Nguyễn
Vĩnh Long Hồ
Về
phía Trung Cộng:
Ngày
thứ bảy 17 tháng 2 năm 1979, lúc 3 giờ 30 sáng, pháo binh Trung Cộng ào ạt pháo
kích vào các vị trí quân sự của VN tại các quận Tiên Lĩnh, Hà Quảng thuộc tỉnh
Cao Bằng, mở đầu cho một tổng tấn công quy mô trên một chiến tuyến dài hơn
1.000 cây số dọc theo đường biên giới Việt-Trung từ Lai Châu đến Móng Cái.
Trong
lịch sử chiến tranh Việt-Trung, những địa danh Cao Bằng, Lạng Sơn, Đông Khê,
Thất Khê trở thành bãi chiến trường giữa hai nước. Ngay buổi sáng ngày 17 tháng
2 năm 1979, quân Trung Cộng đã tấn công 19 mục tiêu dọc theo biên giới hai
nước. Trong số 26 mục tiêu bị tấn công từ cấp tiểu đoàn. Riêng Lạng Sơn, Cao
Bằng, Lào Cay bị tấn công bằng cấp sư đoàn.
Tổng
số lực lượng vũ trang Trung Cộng trong những ngày đầu chiến dịch khoảng 80.000
quân, con số nầy tăng dần cho tới ngày cuối của chiến dịch lên tới 150.000
quân. Đó là chưa kể hàng mấy trăm ngàn binh sĩ khác giữ nhiệm vụ yểm trợ hay
trừ bị ở hậu cần. Chỉ huy tổng quát mặt trận là tướng Hứa Thế Hữu, Tư lệnh
Quân Khu Quảng Châu (gồm 2 tỉnh Quảng Đông & Quảng Tây). Tướng Hứa Thế Hữu đặt Bộ Tư Lệnh mặt trận tại Nam Ninh. Phụ tá cho Hứa Thế Hữu là Dương Đắc Chí,
từng nổi danh khi phụ tá cho Bành Đức Hoài trong chiến tranh Triều Tiên.
Trong
những ngày đầu cuộc chiến, tướng Hứa Thế Hữu trực tiếp chỉ huy mặt trận tấn
công Cao Bằng, Lạng Sơn, còn Tướng Dương Đắc Chí phụ trách tấn công Lào Cai,
Lai Châu, Hà Giang. Trung Cộng đã điều động nhiều quân đoàn từ nhiều quân khu
khác nhau: 2 Quân đoàn 13 và 14 được giao trách nhiệm tấn công Lai Châu, Lào
Cai; 2 Quân đoàn 41 & 42 tấn công Cao Bằng; những Quân đoàn 43, 54 & 55
tấn công mạn Lạng Sơn và Quảng Ninh.
Về
phía Việt Nam:
Phòng
thủ biên giới Việt-Trung là trách nhiệm của những Quân khu I, II & III:
Tư
lệnh Quân Khu I là tướng Đàm Quang Trung không phải là tướng có khả năng. Quân
khu nầy gồm cả Cao Bằng và Lạng Sơn nên chịu áp lực nặng nề nhất của quân xâm
lược Trung Cộng. Trong những ngày đầu, trách nhiệm phòng thủ Lạng Sơn được giao
cho Tướng Nguyễn Văn Thương, Tư lệnh sư đoàn 3.
Tư
lệnh Quân Khu II là tướng Vũ Lập, chịu trách nhiệm phòng thủ Lai Châu, Lào Cai
và Hà Giang.
Tư
lệnh Quân Khu III là Nguyễn Quyết, chịu trách phòng thủ vùng Châu thổ sông Hồng
và có lẽ cả Đặc khu Quảng Ninh do Sùng Lãm chỉ huy.
Bộ
Tổng Tham Mưu đặt tại Hà Nội trực tiếp theo dõi, giám sát và điều hợp mặt trận.