Chuyện trao trả tù binh trong chiến tranh Việt-Trung

Posted on 27/08/2017 by The Observer

Tác giả:  Dunai Péter | Biên dịch: Nguyễn Hoàng Linh

Ba mươi lăm năm trước, đúng vào những ngày này, đã nổ ra đụng độ vũ trang giữa Việt Nam và Trung Quốc (Chiến tranh biên giới Việt-Trung*), mà chúng ta có thể bình tâm gọi là “chiến tranh”. Vào ngày 17-2-1979 Trung Quốc đã huy động một lực lượng quân sự khổng lồ (theo các nguồn tin Phương Tây gồm 9 quân đoàn, 3 đại quân khu (phương diện quân) và vài chục sư đoàn, cùng lực lượng không quân) để tấn công nước láng giềng Việt Nam. Nhiều sử gia gọi sự kiện này là cuộc chiến Đông Dương lần thứ ba (sau cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và cuộc chiến đấu chống Mỹ và các đồng minh).

Tuy nhiên, những kẻ tấn công đã gặp phải một đối thủ đáng gờm. Quân đội Việt Nam trưởng thành và thu được nhiều kinh nghiệm trong những cuộc chiến giành độc lập dân tộc trước quân đội Mỹ và chính quyền miền Nam, và những kinh nghiệm ấy đã được nhân lên trong cuộc chiến chống lại những đợt tấn công của kẻ thù phương Bắc.

Xin được ghi lại trong vài dòng những hồi tưởng của tôi liên quan tới cuộc chiến này. Tôi đến Việt Nam đầu năm 1981 trên cương vị phóng viên chung của nhật báo “Tự do Nhân dân” (Népszabadság) và Hãng Thông tấn Hungary MTI, khi những cuộc chiến ác liệt đã khép lại. Cũng như những người “tiền nhiệm”, tôi dự định sẽ ở Việt Nam trong vòng 1 năm, nhưng rồi khoảng thời gian này đã kéo dài gần 4 năm.

Tôi đã yêu đất nước và con người Việt Nam. Cho dù thời kỳ đó người dân Việt Nam phải trải qua một giai đoạn hết sức khó khăn. Sau những cuộc chiến dài nhiều thập kỷ chống thực dân Pháp và đế quốc Nhật, cuộc chiến hơn mười năm chống lại quân đội Mỹ và đồng minh Nam – Việt Nam của họ khiến người dân Việt Nam hết sức kiệt quệ cả về lực lẫn kinh tế. Trong tình trạng suy kiệt ấy, Việt Nam đã bị tấn công từ phương Bắc.

Tôi có nhiều dịp tới vùng biên giới phía Bắc giữa Việt Nam và Trung Quốc. Bộ Ngoại giao Việt Nam thường xuyên tổ chức những chuyến đi tới vùng biên giới cho nhóm phóng viên ngoại quốc chỉ có vỏn vẹn vài người lúc đó đang ở Hà Nội. Lần nào tôi cũng tham gia những chuyến đi đó, một phần vì rất thú vị khi được thấy một miền quê ở khu vực mà một nhà báo không thể tới được theo cách khác, mặt khác, tôi được thúc đẩy bởi động lực vĩnh cửu của một phóng viên: tôi cần phải ở đó, bằng không nếu xảy ra điều gì quan trọng mà tôi lại chậm chân thì…

Tôi là đại diện duy nhất của báo chí Hungary. Tôi đi xe riêng tới Lạng Sơn, nhưng từ đó thì Bộ Ngoại giao Việt Nam hoặc quân đội bố trí cho nhóm phóng viên phương tiện di chuyển, xe buýt hoặc Jeep và nhóm hộ tống có vũ trang. Chúng tôi đi lên phía Bắc, về phía biên giới, qua những xóm làng bị đạn bom tàn phá hoang tàn, những vùng cư dân không còn bóng người.

Đồng Đăng là thị trấn lớn cuối cùng mà chúng tôi đi qua, đau lòng vô cùng khi thấy một thành phố chết chìm trong đổ nát. Những đạo quân Trung Quốc khi rút lui đã cho nổ hết nhà cửa, tiêu hủy tất cả những gì có thể ích lợi với cư dân: các toa tàu hỏa, đường ray, thiết bị trong nhà máy, đường xá, kênh đào…

Khi không còn đường cho xe đi đi, chúng tôi xuống xe và tiếp tục đi bộ cho đến biên giới – đôi lúc, đấy chỉ là những đường mòn hẹp tới mức chúng tôi phải đi theo hàng một. Xung quanh chúng tôi là khu vực đã được rà mìn. Cho đến giờ tôi vẫn còn nhớ rằng đâu đâu cũng có dòng chữ “Có mìn” viết trên đá và những tấm biển nhỏ, cảnh báo những nơi chưa được rà mìn.

Cần phải tuân thủ nghiêm túc lời cảnh báo này – chúng tôi đã ý thức được qua một trường hợp buồn bã. Một bận, khi chúng tôi đi qua một đường mòn hẹp để tới đoạn biên giới Việt – Trung diễn ra trao trả tù binh, một tiếng nổ và khói mù mịt bay lên trong khu rừng rậm khiến bầy chim đang lượn trên những ngọn cỏ cao tới đầu người phải hoảng hốt.

Cả đoàn người sững lại, chỉ về sau chúng tôi mới biết điều gì đã xảy ra. Sau chúng tôi là nhóm tù binh Trung Quốc gồm 50-60 người đang đi tới điểm trao trả. Có thể là một tù binh, dù đã bị cấm, nhưng ngại tiểu tiện trước mặt những kẻ khác, đã đi thêm vào bước vào rừng, đến khu vực cấm. Anh ta dẫm lên một trái mìn, mìn nổ khiến anh ta cụt bàn chân. Không chết nhưng người tù binh này cũng bị thương nặng.

Bản thân việc trao đổi tù binh diễn ra theo một nghi thức nghiêm ngặt do hai bên tham chiến ấn định. Tại đây đường biên giới được biểu tượng bởi một vạch vôi màu trắng, có bề rộng bằng mu bàn tay, được quét hình chữ thập lên con đường rải bê-tông rộng chừng 5m, là nơi được tránh mọi mũi tên hòn đạn và mìn nổ. Các bạn Việt Nam lưu ý chúng tôi bằng mọi giá đừng có bước lên đường biên, vì sẽ có cớ để bên kia coi như một sự khiêu khích.

Tiến đến gần biên giới, chúng tôi liếc nhìn thấy những người Hoa. Ở hai bên của con đường, các quân nhân có vũ trang đứng làm hai hàng, trước họ là một người có vẻ như quan chức ngoại giao vận áo kiểu Tôn Trung Sơn, bên cạnh người này là một nhóm ký giải, phóng viên ảnh đang nhộn nhạo chuẩn bị máy quay.

Thời đó còn chưa có – ít nhất là tại Việt Nam và Trung Quốc – loại máy quay cầm tay đa chức năng TV – máy quay – đầu phát video – mà người quay phim ở cả hai bên đều dùng máy quay chạy bằng pin, hoặc loại “lên dây” bằng lò xo. Cả hai bên đều rất hăng hái chụp ảnh lẫn nhau, cố nhiên lý do không đơn thuần chỉ là sự tò mò của các nhà báo.

Trong hồ sơ lưu trữ của cơ quan quân báo Trung Quốc có thể cũng có vài chục tấm ảnh chụp tôi thời đấy. (Dầu sao, hơn chục năm sau, khi tôi đã chuyển sang Bắc Kinh trên cương vị phóng viên thường trú của “Tự do Nhân dân”, chưa bao giờ có viên chức Trung Quốc nào bảo tôi “thưa ngài, chúng tôi đã thấy ngài ở bên kia biên giới phía Nam, bên Việt Nam”. Nói thêm là đến lúc đó các mối quan hệ Việt Nam – Trung Quốc đã được bình thường hóa…).

Trở lại năm 1981. Tại biên giới phía bên Việt Nam, một sĩ quan Quân đội Nhân dân đứng lên và đọc một bài đã được viết sẵn, rồi các tù binh Trung Quốc, từng người một, đi sang phía bên kia biên giới. Tất cả đều mặc bộ quần áo giản dị và sạch sẽ màu xanh xám, mỗi người cầm một túi nhỏ, bên trong là những món quà.

Trong vụ trao đổi tù binh này có một tấn tuồng gì đấy mang tính kỳ quặc và buồn bã. Nhiều tù binh Trung Quốc, khi vừa bước qua biên giới, đã quẳng ngay túi quà với động tác ngoạn mục. Cứ mỗi người như thế lại có hai y tá mặc áo choàng trắng tiến đến gần, ôm lấy, dìu đi như thể bị ốm nặng – mặc dù họ hoàn toàn khỏe mạnh, được ăn uống đầy đủ, và đây là điều mà không phải mọi người Việt đều có được trong những thời gian đói kém ấy.

Rồi sau đó đến lượt tù binh Việt Nam được trao trả từ phía Trung Quốc. Những người lính Việt cũng mặc đồng phục sạch sẽ, tay cầm túi quà, nhưng không cư xử hề như một bộ phận tù binh Trung Quốc. Ở phía Việt Nam, một sĩ quan trong Ủy ban đón tiếp ôm chầm lấy từng người, nói “các đồng chí đã trở về quê hương”, rồi những người này lặng lẽ lùi ra sau để nhường chỗ cho người khác.

Mỗi cuộc trao đổi tù binh như thế kéo dài không quá một tiếng rưỡi. Sau đó chúng tôi quay trở lại cũng trên con đường mòn chật hẹp ấy để trở lại xe, đi qua thị trấn Đồng Đăng bị tàn phá tan hoang đượm buồn, qua các làng bản và rồi một lát đã về tới Lạng Sơn.

Sau xung đột nghiêm trọng ở vùng biên giới tháng 4-1984, các bạn Việt Nam đưa giới phóng viên chúng tôi đến một đoạn khác của biên giới, tại đây chúng tôi có thể quan sát hoạt động của một trung đội biên phòng Việt Nam. Chương trình này kéo dài nhiều ngày, chúng tôi ngủ tại một doanh trại quân đội ở một xã nhỏ cạnh Lạng Sơn. Bộ đội Việt Nam cho chúng tôi mượn chăn vì ở vùng đó, về đêm nhiệt độ xuống gần 0 độ, mà độ ẩm lại cao nên rất khó chịu.

Một số chiến sĩ thuộc trung đội luyện các bài chiến thuật – tiếp cận mục tiêu ẩn. Được trang bị súng trường AK-47, tận dụng địa thế không bằng phẳng, họ bò sát đất để đến gần mục tiêu.

Trên sườn đồi nhìn về phía Trung Quốc (phía Bắc), tọa lạc hệ thống hào công sự ngoằn ngoèo, cứ một đoạn lại có cứ điểm đặt súng máy: đó là loại đại liên DShK 12,7 ly của Liên Xô, được gọi bằng cái tên “Dushka”. Đối diện với nó, trên những cánh đồng thuộc lãnh thổ Trung Quốc, nông dân vẫn làm việc, trồng lúa, họ cũng di chuyển nhịp nhàng hệt như những người Việt cùng số phận với họ.

Cuộc chiến biên giới rộ lên năm 1979, nhưng sau giai đoạn đầu đó xung đột quân sự giữa đôi bên vẫn âm ỉ trong nhiều năm dài. Các bạn tháp tùng tôi nói rằng thỉnh thoảng, Trung Quốc lại bắn từ phía họ sang lãnh thổ Việt Nam, họ dùng cả đại liên và đại bác – cố nhiên Việt Nam cũng không chịu để yên.

Thời trước tôi từng là lính pháo thủ, nên tôi có thể nhận ra dấu vết của tạc đạn loại 122 ly trên đồng ruộng bên Việt Nam, cách xa biên giới nhiều cây số. Pháo binh Trung Quốc dùng loại đạn nổ ngay khi tiếp đất, do đó nó tạo nên những “miệng núi lửa” đen xì đường kính 60-80cm, nhưng mảnh đạn của nó thì có thể oanh tạc người và động vật trong vòng 50-70m.

Những dư chấn của cuộc chiến Việt – Trung cũng có ảnh hưởng tới chúng tôi, giới phóng viên ở Hà Nội. Cho dù nhóm ký giả quốc tế này có nhỏ bé thế nào đi nữa, nhưng tại đó cũng có sự hiện diện của hãng tin Pháp AFP (và tờ “Nhân đạo”, l’Humanité), độc nhất trong số các hãng truyền thông lớn của Phương Tây.

Khi đó, tại Hà Nội, tòa đại sứ Trung Quốc vẫn hoạt động như một thế giới vô cùng khép kín. Đối với Bắc Kinh, quan trọng là họ đảm bảo được “thiện cảm” của giới phóng viên. Một bận, họ mời các phóng viên ngoại quốc tới Đại sứ quán Trung Quốc. Không phải tất cả đều nhận lời, nếu tôi nhớ không nhầm thì vài người, trong số đó có nhóm phóng viên Liên Xô – nhóm đông đảo nhất – đã từ chối.

Tôi thì đi, vì tôi là nhà báo, nhiệm vụ của tôi là phải thu nhập được thông tin một cách rộng rãi nhất trong phạm vi có thể. Khỏi phải nói là ở tại tòa đại sứ, tôi được chiều chuộng hết cỡ: được xem phim, mời ăn những món tuyệt vời và còn được tắm trong một bể bơi nước sạch tinh tươm – một thanh niên người Hoa vạm vỡ còn thách tôi thi bơi.

Cuộc chiến Việt – Trung 1979 (còn được gọi là cuộc chiến Đông Dương thứ ba) có mối quan hệ gì với chính trường thế giới? Trung Quốc, như họ muốn, muốn “cho Việt Nam một bài học” vì nước này vào năm 1978 đã khởi quân chống thể chế diệt chủng Pol Pot ở Cam Bốt, vốn được Bắc Kinh bảo trợ.

Họ chỉ chờ thời, và thời cơ tới khá nhanh: đầu năm 1979, lãnh đạo Trung Quốc Đặng Tiểu Bình đã sang thăm Hoa Kỳ để có được sự ủng hộ ngầm của Washington. Nếu không có được điều đó, khả năng là sau đó sáu tuần Bắc Kinh đã không dám hủy bỏ Hiệp ước Hữu nghị với Liên Xô, và hai ngày sau thì mở một cuộc tấn công quân sự trên bộ đối với Việt Nam với một sức mạnh chưa từng thấy ngay cả trong những năm diễn ra cuộc chiến Việt – Mỹ.

Bắc Kinh, khí đó cũng mới chỉ ra khỏi thời kỳ “cách mạng văn hóa” đẫm máu và để lại sự tàn phá ghê gớm, nghi rằng đằng sau sự trợ giúp của Việt Nam đối với nhân dân Cam Bốt là dụng ý của Moscow, nhằm cô lập hóa Trung Quốc. Tất nhiên vào dạo ấy điện Kremlin cũng có đủ vấn đề phải lo nghĩ, vì Liên Xô đang bên bờ vực thẳm của sự sụp đổ về kinh tế.

Cuộc chiến với Hoa Kỳ về công nghệ, được đẩy lên cực điểm trong cuộc chạy đua quân sự mang tên “Chiến tranh giữa các vì sao” của Ronald Reagan, rốt cục đã khiến Liên bang Xô-viết sụp đổ. Trung Quốc có thể an tâm, rằng trong một thời gian dài Moscow sẽ không đe dọa họ về quân sự, và gần như đồng thời với sự tan rã của đế chế này, mối quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc được bình thường hóa.

Vào thời điểm các sự kiện kể trên xảy ra – cách đây cũng đã hơn 35 năm -, Hoa Kỳ còn chưa có đại diện ngoại giao tại Hà Nội. Nếu ai đó nói với tôi, một phóng viên nước ngoài ở Hà Nội năm 1981, “cậu sẽ thấy, vài thập niên nữa USA sẽ là đối tác kinh tế hàng đầu của Việt Nam”, khả năng là tôi sẽ phì cười. Điều đó giờ đã là một thực tế…

Dunai Péter, tác giả cuốn sách về Việt Nam “Một trăm ngàn cây số tại Việt Nam” (Százezer kilométer Vietnamban, NXB Kossuth 1986), từng là phóng viên thường trú ở Việt Nam của nhật báo “Tự do Nhân dân” (Népszabadság) và của Hãng Thông tấn Hungary MTI.

Ông là một nhà báo tài ba, đã từng khẳng định mình ở cả Moscow và Tây Đức, theo nhận định của cựu Đại sứ Hungary tại Việt Nam Szász Dénes, người có vợ Việt và nói, đọc thạo tiếng Việt, cũng như đã có nhiều năm làm việc cùng Dunai Péter tại Hà Nội.

Hình: Tác giả (giữa) trong một cuộc trao đổi tù binh. Ảnh chụp vào mùa đông năm 1982 tại biên giới Việt – Trung. Sau lưng nhà báo Dunai Péter là phía Trung Quốc. Cạnh tác giả là nhà báo Terzieff, phóng viên Hãng Thông tấn Bulgaria BTA – Ảnh do nhân vật cung cấp

Nguồn: Nhịp cầu Thế giới

Nguyễn Huy Vũ - Những thành tố cần thiết của một mô hình chính trị phù hợp với Việt Nam

Chọn lựa và thiết lập một mô hình chính trị dân chủ làm nền tảng cho sự phát triển là công việc đầu tiên và quan trọng nhất của một quốc gia khi chuyển đổi chế độ từ độc tài sang dân chủ. Chọn lựa một mô hình chính trị là một công việc khoa học và do đó một mô hình nên được chọn lựa dựa trên những đánh giá một cách khoa học và khách quan. Là một nước đi sau, Việt Nam có cả thuận lợi và bất lợi. Thuận lợi ở chỗ Việt Nam có thể tham khảo các mô hình chính trị dân chủ của các nước cũng như tất cả các bản hiến pháp, luật lệ, và cấu trúc của các cơ quan chính quyền. Bên cạnh những thuận lợi đó, một bất lợi lớn nhất đối với Việt Nam là đa phần người dân, kể cả giới trí thức, chưa có dịp sinh hoạt và những kinh nghiệm quản trị trong một chế độ dân chủ. Nhưng nếu nhìn kinh nghiệm của các nước như Đài Loan hay Hàn Quốc, và gần đây hơn là Indonesia, từng bước thiết lập và vun xới những cơ chế chính trị dân chủ nở rộ, những người Việt Nam hẳn sẽ phải tự tin vào chính mình rằng rồi đây chúng ta, bằng óc cầu tiến, chịu khó tham khảo và đào sâu tìm hiểu sự thành công cũng như những yếu kém của các mô hình chính trị, sẽ có thể thiết lập và vun đắp một mô hình chính trị dân chủ phù hợp với tình hình Việt Nam.

Thiết lập một công trình cần một bộ khung. Dựng xây một chế độ chính trị cũng vậy. Một mô hình chính trị cần những nguyên tắc nhất định. Những nguyên tắc này là trụ cột mà dựa vào đó hiến pháp, luật lệ, và sự phân bổ của các cơ quan chính phủ được dựng xây sao cho nhằm đảm bảo những nguyên tắc này. Có năm nguyên tắc quan trọng mà một mô hình chính trị thành công cần phải có: 

· Một, chế độ chính trị phải có khả năng giúp ngăn ngừa sự hình thành một chế độ độc tài mới;

· Hai, chế độ phải giúp ngăn ngừa xảy ra các cuộc đảo chính;

· Ba, chế độ bảo đảm một chính quyền ổn định và làm được việc;

· Bốn, chế độ có khả năng ngăn ngừa sự thực thi các chính sách tồi dở;

· Năm, chế độ giúp kéo dài sự cầm quyền của một chính phủ thành công. 

Nhiều người thường mắc một lỗi sai khi đánh giá một mô hình chính trị rằng họ chỉ nhìn chức vụ những người đứng đầu chính quyền rồi đưa ra một kết luận hời hợt về sự thành công của mô hình chính trị đó. Họ nhìn thấy nước Mỹ hùng mạnh và nghĩ rằng mô hình tổng thống là thành công. Nhiều người khác, kể cả người Mỹ, nhìn thấy người Bắc Âu sống sung túc và hạnh phúc, rồi họ nghĩ rằng chế độ đại nghị là ưu việt. Nhưng nếu nhìn kỹ lại thì không mấy mô hình tổng thống thành công, trừ Mỹ, cũng như không phải tất cả mô hình đại nghị đều thắng lợi. Một số mô hình đại nghị đem lại sự giàu có của một quốc gia nhưng thiếu vắng ở đó những giá trị của tự do và dân chủ. Sự sai lầm nằm ở chỗ khi đánh giá một mô hình chính trị dựa vào bề ngoài của các cơ quan chính phủ, nhiều người đã bỏ qua cơ chế tương tác quyền lực giữa các cơ quan, và sâu xa hơn là những nguyên tắc phân bổ quyền lực vốn liên quan đến việc thiết lập các cơ chế bầu cử cũng như việc phân chia nhiệm vụ, cân bằng và kiểm soát quyền lực giữa các cơ quan để từ đó hình thành nên các chính sách của một quốc gia. Hiểu được điều đó thì mới thấy mục đích của những người chọn lựa hệ thống bầu cử, phân chia trách nhiệm và quyền hạn của từng cơ quan chính phủ đặng làm cho bộ máy chính quyền hoạt động thông suốt và hiệu quả trong một chế độ dân chủ. 

Liệu rằng có một chế độ chính trị nào đã từng tồn tại và thành công có chứa đựng đủ 5 nguyên tắc đề cập bên trên hay không? Câu trả lời là có, đó là chế độ đại nghị - tản quyền kiểu Đức của nước Cộng Hòa Liên Bang Đức. 

Gọi là đại nghị - tản quyền kiểu Đức để phân biệt với các chế độ đại nghị - tản quyền khác như Canada, Úc, Bỉ, Ấn Độ, hay Malaysia. Sự khác biệt chính nằm ở chỗ người Đức thiết lập một cơ chế bầu cử khác biệt nhằm hình thành nên các đảng lớn nhưng không cho đảng nào dễ dàng chiếm được đa số trong quốc hội để khuynh loát quyền lực chính phủ, đồng thời họ thiết lập các luật chính phủ cũng như phân bổ quyền lực giữa ba nhánh lập pháp, hành pháp, tư pháp, và quyền lực giữa chính quyền liên bang và tiểu bang nhằm làm cho chính phủ ổn định, hoạt động hiệu quả, và bảo đảm dân chủ được thực thi. 

Bên cạnh 5 nguyên tắc trên, việc chọn lựa một mô hình chính trị cho Việt Nam còn nên xét đến các yếu tố đặc trưng về lịch sử, văn hóa, vùng miền, và dân số. Một cách may mắn, Đức mang nhiều nét tương đồng với Việt Nam. Nước Đức có hơn 80 triệu người, trãi rộng ra các khu vực địa lý khác nhau và khác biệt nhau nhiều về văn hóa. Khác với một vài nước châu Âu khác nơi người dân quen với nếp sống dân chủ, chế độ dân chủ Weimar của Đức nhanh chóng sụp đổ, và vì thế người Đức chưa có bề dày văn hóa dân chủ khi chính quyền Tây Đức áp đặt chế độ đại nghị - tản quyền bắt đầu vào năm 1949. 

Sự thành công của mô hình chính trị Đức không những giúp nước Đức phát triển một cách mạnh mẽ, vươn lên trở thành nền kinh tế hùng mạnh nhất châu Âu, mà còn giúp xây dựng một chế độ dân chủ bền vững kể từ ngày thiết lập chế độ dân chủ đại nghị - tản quyền năm 1949, trải qua cuộc sát nhập Đông Đức, và tiếp tục mạnh mẽ vươn lên. Sự ổn định của chế độ dân chủ Đức còn ở chỗ trong suốt sáu thập kỷ của Hạ nghị viện Đức, nơi bầu chọn ra thủ tướng, chỉ có duy nhất 8 thủ tướng, khi so với Ý trong cùng thời kỳ có tới 37 thủ tướng. Những đặc điểm trong thiết kế luật chính quyền nhằm giúp cho sự ổn định của chính phủ Đức sau đó đã được dùng lại ở các quốc gia khác nhau từ Bỉ, Tây Ban Nha, Hungary, Slovenia và Lesotho. 

Sự thành công của mô hình chính trị đại nghị - tản quyền kiểu Đức, cùng với những tương đồng về dân số, địa lý, và văn hóa dân chủ do đó cung cấp thêm những yếu tố thuyết phục cho việc chọn lựa mô hình chính trị đại nghị-tản quyền kiểu Đức làm mô hình chính trị tham khảo của một nước Việt Nam dân chủ. 

Nguyễn Huy Vũ

(Blog Nguyễn Huy Vũ)

Xem xét đề xuất cho đối tác Trung Quốc xây sân bay Long Thành

26/08/2017 16:47 GMT+7

• 
• 
• 
• 

TTO - Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Đình Thọ cho biết đã giao Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam lập báo cáo nghiên cứu khả thi, khi thông qua rồi mới có cơ sở tuyển chọn nhà đầu tư.

Phương án có ý tưởng từ hình ảnh hoa sen cách điệu được Tổ tư vấn kiến nghị chọn làm phương án thiết kế kiến trúc sân bay Long Thành - Ảnh: ACV

Geleximco cùng đối tác Trung Quốc vừa gửi văn bản đến Thủ tướng muốn xây dựng sân bay Long Thành theo hình thức đối tác công tư (PPP) "hiện đại và văn minh" mà giá thấp.

Cụ thể, ông Vũ Văn Tiền, chủ tịch kiêm tổng giám đốc Tập đoàn Geleximco và ông Chen Yi Long, chủ tịch Tập đoàn Năng lượng mới KAIDI Dương Quang (KAIDI) của Trung Quốc, đề xuất Thủ tướng đồng ý về mặt nguyên tắc cho phép đầu tư dự án xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành theo hình thức PPP.

Nhà đầu tư Trung Quốc cam kết giá thấp nhất

Tự giới thiệu có kinh nghiệm và có khả năng thu xếp nguồn vốn cho dự án, lãnh đạo hai doanh nghiệp này cam kết xây đựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành hiện đại và văn minh.

Về tiến độ xây dựng, hai nhà đầu tư một Việt Nam, một Trung Quốc này đưa ra là 3-5 năm với "giá thành đầu tư thấp nhất cho một sân bay mới hiện đại".

Trong văn bản gửi tới Thủ tướng, lãnh đạo Geleximco giới thiệu họ có mối quan hệ chặt chẽ với KAIDI Dương Quang trong lĩnh vực đầu tư, xây dựng và vận hành các dự án năng lượng và cơ sở hạ tầng tại Việt Nam.

Tập đoàn này cũng nói rằng mình có mối quan hệ với các quỹ đầu tư lớn như Tập đoàn Quản lý tài sản Hoa Dung Trung Quốc (Hoa Dung) là một công ty nhà nước với tổng tài sản đạt trên 250 tỉ USD hay Công ty TNHH cổ phần Đầu tư Dân Sinh, IDG...

Đến nay Geleximco và đối tác đã thành lập một Quỹ đầu tư trị giá 15 tỉ USD và bắt đầu giải ngân giai đoạn đầu khoảng 6 tỉ USD.

Đây không phải là lần đầu tiên đại gia Vũ Văn Tiền muốn cùng đối tác Trung Quốc đề xuất tham gia xây dựng sân bay Long Thành. 

Hồi tháng 10-2016, Geleximco và Công ty TNHH Hong Kong United Investors Holding (HUI) cũng đã đề nghị Bộ Giao thông - Vận tải cho phép tham gia đầu tư vào 4 dự án hạ tầng giao thông lớn, trong đó có sân bay Long Thành. 

Ba dự án còn lại gồm Dự án xây dựng đường cao tốc Bắc Nam đoạn Thanh Hóa - Hà Tĩnh và TP.HCM đến Khánh Hòa, Dự án đường bộ cao tốc Hạ Long - Vân Đồn - Móng Cái và Dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam.

Thời điểm đó, trong tổng vốn ước tính đầu tư của cả 4 dự án này là gần 50 tỉ USD, liên doanh Geleximco - HUI của ông Vũ Văn Tiền chưa đề cập đến mức độ đầu tư bao nhiêu, chỉ nói rằng họ có mối quan hệ với các quỹ tài chính lớn. 

Sân bay Long Thành: Ai cũng có quyền đề xuất tham gia

Đề xuất xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành của Geleximco và KAIDI đã được Văn phòng Chính phủ gửi tới Bộ Công thương, Bộ Giao thông - vận tải xem xét.

Trao đổi Tuổi Trẻ Online về đề xuất này, Thứ trưởng Bộ Giao thông - vận tải Lê Đình Thọ cho biết bộ này hoan nghênh các nhà đầu tư quan tâm dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành.  

Dự án sân bay Long Thành, theo ông Thọ, có các hạng mục kêu gọi đầu tư ngoài ngân sách nhà nước nên bất cứ nhà đầu tư nào cũng có thể đề xuất phương án tham gia.

Ở thời điểm hiện tại, ông Thọ cho biết Bộ Giao thông - vận tải đã giao cho Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam tiến hành lập báo cáo nghiên cứu khả thi để làm cơ sở tuyển chọn nhà đầu tư.

Chính vì thế các bên cần phải chờ đến khi báo cáo được cơ quan có thẩm quyền thông qua mới tiến hành tuyển chọn nhà thầu, nhà đầu tư theo các tiêu chí được quy định rõ trong báo cáo. 

Các nhà đầu tư có thể tìm hiểu, căn cứ nội dung báo cáo nghiên cứu khả thi đã được phê duyệt để đề xuất những phương án cụ thể hơn.

Theo chủ trương đầu tư Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành đã được Quốc hội thông qua, tổng mức đầu tư khái toán là 336.630 tỉ đồng (tương đương 16,03 tỉ USD, áp dụng đơn giá của năm 2014), trong đó giai đoạn 1 là 114.450 tỉ đồng (tương đương 5,45 tỉ USD). 

Phần sử dụng vốn ngoài ngân sách được tính toán sẽ chiếm khoảng 62,4% tổng mức đầu tư, trong đó có phần PPP cho các hạng mục công trình có khả năng thu hồi vốn cao như nhà ga hành khách, ga hàng hóa, các hạng mục thương mại...

Đầu tư 5 nhà máy nhiệt điện Trong văn bản trên, lãnh đạo Geleximco và KAIDI cũng đề xuất với Thủ tướng đồng ý về mặt nguyên tắc để hai tập đoàn này đầu tư 5 dự án nhà máy nhiệt điện. Cụ thể đó là nhà máy Quỳnh Lập 1 (công suất 2x600 MW), Quỳnh Lập 2 (công suất 2 x 600 MW), Quảng Trạch 1 (công suất 2 x 600 MW), Quảng Trạch 2 (công suất 2 x 600 MW) và nhà máy nhiệt điện Hải Phòng 3 (công suất 2 x 600 MW). Theo đề xuất của Geleximco và KAIDI, 5 dự án nhiệt điện trên được đề xuất theo hình thức PPP, trong đó tỉ lệ cổ phần doanh nghiệp nhà nước nắm 20%-25%, còn lại do Geleximco và KAIDI đầu tư. Lãnh đạo Geleximco và KAIDI cho biết họ đã nghiên cứu dự án khả thi cho các nhà máy trên và đề nghị Thủ tướng phê duyệt. Công ty liên doanh có thể khởi công ngay các dự án trên đảm bảo các yêu cầu "công nghệ máy móc, thiết bị hiện đại nhất trên thế giới", "công nghệ xử lý môi trường theo tiêu chuẩn cao nhất". Hai đối tác này vừa đảm bảo tiến độ xây dựng lại vừa đảm bảo hiệu quả đầu tư cao cho các nhà máy.

TUẤN PHÙNG

May trang phục lưu giữ thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh

Năm năm một lần, xí nghiệp đo may quân đội tổ chức may trang phục cho Chủ tịch Hồ Chí Minh, mỗi lần may 10 bộ.

• Bộ quân phục cuối cùng của Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Những ngày này, cán bộ, nhân viên Phòng kỹ thuật công nghệ của Xí nghiệp đo may Quân đội (Công ty cổ phần X20) đang chăm chú với đường kim, mũi chỉ để may trang phục cho Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong khu may riêng là những gương mặt tập trung với công việc của mình để không xảy ra sai sót.

Trưởng phòng Đỗ Duy Văn cho biết, hàng chục năm gần đây, xí nghiệp được giao nhiệm vụ may trang phục của Chủ tịch Hồ Chí Minh; góp phần gìn giữ, bảo quản lâu dài thi hài Bác.

Trang phục cho Chủ tịch Hồ Chí Minh được trưng bày tại Xí nghiệp đo may Quân đội. Ảnh:Quang Phương

Theo kế hoạch, cứ năm năm một lần, xí nghiệp sẽ tổ chức may trang phục cho Bác, mỗi lần may 10 bộ hoàn chỉnh gồm 10 bộ đồ đông, 10 áo sơ mi, 10 bộ lót trong và 10 vỏ gối. Kế hoạch này được Viện 69 (nơi đảm nhận toàn bộ công tác y tế và nghiên cứu khoa học công nghệ, để giữ gìn lâu dài và bảo vệ an toàn tuyệt đối thi hài Hồ Chủ tịch) gửi sang trước. Vì vậy, xí nghiệp may đo Quân đội có thời gian để lập kế hoạch chi tiết, sắp xếp, bố trí nhân lực, giao công việc cho từng người.

Lần nào cũng vậy, xí nghiệp sẽ thành lập một tổ đặc biệt để làm nhiệm vụ. Một dãy may riêng cũng được triển khai để những vật liệu khác không thể lẫn lộn vào. Các máy dùng để may trang phục cho Bác sẽ được vệ sinh cẩn thận, dùng khăn trắng để lau cho đến khi không còn một vết bẩn.

"Tôi có vinh dự ba lần tham gia nhóm may trang phục cho Bác. Ngay từ những lần đầu tiên, chúng tôi đã được Giám đốc xí nghiệp lúc bấy giờ là anh Hoàng Sỹ Tâm quán triệt: những ai đang có tâm tư, gia đình có việc buồn thì không được tham gia. Mọi người chỉ được may trang phục cho Bác khi tinh thần thoải mái nhất để tập trung vào công việc", anh Văn kể.

Chị Chu Thị Chúc cùng các thành viên của phòng kỹ thuật công nghệ đang may quần áo cho Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ảnh: Quang Phương

Trưởng phòng kỹ thuật xí nghiệp đo may Quân đội chia sẻ, để may 10 bộ trang phục cho Hồ Chủ tịch, toàn bộ vật tư đều do Viện 69 cung cấp. Trước đây, một số vật tư phải sang tận bên Nga mang về. Sau này, anh Hoàng Sỹ Tâm đã đề xuất tự tìm kiếm vật tư may trang phục lót trong để xí nghiệp chủ động hơn. Đó là vải 100% được làm từ cotton, rất mềm mại. 

Trước khi may, chất liệu vải sẽ được kiểm soát rất kỹ. Chỉ cần một dấu chấm nhỏ như đầu bút bi hay vết hơi mờ thì cũng phải thay bằng tấm vải khác.

"Khi may trang phục cho Bác, việc kiểm tra, kiểm soát chất lượng cực kỳ ngặt nghèo, tính từng đường kim mũi chỉ, các thông số đảm bảo tuyệt đối. 10 chiếc áo may xong thì về trực quan và thông số phải giống nhau tuyệt đối", anh Văn cho hay.

Khi sản phẩm hoàn thiện, Giám đốc Hoàng Sỹ Tâm trực tiếp kiểm duyệt chất lượng. Sản phẩm nào không đảm bảo sẽ được loại ra và may lại sản phẩm khác để thay thế; chi tiết nào không đảm bảo yêu cầu cũng được thay sửa ngay.

Chị Chu Thị Chúc (nhân viên phòng Kỹ thuật) cho biết, may trang phục cho Chủ tịch Hồ Chí Minh được cán bộ, nhân viên xí nghiệp xem là niềm vinh dự. Vì vậy, quá trình sản xuất, các anh chị đã dồn tình cảm, tập trung hết mức để làm ra sản phẩm đẹp nhất.

"Đây còn là những kỷ niệm đẹp trong công việc của chúng tôi", chị cho hay.

Theo kế hoạch, để hoàn thiện 10 bộ trang phục cho Bác, các thành viên mất khoảng từ một đến hai tháng làm việc.

"Khi hoàn thiện 10 bộ trang phục, công ty bàn giao cho Bộ tư lệnh bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Năm nào cũng vậy, họ đều đánh giá rất cao", trưởng phòng kỹ thuật Đỗ Duy Văn chia sẻ.

Bên cạnh nhiệm vụ may trang phục cho Chủ tịch Hồ Chí Minh, xí nghiệp còn đảm nhiệm may trang phục cho nhiều vị lãnh đạo Đảng, nhà nước; may quân phục cho tất cả các Bộ trưởng Quốc phòng và cấp tướng trong toàn quân. 

Hoàng Thùy

Chủ tịch Hà Nội yêu cầu trả lời việc "phun thuốc nhưng muỗi không chết"

Chia sẻ

Theo Sở Y tế, từ đầu năm đến nay, Hà Nội ghi nhận 2.195 ổ dịch, hầu hết là ổ dịch nhỏ. Có 2.361 ổ dịch chỉ có 1-2 bệnh nhân; 437 ổ dịch có 3-5 bệnh nhân; 117 ổ dịch có 6 bệnh nhân trở lên. Đến nay đã có 2.204 ổ dịch được khống chế.

Theo Chủ tịch UBND TP Nguyễn Đức Chung, dịch SXH ở Hà Nội đến sớm hơn mọi năm nhưng công tác dự báo, phối hợp của Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội và ngành y tế triển khai chậm trễ.

Bên cạnh đó, việc tuyên truyền, hướng dẫn diệt bọ gậy còn chậm, còn chủ quan nên số ổ dịch, số ca mắc mới tăng cao. “Nếu triển khai việc thông tin, cảnh báo từ sớm, chắc chắn tình hình SXH sẽ không lan rộng như hiện nay. Dịch bệnh diễn biến cả năm, không lúc nào được chủ quan”, ông Chung phân tích.

Chủ tịch Hà Nội đã phê bình hai đơn vị này cũng như nêu lên việc các Bệnh viện chưa làm tốt công tác phân loại khi bệnh nhân SXH nhập viện dẫn đến tình trạng quá tải ở nhiều nơi.

Đặc biệt, ông Chung yêu cầu Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội trả lời về băn khoăn, phản ánh của người dân, dư luận báo chí về việc phun hóa chất diệt muỗi mà muỗi không chết, như vậy thuốc có đảm bảo chất lượng ?

Về việc này, theo Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội Nguyễn Nhật Cảm, hiện Hà Nội sử dụng thuốc sản xuất trong nước, đã được Bộ Y tế công nhận. Ông Cảm cho hay, đây là loại thuốc phun không gian, khi muỗi gặp hóa chất là chết. Thuốc chỉ có tác dụng 1 tiếng đồng hồ, sau thời gian này muỗi vào thì không chết. Đồng thời, thuốc này chỉ diệt muỗi mang virus SXH, các loại muỗi mang mầm bệnh khác sẽ không chết.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội yêu cầu ngành y tế phải kiểm tra thường xuyên xem thuốc có được pha đúng liều lượng không. Theo ông Chung thuốc chỉ có giá trị trong một giờ thì cần kiểm tra xem xét lại, nếu cần thiết thì đổi loại khác.

Theo Tú Anh

Tiền phong

Trung Quốc bị nghi đứng sau tai nạn tàu chiến Mỹ ở Singapore; Tướng Trung Quốc ăn mừng vụ tai nạn của tàu khu trục Mỹ

Trung Quốc bị nghi đứng sau tai nạn tàu chiến Mỹ ở Singapore

Trọng ThànhĐăng ngày 25-08-2017 Sửa đổi ngày 25-08-2017 16:30

Đô đốc Scott Swift, tư lệnh Hạm Đội Thái Bình Dương, trả lời báo giới về vụ tai nạn tàu USS John S. McCain, căn cứ hải quân Mỹ ở Changi, Singapore, ngày 22/08/2017.REUTERS/Calvin Wong

Vụ chiến hạm Hoa Kỳ USS John S. McCain bị đâm thủng ngay tại vùng biển ngoài khơi Singapore, hôm thứ Hai 21/08/2017, gây chấn động. Đây là vụ tai nạn lớn thứ tư của tàu chiến Mỹ từ đầu năm đến nay. Nhiều người nghi ngờ năng lực của Hải Quân Mỹ, tuy nhiên vai trò của Bắc Kinh trong vụ việc này cũng là câu hỏi được đặt ra. Báo Úc The Australian hôm nay, 25/08, có bài : «Trung Quốc bị nghi đằng sau vụ tai nạn tàu chiến Mỹ ».

Báo Úc dẫn lời một cựu sĩ quan Hải Quân Hoàng Gia Anh, xin ẩn danh, ghi nhận một hiện tượng mà ít người để ý, đó là hoạt động của một tàu chở dầu Trung Quốc, mang tên Guang Zhou Wan, vào thời điểm xảy ra vụ đâm tàu. Các hình ảnh về giao thông hàng hải được ghi lại vào thời điểm đó, cho thấy tàu chở dầu Trung Quốc đã có những chuyển động đáng ngờ, trước khi tai nạn xảy ra.

Một video được Vessel Finder - một trang mạng chuyên theo dõi giao thông hàng hải - cung cấp, cho thấy tàu Trung Quốc đổi hướng bất ngờ, ngay trước khi tàu chở dầu Liberia (thuộc sở hữu của một công ty Hy Lạp, đã đâm vào tàu Mỹ) đột ngột quay ngoắt 90 độ, đâm thẳng vào tàu Mỹ. Việc tàu Liberia đổi hướng 90 độ có thể được giải thích theo ít nhất là hai cách, theo viên sĩ quan. Có thể chiếc tàu này đã đổi hướng vì « hoảng hốt » khi thấy tàu chiến Mỹ di chuyển từ hướng đối diện, nhưng cũng có thể chính con tàu này đã chủ động đâm thẳng vào sườn chiếc tàu Mỹ.

Nhận xét về đoạn video này, cựu chỉ huy Hải Quân Anh lưu ý : « Nếu bạn quan sát chuyển động của tàu Trung Quốc từ đầu, bạn có thể thấy tàu Trung Quốc bám sát đúng theo lộ trình của chiếc Alnic MC. Rồi, ngay trước khi chiếc tàu này quay đầu, tàu Trung Quốc đã chuyển hướng về phía phải… đúng vào lúc vụ va chạm xảy ra ».

Viên cựu sĩ quan hải quân cho rằng có thể « lộ trình » của hai tàu Mỹ và tàu Liberia đã bị đánh cắp, và tàu Trung Quốc « có thể đã » đóng một vai trò trong vụ đụng tàu nói trên. Hiện tại còn thiếu thông tin để đưa ra kết luận, đặc biệt là khi mà trong đoạn video nói trên không có lộ trình chính xác của tàu chiến Mỹ, do Vessel Finder chỉ là một trang mạng theo dõi hàng hải thương mại dân sự.

Trong khi đó, một cựu sĩ quan khác có một quan điểm khác, ông cho rằng tai nạn xảy ra là do tàu Mỹ đã có một động thái bất thường gây rối loạn giao thông vào thời điểm này.

Vẫn theo báo Úc, hiện tại Hải Quân Mỹ không loại trừ các nguyên nhân do phá hoại, bao gồm cả tấn công tin học, tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, chưa có bằng chứng rõ ràng nào để chứng minh cho giả thuyết về một âm mưu tấn công táo tợn như trên.

Vụ đụng tàu ở vùng biển Singapore là vụ đụng tàu thứ hai gây chết người, và ít nhất là tai nạn thứ tư của Hải Quân Mỹ từ đầu năm đến nay. Dù nguyên nhân gì đi chăng nữa, tai nạn nói trên làm gia tăng nghi ngờ vào năng lực của Hải Quân Mỹ, đúng vào lúc Hoa Kỳ đang phải tăng cường lực lượng tại khu vực Đông Bắc Á để sẵn sàng đối phó với đe dọa Bắc Triều Tiên, và liên tục thực hiện nhiều chuyến tuần tiễu bảo vệ tự do hàng hải ở Biển Đông, để ngăn chặn tham vọng bành trướng của Trung Quốc.

Cơ hội « tuyệt vời » cho tuyên truyền Trung Quốc

Một loạt các vụ tai nạn tàu chiến Mỹ được báo chí Nhà nước Trung Quốc đăng tải rộng rãi, và được đưa ra như các bằng chứng cho thấy « sự hung hăng » và « những khuyết tật » của Hải Quân Mỹ. Trả lời AFP, ông James Char, một chuyên gia về an ninh khu vực, tại Đại học Nanyang, Singapore, nhận xét là : « Đứng từ quan điểm của Trung Quốc, đây là cơ hội tuyệt vời để tuyên truyền ». Vụ đâm tàu vừa xảy ra càng khiến quan điểm chống Mỹ của Trung Quốc có thêm trọng lượng, Bắc Kinh hy vọng thuyết phục được các nước châu Á là « đừng nên tin cậy vào Mỹ » để bảo đảm an ninh cho mình.

Theo Hoàn Cầu Thời Báo, các sự việc này cho thấy khả năng chiến đấu và chất lượng chỉ huy của Mỹ đã « suy yếu đồng loạt ». Tờ báo có tiếng thân cận với ban lãnh đạo Đảng Cộng Sản Trung Quốc bảo đảm là công chúng tại Trung Quốc hoan nghênh các vụ này, bởi họ «tức giận » trước các hoạt động quân sự của Mỹ trong vùng.

Một chuyên gia Nhật về chính trị quốc tế, tại Đại học Takushoko, cũng thừa nhận là các vụ đụng tàu không để lại những hệ quả cụ thể đáng kể về mặt quân sự, « các tổn thất về tâm lý », về niềm tin là lớn. Điều này lại càng trở nên nghiêm trọng hơn trong bối cảnh Tokyo và Seoul lo ngại về các bảo đảm quân sự từ phía đồng minh Hoa Kỳ.

Hạm đội 7 : Thiệt hại nặng đối với hệ thống phòng thủ tên lửa

Về phần mình, giới quân sự Mỹ ắt hẳn đang xem xét kỹ lưỡng về những nguyên nhân và hệ quả của các tai nạn vừa qua, đặc biệt là vụ tàu USS John S. McCain bị đâm.

Taskandpurpose.com, một trang mạng của các cựu binh Mỹ, nhận xét : « Bi kịch USS McCain để lại một hệ quả khủng khiếp đối với hệ thống phòng vệ tên lửa Mỹ ».

Hai tàu USS John S. McCain và USS Fitzgerald, gặp nạn ở biển Nhật Bản hồi giữa tháng 6/2017, do đụng phải một tàu hàng Philippines nằm trong số tám khu trục hạm lớp Arleigh Burke, tức thế hệ tàu chiến hiện đại nhất của Mỹ, mà Hạm Đội 7 của Hoa Kỳ phụ trách khu vực Thái Bình Dương được trang bị. Các tàu chiến lớp này sở hữu hệ thống tên lửa đạn đạo phòng vệ Aegis, có khả năng đánh chặn các tên lửa tầm trung, loại hỏa tiễn mà Bắc Triều Tiên đang dùng để đe dọa các căn cứ của Mỹ ở Thái Bình Dương.

Việc hai khu trục hạm nói trên phải tạm thời ngừng hoạt động rõ ràng làm suy yếu rõ rệt khả năng tác chiến của Hạm Đội 7, đặc biệt trong lĩnh vực lá chắn tên lửa.

Nguyên nhân sâu xa : Huấn luyện không đủ ?

Military.com, một trang mạng chuyên về quân sự, của các quân nhân Mỹ tại chức cũng như về hưu, thì truy tìm các nguyên nhân căn bản dẫn đến một loạt tai nạn tàu chiến Mỹ ở Thái Bình Dương những tháng gần đây.

Nguyên nhân đầu tiên được các chuyên gia nêu ra là Hải Quân Mỹ đứng trước quá nhiều nhiệm vụ phải đáp ứng. 276 tàu chiến phải thực hiện tổng cộng 355 nhiệm vụ trên toàn cầu. Số lượng tàu hạn chế đồng nghĩa là ít thời gian cho việc nghỉ ngơi, cũng như tập huấn. Thủy thủ đoàn thường xuyên phải làm việc với nhịp độ căng thẳng.

Tuy nhiên, tình hình đặc biệt nghiêm trọng tại các vùng biển Thái Bình Dương, nơi Hải Quân Mỹ đang phải đối phó một loạt thách thức khẩn cấp. Một báo cáo hồi 2015 của Cơ Quan Kiểm Toán Chính Phủ Mỹ (Government Accountability Office/GAO), cho biết cụ thể là tàu chiến Mỹ - đồn trú tại Nhật Bản – dành đến 67% thời gian hoạt động cho các chiến dịch, phần còn lại cho các hoạt động bảo dưỡng, mà hoàn toàn không có thời gian cho các hoạt động tập huấn. Trong lúc các tàu đồn trú tại Mỹ giành đến 60% thời gian cho các hoạt động bảo dưỡng và huấn luyện.

Thiếu huấn luyện hiển nhiên sẽ ảnh hưởng đến việc xử trí hiệu quả trước các tình huống trên thực địa, đặc biệt trong bối cảnh có đến 100 trên tổng số 300 thủy thủ của mỗi chiến hạm là người mới, theo quy chế luân chuyển thường niên của Hải Quân Mỹ.

Trả lời Military.com về tai nạn đầu tuần tại Singapore, ông Jerry Hendrix, một thuyền trưởng hồi hưu và chuyên gia thuộc một trung tâm nghiên cứu về an ninh (Center for a New Americain Security), nhấn mạnh đến tính chất phức tạp của vùng eo biển Singapore, tuyến đường hàng hải được coi là tấp nập nhất thế giới, đồng thời nêu thêm một lý do quan trọng khác. Đó là chỉ huy hạm đội Mỹ, ông Joseph Aucoin, người vừa bị cách chức, xuất thân là phi công của hải quân, chứ không phải là sĩ quan tác chiến trên tàu, điều chắc chắn làm hạn chế khả năng xử lý các tình huống phức tạp.

Tướng Trung Quốc ăn mừng vụ tai nạn của tàu khu trục Mỹ

10:40 am - 25/08/2017Bản InCỡ Chữ +Cỡ Chữ -

Tàu khu trục USS John S. McCain (Ảnh: Twitter)

Một tướng hải quân và nhà bình luận quân sự Trung Quốc đã công khai ăn mừng vụ va chạm giữa tàu khu trục Hoa Kỳ và tàu chở dầu khiến 10 thủy thủ Mỹ thiệt mạng hoặc mất tích.

Tàu tuần dương hạng nhẹ USS John S. McCain bị thiệt hại đáng kể khi va phải tàu chở dầu Algin MC ở phía đông Singapore vào rạng sáng ngày 21/8. Đây là vụ tai nạn thứ 2 xảy ra trong vòng hai tháng qua. Trước dó, một tàu khu trục khác mang tên USS Fitzgerald đã đâm phải tàu thương mại có gắn cờ Philippines vào ngày 17/6, khiến 7 thủy thủ Mỹ tử nạn.

Ông Trương Thiệu Trung (Zhang Zhaozhong), thiếu tướng hải quân kiêm giảng viên của Đại học Quốc phòng Trung Quốc, đã có lời bình luận không thương xót về vụ tai nạn McCain.

Ông này viết trên Weibo ngày 22/8: “Gieo gió thì gặp bão thôi. Tàu USS John S. McCain đã gây ra rất nhiều rắc rối ở Biển Đông“. Viên tướng Trung Quốc ám chỉ các hoạt động tự do hàng hải của hải quân Mỹ tại Biển Đông nhằm thách thức tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh tại vùng biển.

Ông Trương Thiệu Trung, thiếu tướng hải quân Trung Quốc (ảnh chụp màn hình từ CCTV)

Với 8 triệu người theo dõi trên Weibo, ông Trương được mô tả là “nhà bình luận quân sự số 1 của Trung Quốc”, và ông này thường có các bình luận chống lại Mỹ.

Ông Trương tuyên bố rằng mình đã đề xuất sử dụng các tàu khu trục 051 lỗi thời để đâm vào các tàu hải quân Mỹ hoạt động trên Biển Đông.

Liên quan đến việc các tàu McCain và Fitzgerald của Mỹ va chạm với các tàu buôn, ông Trương nói rằng các tàu chiến đắt tiền của Mỹ không cho thấy điều gì ngoài “thứ đồ trang trí” và là “con hổ giấy”.

Ngày 21/8, tờ Thời báo Hoàn Cầu (Global Times) thuộc quản lý của nhà nước Trung Quốc đã công bố một bài xã luận nói rằng có rất nhiều “tiếng vỗ tay” trong cộng đồng mạng Trung Quốc để ăn mừng vụ tai nạn của Mỹ.

Tuy nhiên, không giống như ông Trương, bài xã luận của Global Times nhấn mạnh rằng những thủy thủ Mỹ bị mất tích và thương vong “xứng đáng được cảm thông.”

Jamestown Foundation, một cơ quan nghiên cứu có trụ sở tại thủ đô Washington đã xuất bản một báo cáo năm 2013 phân tích về “phe diều hâu” trong bộ máy quân sự của chính quyền Trung Quốc, trong đó ông Trương Thiệu Trung được liệt kê là một nhân vật nổi bật. Báo cáo kết luận rằng các nhân vật truyền thông hiếu chiến như ông Trương là một phần của bộ máy chiến tranh chính trị của Trung Quốc, nhằm “thấm nhuần niềm tin vào tinh thần chiến đấu của quân đội đối với công chúng trong nước” và “tác động đến nhận thức ở nước ngoài”.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng các bình luận theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan và những lời bình phẩm hiếu chiến của ông Trương đã được các phương tiện truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin nổi bật trong hơn hai thập kỷ qua. Điều này cho thấy chính quyền Trung Quốc chấp nhận một cách có ý thức, thậm chí ủng hộ quan điểm cực đoan của ông Trương ở nhiều khía cạnh khác nhau.

Mai Lan, theo Đại Kỷ Nguyên tiếng Anh

Xem thêm:

• Vì sao ông Trump duyệt kế hoạch kiểm soát Trung Quốc ở Biển Đông?
• Dấu ấn tuần qua: Trung Quốc và Triều Tiên ‘đội sổ’ về tự do tín ngưỡng