo Minh, chuyên gia nghiên cứu về Tăng quốc Phiên có một bài luận rất sâu sắc về vấn đề này. Ông nói người ta tới tuổi trung niên nghe thấy đã nhiều, kinh nghiệm đầy mình, quan hệ phong phú, làm việc có phương pháp, là việc tốt. Nhưng đồng thời người ta cũng hay lo nghĩ, dục vọng quá nhiều, tinh lực phân tán, tinh thần phân vân, lại là việc không tốt.
Vậy làm thế nào để phức tạp trở nên đơn giản và thanh tịnh, để phân tán biến thành tập trung? Cần phải tu tâm, tĩnh là tống khứ nóng giận, tống khứ phồn hoa, đây là phương pháp tốt nhất.
Có thể thấy rằng, những người gấp gáp, bước chân vội vàng thường sẽ bỏ qua rất nhiều những điều tốt đẹp. Chúng ta có thể đã từng phung phí những năm tháng cuộc đời hoặc lê bước trên đường đời lầy lội nhấp nhô. Nhưng nếu chúng ta có thể dừng lại một chút, thản nhiên nhìn xuyên qua những phức tạp phồn hoa và tìm một chút an tĩnh trong tâm. Khi đó chúng ta sẽ có thể dễ dàng cảm nhận được những niềm hạnh phúc trong cuộc sống bình dị này.
Sự thanh thản, bình an ấy, nghìn vàng cũng khó mà mua nổi vậy!
Ngày 28/6 vừa qua, truyền thông nhà nước đưa tin, Bộ Tài nguyên - Môi trường đã chấp thuận cho Công ty TNHH Điện lực Vĩnh Tân 1 nhận chìm gần 1 triệu m3 bùn thải ra vùng biển thuộc xã Vĩnh Tân, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận. Đây là khối lượng bùn, cát sau nạo vét vũng quay tàu và khu bến chuyên dùng, phục vụ cho việc xây dựng Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 1.
Bộ Tài nguyên - Môi trường chấp thuận cho Điện lực Vĩnh Tân 1 nhận chìm gần 1 triệu m3 bùn thải ra vùng biển Bình Thuận
Sự kiện một khối lượng bùn thải khổng lồ sắp được xả ra tại một địa điểm cách không xa khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Cau (một trong 16 khu bảo tồn biển trên cả nước) đã gây xôn xao dư luận, đặc biệt là trong bối cảnh khu bảo tồn này đã phải lên tiếng kêu cứu vì tình trạng ô nhiễm do các nhà máy điện thuộc Trung tâm Nhiệt điện Vĩnh Tân gây ra suốt mấy năm nay.
Lý do Cty Điện lực Vĩnh Tân 1 đưa ra để được cấp phép xả đổ chất thải trên biển rất dễ được “thông cảm”. Tờ Pháp luật TP HCM ngày 3/11/2016 cho biết: “Theo hồ sơ xin phép Bộ TN&MT của công ty này thì khối lượng nạo vét đổ thải lớn. Nếu đổ thải, lưu giữ, xử lý trên đất liền thì phải có diện tích lớn nhưng địa hình tại huyện Tuy Phong phức tạp, không có mặt bằng để thực hiện.”
Quả vậy, Vĩnh Tân và khu vực xung quanh là một vùng đất chật hẹp: một bên là núi, một bên là biển, ở giữa là một dải đất hẹp, với địa hình phức tạp. Đây là khu vực vừa cách xa nguồn cung cấp than, vừa cách xa các trung tâm tiêu thụ điện năng, lại rất nhạy cảm về môi trường, với một khu bảo tồn biển chỉ cách đất liền vài km.
Vì thế, thật khó hiểu khi người ta lại cho xây dựng ở đây một trung tâm nhiệt điện khổng lồ, quy mô lớn nhất cả nước, với 5 nhà máy nhiệt điện than: Vĩnh Tân 1, Vĩnh Tân 2, Vĩnh Tân 3, Vĩnh Tân 4 và Vĩnh Tân 4 mở rộng. (Để hình thành mặt bằng trung tâm nhiệt điện người ta phải tiến hành san lấp hàng trăm ha mặt biển. Bãi xỉ của Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 2 rộng hơn 60ha, với chiều cao thiết kế 27m. Tuy nhiên, mới sau hơn 2 năm hoạt động, nó đạt đạt độ cao 12m.)
Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 2 đã hoàn thành và đi vào hoạt động từ ngày 9/9/2014. Cả hai tổ máy của Nhiệt điện Vĩnh Tân 4 đều đã thực hiện đốt than lần đầu thành công, dự kiến sẽ lần lượt đi vào hoạt động từ quý IV năm 2017 và quý II năm 2018. Ba nhà máy còn lại đều đang trong quá trình thi công.
Mới một trong tổng số năm nhà máy chính thức đi vào hoạt động mà hàng loạt vấn đề về môi trường đã xẩy ra xunh quanh trung tâm nhiệt điện này.
Mặc dù ra đời sau Khu Bảo tồn biển Hòn Cau nhưng các dự án của Trung tâm Nhiệt điện Vĩnh Tân vẫn được phép chồng lấn lên khu bảo tồn thiên nhiên này đến hơn 1.000ha. Điều này cho thấy là ngay từ đầu, vấn đề môi trường ở đây đã bị đặt xuống hàng thứ yếu. Ông Nguyễn Hữu Quý, Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Bình Thuận, nhận định: “Chịu tác động ô nhiễm từ các nhà máy nhiệt điện ở Vĩnh Tân, các khu dự án khác, Khu bảo tồn biển Hòn Cau bị xóa sổ chỉ còn là vấn đề thời gian. Chất lượng nước biển tại đây cũng sẽ thay đổi không còn giữ được độ mặn đặc biệt như trước đây... Các đồng muối Cà Ná, Vĩnh Hảo còn bị khói bụi từ các nhà máy này tác động. Không sớm thì muộn diêm dân và các công ty muối ở những vùng này sẽ đối mặt với nguy cơ biến mất...”
Quốc kỳ Trung Quốc đang tung bay tại Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 1, và sẽ còn bay phấp phới ở khu vực xung yếu này trong hàng chục năm tới. Ảnh: Lê Anh Hùng
Theo người dân địa phương, nước thải của Nhiệt điện Vĩnh Tân 2 xả ra biển, nóng hơn nhiệt độ bình thường của nước biển, khiến hải sản biến mất. Vào tháng 2, 3 hàng năm, tôm hùm con ở rạn san hô rất nhiều, nhưng nay cũng không còn. Nước dưới biển nằm ở độ sâu 10m lúc nào cũng nóng hâm hẩm, các rạn san hô gần bờ đều bị chết, ốc sò thì chết hả họng, cua tấp vô bờ chết thúi. Nước thải của Nhiệt điện Vĩnh Tân 2 xả ra biển gây ô nhiễm tới 5 lý, mỗi lần kéo lưới lên là thấy nước đỏ và nóng hâm hẩm.
Từ ngày 14-16/4/2015, hàng ngàn người dân địa phương đã đổ ra quốc lộ 1A đoạn chạy qua đây, khiến giao thông Bắc - Nam bị ách tắc hàng chục km, để phản đối việc Nhiệt điện Vĩnh Tân 2 thải bụi than và xỉ vào môi trường gây ô nhiễm nghiêm trọng, không chỉ trên đất liền mà cả một vùng biển rộng lớn.
Ngày 28/4/2017, trước việc nhiều hộ dân sống gần bãi chứa tro xỉ than trên phản ánh, hàng chục hecta cây trồng ở xã Vĩnh Tân bỗng lụi tàn rồi chết dần, gây thiệt hại cho sản xuất, UBND tỉnh Bình Thuận đã có văn bản giao Sở TN-MT phối hợp với UBND huyện Tuy Phong thông báo kết quả phân tích mẫu nước giếng, mẫu đất tại khu vực gần bãi chứa tro xỉ than của Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 2 cho các hộ dân biết, đồng thời khuyến cáo người dân tạm thời không nên sử dụng nguồn nước ngầm (nước giếng) vào mục đích tưới tiêu cũng như ăn uống. Theo đó, kết quả phân tích hàm lượng Clorua trong nước ngầm của 3/4 hộ dân nơi đây vượt ngưỡng từ 1,2 đến 1,8 lần; hàm lượng Clorua trong 4/5 hồ nước phục vụ nhu cầu tưới tro xỉ vượt từ 1,05 đến 1,8 lần; hàm lượng tổng số muối tan ở một số nơi mặn và rất mặn.
Vùng đất từ Phan Rang đến Tuy Phong - Bắc Bình có khí hậu bán hoang mạc, khô nóng, nắng nhiều, lượng mưa ít nhất trong cả nước. Nguồn nước chính mà người dân Tuy Phong thường sử dụng là nước ngầm và nước giếng. Vì thế, việc tro và xỉ than của các nhà máy chỉ được xử lý đơn giản bằng cách quy tập vào bãi rồi tưới nước lên sẽ làm nẩy sinh hai vấn đề nan giải: (i) lượng nước tưới làm hao hụt nguồn nước ngọt vốn đã ít ỏi dành cho sinh hoạt của người dân cũng như phục vụ canh tác; và (ii) các chất độc trong tro và xỉ than vốn có hàm lượng rất cao, khi được tưới nước hoặc gặp trời mưa chúng sẽ ngấm vào mạch nước ngầm và sau một thời gian sẽ khiến toàn bộ vùng đất và vùng biển xung quanh bị nhiễm độc, bởi theo vòng tuần hoàn, cuối cùng nước sẽ chảy ra biển.
Mời xem Video: Bộ Công Thương - Bà Hồ Thị Kim Thoa đã báo cáo để ra nước ngoài chữa bệnh: Sự thật hay tin đồn?
Đáng quan ngại hơn, trong 4 nhà máy nhiệt điện tại Vĩnh Tân (tổng công suất của hai nhà máy Vĩnh Tân 4 và Vĩnh Tân 4 mở rộng chỉ bằng Vĩnh Tân 3) thì Trung Quốc làm tổng thầu EPC đến 3 nhà máy là Vĩnh Tân 1, Vĩnh Tân 2 và Vĩnh Tân 3, đồng thời là chủ đầu tư của Vĩnh Tân 1, nhà máy vừa được Bộ TN-MT cho phép xả gần 1 triệu m3 bùn thải ra biển. (Theo một điều tra mới đây của Trung Quốc, hơn 70% doanh nghiệp nước này vi phạm về môi trường.)
Mới một nhà máy chính thức hoạt động mà tình trạng ô nhiễm môi trường ở Vĩnh Tân đã nghiêm trọng như vậy thì khi tất cả các nhà máy của trung tâm nhiệt điện lớn nhất cả nước này đi vào vận hành tình hình còn trầm trọng đến đâu? Đó là câu hỏi mà có lẽ không một người dân Việt Nam nào muốn nghe câu trả lời.
Xem ra, giống như ở Vũng Áng (Hà Tĩnh), số phận một vùng biển quan trọng và nhạy cảm cả về môi trường lẫn an ninh quốc phòng của Việt Nam lại được người ta đặt vào tay Trung Quốc một cách rất chi là vô tư.
Câu hỏi mà công chúng Việt Nam muốn được giải đáp ở đây là: Trách nhiệm này thuộc về ai?
Lê Anh Hùng
(Blog VOA)
Cho nhận chìm gần 1 triệu m3 chất thải gần Hòn Cau: Lãnh đạo Bộ TNMT nói gì?
Minh Thư
Thứ trưởng Bộ TN&MT Nguyễn Linh Ngọc cho biết, vật liệu mà Bộ TNMT cho phép nhận chìm không phải là xỉ than, chất thải của quá trình chạy nhiệt điện mà là vật liệu nạo vét tại khu vực cảng, gồm cát, bùn của ô quay tàu trước cảng.
Liên quan đến việc Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) đã cấp Giấy phép số 1517/GP-BTNMT ngày 23/6/2017 cho phép Công ty TNHH Điện lực Vĩnh Tân 1 được nhận chìm vật liệu nạo vét từ vũng quay tàu, khu nước trước bến chuyên dùng phục vụ nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 1, thông tin thêm tại buổi giao ban báo chí sáng 4/7, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Linh Ngọc khẳng định sẽ giám sát chặt chẽ và nếu gây ảnh hưởng đến môi trường thì sẽ dừng ngay.
Nhiều ý kiến lo ngại việc nhận chìm chất thải sẽ ảnh hưởng đến Khu bảo tồn Hòn Cau. (Ảnh: TNO)
Nói về cơ sở pháp lý của việc nhận chìm chất thải này, Thứ trưởng Nguyễn Linh Ngọc cho biết, trên thế giới việc này đã được quy định ở Luật Biển năm 1982. Vật liệu nhận chìm cũng nằm trong Nghị định thư Luân Đôn năm 1996, gồm các loại: Vật liệu nạo vét; bùn cát nạo vét; chất thải của cơ sở chế biến thủy hải sản; hệ thống tàu bè, công trình dân sự hỏng nhấn chìm xuống biển….
Còn ở Việt Nam, công việc nhận chìm thể hiện ở Luật Bảo vệ Tài nguyên môi trường Biển, từ điều 53 đến điều 62. Trong điều 60 của Nghị định 40/2016, các vật liệu được nhận chìm thể hiện là cát, sỏi nạo vét… tương đương với Nghị định thư Luân Đôn năm 1996 về các vật liệu được nhận chìm.
“Vật liệu mà Bộ TNMT cho nhận chìm là gần 928.000 m3 tại khu vực xã Vĩnh Tân, đó là vật liệu nạo vét của khu vực cảng vũng quay đầu của cảng than nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 1. Vật liệu mà Bộ TNMT cho phép xả thải không phải là xỉ than, chất thải của quá trình chạy nhiệt điện. Vật liệu nạo vét ở đây là vật liệu nạo vét tại khu vực cảng, gồm cát, bùn của ô quay tàu trước cảng. Vật liệu này của biển đã được chuyển địa điểm”, ông Linh nói.
Ông Linh cũng giải thích thêm về việc, tại sao không đưa lên bờ vì cát này nhiễm mặn.
“Vật liệu này hiện đang được dùng để san lấp lấn bờ, lấn biển. Trong quá trình xem xét, kiểm tra khu vực Vĩnh Tân thì có thể di chuyển vật liệu này đến một số vị trí khác để san lấp lại, cải tạo lại đến nay là không có. Cát nạo vét này từ trước đến nay đã được xuất khẩu sang một số nước nhưng đến thời điểm này Chính phủ không cho phép xuất khẩu nữa nên chúng tôi không có đề xuất với cát nhiễm mặn”, vị Thứ trưởng nói thêm.
Liên quan đến vị trí nhận chìm, ông Linh cho biết: Vị trí nhận chìm đã được tỉnh Bình Thuận chỉ định là 300ha, sau đó Bộ TNMT đã thẩm định, kiểm tra và thấy đủ cơ sở để có thể nhận chìm được. Tuy nhiên, chỉ có đổ trong diện tích 300ha, vị trí đổ cách đảo Hòn Cau 8km, cách biên bảo vệ xa nhất của Hòn Cau là 2km. Địa hình chúng tôi khảo sát đổ thì ở dưới đáy chỉ là cát bùn. Chênh lệch độ cao ở vị trí đổ là âm 36,1m, vị trí độ cao của Hòn Cau là khoảng 5-10m.
“Trong quá trình thẩm định hồ sơ từ tháng 11/2016 đến nay, chúng tôi đã mời tất cả các nhà khoa học về hải dương học cũng như nghề biển để tham gia, xem xét. Sau khi xem xét các yếu tố của vị trí đổ thải, chúng tôi đã đặt vấn đề cần tiếp tục quan trắc, giám sát quá trình đổ thải. Trong giấy phép, chúng tôi cũng đã rất chặt chẽ sẽ giám sát khu vực nạo vét, giám sát tuyến đường đi của xà lan vận chuyển, không cho đổ thải trên đường đi và giám sát xung quanh vị trí đổ thải mà có thể gây ra ảnh hưởng môi trường với khu vực Hòn Cau”, ông Linh khẳng định.
Cũng theo vị Thứ trưởng này, trong thời gian đổ thải thì 13 trạm quan trắc sẽ quan trắc 3 lần/ngày và quan trắc ở 3 tầng: tầng mặt, tầng trung và tầng đáy. Các chỉ số quan trắc về độ PH, độ ô xi hòa tan… trong khu vực đó.
“Trong quá trình đổ thải mà các chỉ số của 13 trạm quan trắc vượt ngưỡng cho phép thì sẽ cho dừng đổ thải ngay. Phía Công ty Vĩnh Tân cũng đã cam kết thực hiện đúng các quy định ở Giấy phép và nếu có làm gì ảnh hưởng đến môi trường thì sẽ dừng lại ngay và chấp nhận việc đền bù nếu có gây thiệt hại”, ông Linh cho biết thêm.
Ngày 19/6/2017 chương trình Good Morning America cho biết, Peter’s Clam Bar ở Island Park, Nữu Ước đã chào tạm biệt con tôm hùm tên Louie tuổi đời 100 năm. Cụ tôm hùm này đã chào mừng và trêu ghẹo khách của nhà hàng đã 20 năm, nhưng nay ông chủ là Butch Yamali nói với Đài ABC là ông quyết định kiếm cho cụ mái nhà mới. Chúng tôi thật không muốn bán con tôm hùm này và cũng không thể ăn thịt vì thịt cụ quá dai cho nên đã thả cụ về với biển. Cụ ở đây giống như một con thú cưng (pet) của chúng tôi vậy.”
Đây là hành vi phóng sinh rất đáng khen ngợi. Giữa tin vui và biết bao nhiêu chuyện buồn, chuyện nhức đầu, chuyện lo, chuyện nhiêu khê của nước Mỹ, Nhật Ký Biển Đông hai tuần cuối Tháng Sáu ghi nhận những biến chuyển quan trọng như sau:
Tình hình thế giới:
-AP ngày 15/6/2017: “Đức và Áo lên tiếng công kích nghị quyết của Thượng Viện Hoa Kỳ gia tăng cấm vận Nga khiến ảnh hưởng tới thương mại của Âu Châu liên quan tới việc đường dẫn ống khí đốt. Trong một tuyên bố chung, thủ tướng Đức và thủ tướng Áo nói rằng chúng tôi không chấp nhận đe dọa bất hợp pháp từ ngoài lãnh thổ Âu Châu chống lại các công ty của Âu Châu. Bà Merkel còn nói rằng nếu Tổng Thống Donald Trump ký ban hành đạo luật này, Đức sẽ nghiên cứu biện pháp trả đũa. ” Còn theo AFP, Tổng Thống Putin lên án hành động cấm vận mới là chẳng đi tới đâu và xuất phát từ nội tình chính trị Hoa Kỳ và lịch sử của Tây Phương muốn kiềm hãm Nga.”
-AP ngày 15/6/2017: “Theo giới chức của Tòa Bạch Ốc, Ngũ Giác Đài sẽ gửi thêm gần 4000 quân tới A Phú Hãn để phá vỡ thế bế tắc của cuộc chiến đã qua tay ba đời tổng thống. Đây là đợt triển khai binh sĩ lớn nhất ở những tháng đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống của Ô. Trump.”
Cuộc chiến A Phú Hãn kéo dài đã 16 năm. Ô. Bush Con gửi 30,000 binh sĩ tới đây (chưa kể quân đồng minh). Tháng 7, 2016, để hỗ trợ cho cuộc bầu cử tổng thống, Ô. Obama tuyên bố tình hình A Phú Hãn đã “khả quan” tuyên bố giảm quân và chỉ còn giữ lại 8400, nay Ô. Trump phải tăng thêm 4000 quân nữa. Chưa biết tăng quân có giải quyết được cuộc chiến này hay không mà vào ngày 13/4/2017 Hoa Kỳ đã phải sử dụng tới loại bom “Mẹ Của Các Loại Bom” với sức công phá ghê gớm gần giống như một quả bom nguyên tử cỡ nhỏ. Nếu đợt tăng quân này không giải quyết được cuộc chiến thì Ô.Trump cũng sẽ sa lầy như các Ô. Bush Con, Ô. Obama mà thôi. Dường như các cuộc chiến của Hoa Kỳ ở các quốc gia Ả Rập và Trung Đông sẽ là “bài học nhớ đời” cho các tổng thống và chiến lược gia Hoa Kỳ sau này. Điều đó có nghĩa là “Vào thì dễ như trở bàn tay, nhưng rút ra thì không được, và không bao giờ có chiến thắng”. Theo tôi nghĩ, nếu không có một giải pháp chính trị cho A Phú Hãn, cuộc chiến ở nơi đây còn kéo dài nhiều thập niên nữa, kéo lê qua nhiều đời tổng thống. Các ứng cử viên sẽ “tố” nhau để giành ghế, đắc cử rồi lại sa lầy như người tiền nhiệm. Theo kinh nghiệm lịch sử, những cuộc viễn chinh, sau chiến thắng phải rút ngay và trao lại cho chính quyền bản địa, nếu ở lại như một đạo quân chiếm đóng sẽ thất bại. Sự hiện diện của quân ngoại bang đóng lan tràn, hành quân, bỏ bom, bắn giết trên bất cứ một quốc gia nào cũng sẽ khơi mào cho một phong trào yêu nước, kháng chiến. Khi phong trào kháng chiến đã bắt rễ vào trong lòng quần chúng thì sẽ là sức mạnh vô địch.
-AP (Tokyo) ngày 16/6/2017: “Bảy thủy thủ mất tích và một bị thương sau khi khu trục hạm USS Fitzgerald của Hải Quân Hoa Kỳ đụng phải một thương thuyền mang quốc tịch Phi Luật Tân ngoài khơi Nhật Bản. Đoạn phim ngắn của hệ thống truyền hình Nhật Bản NHK cho thấy tàu bị hư hại nặng ở bên hông. Phát ngôn viên của Hạm Đội 7 cho biết việc kiểm kê số thủy thủ bị thương đang được tiến hành.”
Đây là chuyện thật lạ đời! Hải quân Hoa Kỳ được coi như tân tiến và hùng mạnh nhất thế giới, đặc biệt đối với một khu trục hạm có khả năng phát hiện và tiêu diệt chiến hạm địch cách xa vài trăm hải lý. Thế mà một tàu chở dầu đến gần, đâm vào cạnh sườn mà không ai hay biết. Có lẽ cả thủy thủ đoàn và hạm trưởng đều ngủ quên hoặc thức nhưng mải coi phim ảnh nhảm nhí trên các máy điện tử, hoặc buồn quá chơi “games” để “quên đời”. Theo tin mới nhất, thuyền trưởng tàu buôn nói rằng chiến hạm đã không có hành động né tránh hoặc đáp ứng khi có sự cảnh báo bằng đèn chớp và tiếp tục tiến tiến tới, chặn ngang đầu tàu chở dầu.
-AP (Moscow) ngày 18/6/2017: “Bộ Ngoại Giao Nga vừa chỉ trích Tổng Thống Donald Trump về quyết định làm chết cứng sự căng thẳng với Cuba và những lời lẽ tấn công những vị lãnh đạo của đảo quốc này. Bộ Ngoại Giao Nga cũng nói rằng Ô. Trump đang quay lại với những lời lẽ tuyên truyền kích động của thời kỳ Chiến Tranh Lạnh.”
Theo ý kiến của tôi việc Ô. Trump đảo ngược quyết định giải tỏa cấm vận Cuba của Ô. Obama do nhu cầu chính trị muốn kiếm phiếu của cộng đồng Cuba lưu vong hơn là quyền lợi thiết thực của Hoa Kỳ. The Hill ngày 21/6/2017 cho rằng việc Mỹ “đóng cửa rút cầu” với Cuba, tạo cơ hội tốt cho Nga nhảy vào giống như thời Chiến Tranh Lạnh.
-AP ngày 20/6/2017: “Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres cảnh báo bộ tham mưu của Ô. Trump là nếu Hoa Kỳ thoái thác can dự vào những vấn đề mà cộng đồng quốc tế đang phải đối phó thì vị trí của Hoa Kỳ sẽ bị thay thế và đó không phải là điều tốt cho Hoa Kỳ hay cho thế giới. Ô. Guterres nói rõ với các phóng viên trong buổi họp báo đầu tiên kể từ khi đảm nhiệm chức vụ lãnh đạo LHQ từ ngày 1 Tháng Giêng 2017 là…đề nghị cắt giảm tài trợ cho LHQ của Hoa Kỳ sẽ là thảm họa và tạo nên khó khăn không sao giải quyết được cho LHQ. Nhưng Ô. Guterres nhấn mạnh rằng ông không sợ đối đầu với Tổng Thống Donald Trump khi ông hài ra sự chống đối của các lãnh đạo thế giới khi Hoa Kỳ rút lui khỏi Thỏa Hiệp Biến Đổi Khí Hậu Paris. Ông còn nói thêm rằng việc động viên các công ty Hoa Kỳ và xã hội dân sự hỗ trợ cho việc đối phó với khí hậu biến đổi là dấu hiệu của hy vọng mà chúng tôi vô cùng khuyến khích.”
Chúng ta còn nhớ khi LHQ biểu quyết lên án Do Thái tiếp tục chương trình định cư nơi đất của người Palestine, Ô. Trump đã nói rằng Liên Hiệp Quốc chỉ là chỗ vui chơi và đe dọa cắt đứt tài trợ cho LHQ để chiều lòng Do Thái.
-AP ngày 24/6/2017: “Áp lực gia tăng lên Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ sau khi một số thượng nghị sĩ kêu gọi mở cuộc điều tra về báo cáo nói rằng các thẩm vấn viên của quân đội Hoa Kỳ đã làm việc với Ả Rập Sê-út để tra tấn các người bị giam giữ tại Yemen. TNS. John McCain- Chủ Tịch Ủy Ban Quốc Phòng Thượng Viện và TNS Jack Reed của Dân Chủ đã gọi báo cáo này là hết sức lo ngại. Cùng ngày, hai thượng nghị sĩ nói trên đã viết một bức thư cho Bộ Trưởng Quốc Phòng Jim Mattis yêu cầu tiến hành việc duyệt xét lại bản báo cáo về những vi phạm và quân đội Hoa Kỳ được biết những gì. Cho dù Hoa Kỳ bỏ qua việc tra tấn do một quốc gia hợp tác với Hoa Kỳ làm, điều đó gây tổn hại tới tiêu chuẩn đạo lý mà tiêu chuẩn đó làm cho chúng ta và kẻ thù khác hẳn nhau, và đây là niềm tin mà mọi người coi đó là căn bản của nhân quyền. Chúng tôi tin rằng ông bộ trưởng sẽ coi những lời đồn đại này là hết sức lo ngại như chúng tôi lo ngại vậy.”
Theo AP cùng ngày, chính quyền Yemen được quốc tế công nhận đã ra lệnh tiến hành cuộc điều tra về báo cáo cho rằng đã có sự vi phạm nhân quyền khi tra tấn người giam giữ.
-Washington Post ngày 26/6/2017: “Theo một cuộc thăm dò được công bố ngày hôm nay, nhiều người Nga vẫn coi Joseph Stalin là nhân vật nổi bật/xuất sắc (outstanding) trong lịch sử thế giới hơn bất cứ nhà lãnh đạo nào khác, trong khi đó Tổng Thống Putin đứng thứ hai và được coi như hơn hẳn những người khác vì đã phục hồi uy tín của Liêng Bang Sô-viết .”
Tâm lý của người dân thật kỳ lạ. Một nhà lãnh đạo mở mang bờ cõi, nâng cao uy tín của đất nước trên trường quốc tế, biến quốc gia thành một đất nước hùng mạnh, tuy độc tài nhưng vẫn được người dân đời sau ngưỡng mộ. Trong khi đó một nhà lãnh đạo nhân đức, nhưng làm cho đất nước suy yếu hay đưa đất nước vào vòng nô lệ thì vẫn bị đời sau kết án. Nói tóm lại, sự hùng mạnh của một quốc gia vẫn là thước đo vị trí của nhà lãnh đạo trong lịch sử.
-Reuters ngày 26/6/2017: “Cả chục ngàn người bỏ trốn qua Gia Nã Đại để tránh cuộc trục xuất di dân bất hợp pháp của Tổng Thống Donald Trump khiến cho vấn đề pháp lý trở nên tiến thoái lưỡng nan vì gánh nặng di dân đè lên hệ thống người tỵ nạn, tìm công ăn việc làm khó khăn, nhà ở cho họ cũng như cho con em đi học.”
-Reuters (26/6/2017): “Tổng Thống Donald Trump và Thủ Tướng Ấn Độ Modi hội kiến lần đầu tiên để tìm kiếm mối bang giao nồng ấm cho dù có những khác biệt về ngoại thương, chính sách di dân và Thỏa Hiệp Biến Đổi Khí Hậu Paris. Cuộc họp thượng đỉnh không ồn ào để làm mạnh thêm thỏa hiệp hợp tác chiến lược (Strategic Partnership) những mục tiêu chung chỉ là khởi đầu và làm quen với nhau. Trong lúc họ gặp nhau, Ngũ Giác Đài cho biết Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ đã chuẩn y việc có thể bán cho Ấn Độ một máy bay vận tải quân sự Boeing C-17 giá khoảng 366 triệu Mỹ Kim.”
Trong khi Ô. Obama và Ô. Putin tiếp đãi Ô. Modi một cách trọng thể, thì dường như Ô. Trump coi nhẹ vai trò của Ấn Độ trên chính trường quốc tế mà chú trọng tới vai trò của Trung Hoa qua việc tiếp đãi vô cùng trọng thể Ô.Tập Cận Bình. Nếu Hoa Kỳ coi nhẹ mối bang giao Ấn-Mỹ thì Ô. Trump sẽ đẩy Ấn Độ vào tay Nga.
-Tổng Hợp ngày 30/6/2017: Hoa Lục vừa hạ thủy một khu trục hạm khổng lồ trang bị hỏa tiễn đạn đạo thuộc Thế Hệ Mới có tên Hạng O55, trọng tải 10,000 tấn có thể bắn hạ mục tiêu cách xa 2000km đang trở nên một thách thức cho các cường quốc hải quân như Hoa Kỳ.
Tình hình Syria:
-Good Morning America ngày 18/6/2017: “Một phi cơ chiến đấu của Hải Quân Hoa Kỳ đã bắn hạ một máy bay của chính phủ Syria khi máy bay này ném bom vào phe phiến quân đang chống Nhà Nước Hồi Giáo. Trong một bản công bố, liên quân do Hoa Kỳ cầm đầu nói rằng họ tập trung vào việc chống Nhà Nước Hồi Giáo và không chống chính phủ Syria hoặc Nga, nhưng sẵn sàng bảo vệ thành viên của liên minh nếu họ bị tấn công.” Còn Bộ Quốc Phòng Nga ra tuyên bố nói rằng họ sẽ coi các máy bay đồng minh của Mỹ như là mục tiêu chống Nhà Nước Hồi Giáo khiến vào ngày 20/6/2017 Úc phải ra lệnh đình chỉ các chuyến không kích vào lãnh thổ Syria vì sợ đụng chạm với Nga. Theo AFP ngày 19/6/2017, “Ba Tư đã phóng sáu hỏa tiễn đạn đạo từ miền tây vào những mục tiêu của phe thánh chiến ở Syria để trả đũa vụ tấn công vào quốc hội tại Thủ Đô Tehran, nhưng hành động này dường như còn nhắn gửi một tín hiệu xa hơn cho các đối thủ trong vùng kể cả Hoa Thịnh Đốn. Những hỏa tiễn này được nói là đã bắn trúng đài chỉ huy của Nhà Nước Hồi Giáo tại Deir Ezzor.”
Trước những diễn biến mới này, cuộc chiến Syria có thể ngả sang một hướng khác mà không ai biết sẽ ra sao. Trong khi đó Thượng Nghị Sĩ Tim Kaine (ứng cử viên phó tổng thống cho Bà Clinton) nói rằng hành động Hoa Kỳ bắn rơi máy bay của Syria là hoàn toàn bất hợp pháp (completely illegal) (Có thể là do không được quốc hội cho phép). Còn Tổng Thống Pháp Macron trong cuộc gặp gỡ Tổng Thống Nga Putin ngày 21/6/2017 nói rằng, “Chúng ta cần sự trợ giúp của Nga để chống lại Nhà Nước Hồi Giáo và Ô. Assad có thể ở lại. Ô. Assad do Nga và Ba Tư hỗ trợ không phải là kẻ thù của Pháp.” (We need Russia’s help fighting ISIS, Assad can stay.) Lập trường của tân tổng thống Pháp về Syria hoàn toàn trái ngược với cựu Tổng Thống Hollande trước đây
-Reuters ngày 22/6/2017: “Hoa Kỳ vừa cho Thổ Nhĩ Kỳ biết họ sẽ thu hồi vũ khí cung cấp cho nhóm chiến binh người Kurd YPG ở bắc Syria sau khi đã đánh bại Nhà Nước Hồi Giáo hầu trấn an lo sợ của Thổ về việc vũ trang cho lực lượng người Kurd nằm ở phía nam Thổ.”
Theo tôi, lời hứa này tuy đẹp về mặt ngọai giao nhưng “đâu vẫn hoàn đó”. Sau khi chiến thắng Nhà Nước Hồi Giáo, dại gì mà lực lượng YPG giao nạp hết vũ khí cho Hoa Kỳ? Họ sẽ cất dấu hoặc Hoa Kỳ bội ước thì làm sao? Lúc đó Thổ Nhĩ Kỳ kiện ai? Giao vũ khí cho một lực lượng vũ trang ở một vùng đất rộng mênh mông không thuộc quyền kiểm soát của mình mà đòi thu hồi…thì đúng là chuyện “mò kim đáy biển”.
Tình hình Biển Đông:
-The Vox ngày 24/6/2017: “Chẳng bao giờ là dấu hiệu tốt lành khi lãnh đạo một quốc gia trong nhiều thập niên áp chế, xuất hiện trong bộ đồ nhà binh, đứng bên cạnh một nhóm các ông tướng, đưa ra những lời đe dọa mờ mờ ảo ảo cho các đối thủ chính trị là – cái lưỡi của các ông là nguyên do của chiến tranh. Nếu các ông vẫn còn đưa ra lời thóa mạ và đe dọa giết thì các ông nên chuẩn bị mua hòm là vừa. Thủ Tướng Hun Sen trong ngày 21/6/2017 nói rằng để bảo vệ hòa bình cho nhiều triệu người, nếu cần thiết cũng cần loại trừ 100 hay 200. Xin quý ông nghe cho cẩn thận…bất cứ ai đe dọa nền hòa bình sẽ nhận được những gì mình muốn. Nhà lãnh đạo Campuchia đã nói như vậy trong dịp kỷ niệm 40 năm ngày mà ông quyết định rời bỏ hàng ngũ Khmer Đỏ và thành lập lực lượng đối kháng, cuối cùng đánh bại chế độ giệt chủng Pol Pot.”
Cũng trong dịp này Ô. Hun Sen đã qua thăm Tỉnh Bình Phước (Lộc Ninh) nơi ông gặp lại các cựu chiến binh Việt Nam lúc ông mới 25 tuổi, kể lại nhiều kỷ niệm không thể nào quên của thời gian khổ, những giây phút chôn cất vũ khí, gặp người dân và được ăn cơm với những món ăn Việt Nam. Tại đây ông được các tướng Nguyễn Chí Vịnh (Thứ Trưởng Quốc Phòng) và tướng Bùi Văn Nam (Thứ Trưởng Bộ Công An) tiếp đón. Sau đó ông trồng “Cây Đoàn Kết Việt Nam “ để lưu niệm.
Ông Hun Sen là một nhà lãnh đạo vô cùng khôn ngoan. Ông cho con trai trưởng học ở Võ Bị West Point để con ông dễ dàng “làm bạn” với Mỹ sau này. Ông ngả theo Hoa Lục để phát triển kinh tế và làm đối trọng với Việt Nam. Ông đi với Việt Nam để tạo thế chính trị. Điều đó có nghĩa là Việt Nam sẽ không bao giờ để bất cứ đối thủ chính trị nào lật đổ Ô. Hun Sen mà có chính sách ‘bài Việt”.
Photo Courtesy: Internet
Hiện nay Campuchia đang gửi binh sĩ huấn luyện tại các học viện quân sự Việt Nam giống như thời Tướng Lon Nol sau khi lật đổ Sihanoux với sự giúp đỡ của CIA Mỹ, đã gửi các sĩ quan cấp đại úy và thiếu tá thụ huấn các khóa bộ binh cao cấp tại Trường Bộ Binh Thủ Đức vào những năm 1970-1971. Nói tóm lại, dù dưới thể chế chính trị nào, Kampuchia muôn đời phải cột chặt vào quỹ đạo Việt Nam nếu muốn yên ổn. Bất cử chính phủ nào nếu chống Việt Nam, dù không phải là Khmer Đỏ, thì cũng sẽ bị lật đổ và đất nước sẽ nát như tương.
-Reuters ngày 25/6/217: “Binh sĩ hải quân Việt Nam và Phi Luật Tân cùng đá bóng, đánh bóng chuyền và kéo co trên một hòn đảo ở Biển Đông, một sự hợp tác mới nhất trước những lo ngại Hoa Lục nằng nặc tuyên bố hết chủ quyền ở vùng biển này. Hai bên đã chơi thể thao bằng cách phối hợp hai đội tại Song Tử Tây (Southwest Cay) thuộc Quần Đảo Trường Sa. Giới chức hải quân Phi Luật Tân cho biết đây là cuộc giao hữu thể thao lần thứ ba kể từ năm 2014 trên hòn đảo do Phi Luật Tân chiếm giữ trong 40 năm, nhưng nay thuộc sự kiểm soát của Việt Nam.”
-Reuters ngày 26/6/2017: “Hoa Lục và Việt Nam trải qua một thách đố mới để tránh đối đầu về khai thác dầu dưới lòng biển sau khi Bắc Kinh cắt ngắn cuộc họp cao cấp tuần rồi, nhưng các chuyên viên nói rằng hai bên sẽ hàn gắn sự việc này thôi. Tướng Phạm Trường Long (Fan Changlong) thuộc Quân Ủy Trung Ương Trung Quốc đã rời cuộc họp về biên giới với Việt Nam sớm với lý do bận rộn công vụ. Tướng Phạm Trường Long trước đây cũng đã gặp Ô. Nguyễn Phú Trọng- Tổng Bí Thư Đảng CSVN và Ô. Nguyễn Xuân Phúc. Hai bên không chính thức nói tại sao cuộc họp bị cắt ngắn. Các nhà phân tích theo dõi tình hình Việt Nam tin rằng nguyên do là do sự tranh chấp khai thác dầu ở Biển Đông và cũng có thể vì Việt Nam mới đây có những cuộc tiếp xúc với các đối thủ của Hoa Lục là Hoa Kỳ và Nhật Bản.”
Theo tôi nghĩ, ông tướng Tàu này có họp tới nơi tới chốn hay bỏ về sớm thì cũng vậy thôi. Họp, bắt tay, hứa hẹn lung tung , nhưng sau đó vẫn áp chế và bành trướng ở Biển Đông thì cũng như không. Việt Nam quá rành ”sáu câu vọng cổ” về chuyện này cho nên họp thì cứ họp, nhưng chuẩn bị chiến tranh thì vẫn cứ phải chuẩn bị. Tin theo lời hứa, cam kết của Hoa Lục thì cũng giống như con gà trống tin vào lời hứa của con cáo. Ngày xưa Đại Việt ta tuân phục, triều cống các hoàng đế Trung Hoa đầy đủ cả ngàn năm mà Tàu có thương Việt Nam bao giờ đâu?
Cũng theo Reuters ngày 29/6/2017, Bộ Trưởng Ngoại Giao Phi Luật Tân Alan Peter Cayetano đã gặp Ngoại Trưởng Vương Nghị tại Bắc Kinh và Ô. Vương Nghị nói rằng 22 thỏa hiệp thương mại song phương đã được ký kết và hai quốc gia đang ở vào thời kỳ hoàng kim của phát triển nhanh (golden period of fast development). Phi Luật Tân còn nhận cả ngàn khẩu súng trường và súng bắn tỉa do Trung Quốc trao tặng để đối phó với phiến quân Hồi Giáo.
Trong khi đó Ô. Trần Đại Quang thăm Nga và theo Sputnik News ngày 29/6/2017, “Nga và Việt Nam đã thỏa thuận hơn 20 chương trình hợp tác đầu tư quy mô lớn tổng trị giá gần 10 tỷ đô-la.”
Nhận Định:
Trên đời này, hợp tác, liên minh chỉ mạnh khi có làm ăn buôn bán, đầu tư, cho vay hay viện trợ mà người Mỹ gọi là “củ cà-rốt”. Nhưng ngày nay “củ cà-rốt” của Hoa Lục ngày càng to và ngon trong khi “củ cà-rốt” của Mỹ càng ngày càng teo lại mà “cây gậy” ngày càng lớn hơn. Sự cắt giảm ngân sách ngoại giao của Ô. Trump có nghĩa là các chương trình viện trợ cho thế giới và Liên Hiệp Quốc sẽ giảm bớt hoặc không còn nữa.
Trước mắt, Hoa Lục đang tăng cường ảnh hưởng ở Phi Luật Tân là khu vực bất khả xâm phạm của Mỹ hơn 100 năm nay, mở rộng tầm hoạt động hải quân tới tận Ba Tư, tiến hành dự án Một Trục Lộ, Một Vành Đai xuyên Á-Âu, liên kết với Nga và ảnh hưởng gần như toàn bộ lên Phi Châu…cho thấy Hoa Lục đang tranh ngôi vị lãnh đạo thế giới với Hoa Kỳ.
Chưa biết vị thế trong tương lai của nước Mỹ như thế nào. Tại Đông Nam Á, chỉ còn Việt Nam duy nhất là “tiền trạm” để may ra có thể ngăn chặn đà bành trướng và khống chế Biển Đông của Hoa Lục. Mất cứ điểm này, Hoa Kỳ phải lui về cố thủ ở Guam và vĩnh viễn không còn là cường quốc hải quân Số Một nữa.
Sự đổi thay và phế hưng của các đế chế là chuyện thường tình của lịch sử. Các đế chế suy tàn là vì: Nội bộ chia rẽ, can dự vào quá nhiều các cuộc viễn chinh khiến lực lượng bị phân tán, hao tổn, cuối cùng là kinh tế suy thoái. Một quốc gia, khi mà khả năng tài chính suy yếu thì không còn nắm giữ được địa vị lãnh đạo thế giới nữa. Đó là một “định đề” bất di bất dịch.
