Chiêu bài đánh nước
mắm truyền thống
của Masan và Báo
Thanh niên
Trong cuộc họp chiều nay với Bộ Thông Tin – Truyền Thông, ông Nguyễn Quang Thông – Tổng Biên Tập báo Thanh Niên và ông Đặng Việt Hoa – Phó Tổng Biên tập, đã nhận hình thức kỷ luật khiển trách.
Một nguồn khác cho biết thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trước đó đã vô cùng phẫn nộ với những diễn biến về vụ nước mắm trên báo chí những ngày qua. Gọi điện thoại với người này, ông Phúc tuyên bố sẽ “trị hết bọn phá hoại kinh tế đất nước. Lôi cho được bọn đứng sau âm mưu bất lương này ra trước pháp luật”. Là một người Quảng Nam, ông Phúc có tình cảm đặc biệt với mắm khi nói: “Tui ăn mắm cái mới lớn được rồi cha ông mình ăn mắm có ai bị chi đâu mà bọn hắn nhẫn tâm vu oan cho mắm. Không trị không được”.
Một nguồn tin đáng tin cậy nói với tôi nhà báo Võ Khối – Tổng thư ký toà soạn Báo Thanh Niên đã chịu hoàn toàn trách nhiệm cho loạt bài nước mắm vừa qua trên báo này. Ông Khối đã bị cách chức sau khi đứng ra nhận toàn bộ trách nhiệm.
 |
| Tổng thư ký tòa soạn báo Thanh Niên Võ Văn Khối (khoanh đỏ) bị cách chức? |
Một nguồn khác cho biết thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trước đó đã vô cùng phẫn nộ với những diễn biến về vụ nước mắm trên báo chí những ngày qua. Gọi điện thoại với người này, ông Phúc tuyên bố sẽ “trị hết bọn phá hoại kinh tế đất nước. Lôi cho được bọn đứng sau âm mưu bất lương này ra trước pháp luật”. Là một người Quảng Nam, ông Phúc có tình cảm đặc biệt với mắm khi nói: “Tui ăn mắm cái mới lớn được rồi cha ông mình ăn mắm có ai bị chi đâu mà bọn hắn nhẫn tâm vu oan cho mắm. Không trị không được”.
Trung Bảo
Chiêu bài đánh nước mắm truyền thống
của Masan và Báo Thanh niên
Hiện đã xuất hiện luận điệu Tập đoàn Masan, chủ nhãn hiệu nước mắm công nghiệp Nam Ngư và Chinsu, bị tấn công trước nên mới buộc phải tự vệ. Sau đây là những cứ liệu cho thấy Masan không hề bị đánh, mà hoàn toàn chủ động tiêu diệt nước mắm truyền thông, với sự tiếp tay của báo Thanh niên.
* Ngày 10-10, báo Thanh Niên dành 2/3 đất trang bìa cho bài viết “Nước + hoá chất = Nước mắm công nghiệp”. Nếu chỉ đọc title, nhiều người lầm tưởng bài báo đánh Masan. Nhưng, nếu đọc nội dung lại hoá ra Thanh Niên khen sản phẩm của tập đoàn này. Đồng thời, đây là bài đánh nước mắm truyền thống ở góc độ kinh tế tiêu dùng.
Các chiêu PR được sử dụng trong bài viết này gồm:
– Chiêu tác động vào tâm lý của người đọc: Bài báo dẫn ra rất nhiều ý kiến hoàn toàn tin tưởng vào nước mắm Nam Ngư từ người nội trợ.
– Chiêu dìm chất lượng nước mắm truyền thống để gián tiếp khen ngợi chất lượng nước mắm công nghiệp. Ví dụ, khi nói về chất lượng Chinsu, báo Thanh Niên dẫn lời một bà nội trợ (không thể xác tin danh tính nhân vật): “Riết rồi quen vị, trong nhà lại không thích dùng nước mắm truyền thống mặn chát nữa”. Hoặc, họ chê nước mắm truyền thống nặng mùi, khó nêm nếm…
– Chiêu so sánh giá: Nước mắm Nam Ngư chỉ 43.000 đồng/lít, trong khi nước mắm Hạnh Phúc giá tới 200.000 đồng/lít.
Bài báo có đề cập đến thành phần “tinh cốt cá cơm” trong nước mắm Nam Ngư không nêu rõ tỉ lệ, tuy nhiên Thanh Niên không chỉ ra tỉ lệ bao nhiêu. Cũng chính Thanh Niên nói đến việc sử dụng 17 loại hoá chất nhưng đã khẳng định đều là hoá chất được phép sử dụng để tạo độ ngon cho nước mắm. Đây giống lời giải thích cho Masan.
Vậy đó có phải bài đánh Masan không? Hãy hỏi trưởng ban Kinh tế báo Thanh Niên.
Sau bài báo này, báo Thanh Niên đăng loạt bài đánh nước mắm truyền thống trên trang nội dung (thời sự). Một nguồn tin của tôi cho biết, báo Thanh Niên bắt tay với Masan từ trước ngày 10-10. Thực tế, diễn biến kịch bản truyền thông bất lương về nước mắm Asen cũng chỉ ra điều đó.
* Ngày 11-10, Báo Thanh Niên đăng bài ” Đi tìm nước mắm sạch”, chê công nghệ sản xuất nước mắm truyền thống là thủ công!?
* Ngày 12-10, báo Thanh niên đăng bài “Cẩn trọng với hàm lượng thạch tín”. Bài báo này đê tiện, bỉ ổi hơn nhiều nếu so với cách công bố nước mắm truyền thống nhiễm Asen. Báo lấy 106 mẫu nước mắm đem kiểm nghiệm và công bố 80 mẫu nhiễm Asen vượt ngưỡng. Họ không nói đó là Asen hữu cơ hay vô cơ. Tất cả vẫn nhằm vào mắm truyền thống.
Các anh chị nào còn đang bênh vực Masan và báo Thanh Niên rằng, thì ngồi im tôi nói cho mà nghe.
Ngày 10-10, bài báo về nước mắm công nghiệp được đăng tải. Không thể vì bài này Masan mới đánh lại nước mắm truyền thống, bởi 106 mẫu kiểm nghiệm thực hiện tại một công ty tư nhân mới thành lập không thể có kết quả để phóng viên viết bài vào ngày 11-10 (vì sáng sớm 12-10 bài đã lên trang).
Họ lấy mẫu ở 13 địa phương và kiểm nghiệm tất cả chỉ trong một ngày, thì đó chỉ có thề là kết quả tưởng tượng! Người nào ngớ ngẩn mới tin vào điều đó. Tôi đã từng đi kiểm nghiệm nước mắm truyền thống theo chỉ đạo của sếp, nhưng mất 10 ngày mới có kết quả. Tôi không viết bài vì kết quả cho thấy độ đạm và độ an toàn được đảm bảo.
Thực tế, việc tìm hiểu rồi thu thập mẫu được Thanh Niên thực hiện từ đầu tháng 9-2016. Tôi không ngớ ngẩn đến mức tin rằng Masan đã “dự báo” trước, rằng mình bị đánh trên báo Thanh niên, để bắt tay chính tờ báo này, chuẩn bị tung đòn đánh mắm truyền thống trước cả tháng trời.
* Ngày 13-10, Thanh Niên đăng tiếp bài “Tiêu chuẩn nào cho nước mắm Việt”, đánh vào nước mắm độ đạm cao – nước mắm truyền thống.
* Ngày 20-10, Báo Thanh Niên quảng cáo cho Masan, nội dung Masan cam kết nước mắm Chinsu, Nam Ngư an toàn về Asen. Họ quảng cáo sau khi cả báo Thanh Niên và Hội bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas), công bố nước mắm truyền thống nhiễm Asen, lập lờ đánh lận con đen gây hoang mang cho người tiêu dùng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các nhà sản xuất nước mắm truyền thống.
Đến đây, các anh chị muốn biết một trang nội dung trên báo Thanh Niên bán bao nhiêu tiền, hãy hỏi lãnh đạo tờ báo này, chẳng hạn như tổng thư ký toà soạn của họ chẳng hạn.
(Còn tiếp…).
của Masan và Báo Thanh niên
Hiện đã xuất hiện luận điệu Tập đoàn Masan, chủ nhãn hiệu nước mắm công nghiệp Nam Ngư và Chinsu, bị tấn công trước nên mới buộc phải tự vệ. Sau đây là những cứ liệu cho thấy Masan không hề bị đánh, mà hoàn toàn chủ động tiêu diệt nước mắm truyền thông, với sự tiếp tay của báo Thanh niên.
 |
* Ngày 10-10, báo Thanh Niên dành 2/3 đất trang bìa cho bài viết “Nước + hoá chất = Nước mắm công nghiệp”. Nếu chỉ đọc title, nhiều người lầm tưởng bài báo đánh Masan. Nhưng, nếu đọc nội dung lại hoá ra Thanh Niên khen sản phẩm của tập đoàn này. Đồng thời, đây là bài đánh nước mắm truyền thống ở góc độ kinh tế tiêu dùng.
Các chiêu PR được sử dụng trong bài viết này gồm:
– Chiêu tác động vào tâm lý của người đọc: Bài báo dẫn ra rất nhiều ý kiến hoàn toàn tin tưởng vào nước mắm Nam Ngư từ người nội trợ.
– Chiêu dìm chất lượng nước mắm truyền thống để gián tiếp khen ngợi chất lượng nước mắm công nghiệp. Ví dụ, khi nói về chất lượng Chinsu, báo Thanh Niên dẫn lời một bà nội trợ (không thể xác tin danh tính nhân vật): “Riết rồi quen vị, trong nhà lại không thích dùng nước mắm truyền thống mặn chát nữa”. Hoặc, họ chê nước mắm truyền thống nặng mùi, khó nêm nếm…
– Chiêu so sánh giá: Nước mắm Nam Ngư chỉ 43.000 đồng/lít, trong khi nước mắm Hạnh Phúc giá tới 200.000 đồng/lít.
Bài báo có đề cập đến thành phần “tinh cốt cá cơm” trong nước mắm Nam Ngư không nêu rõ tỉ lệ, tuy nhiên Thanh Niên không chỉ ra tỉ lệ bao nhiêu. Cũng chính Thanh Niên nói đến việc sử dụng 17 loại hoá chất nhưng đã khẳng định đều là hoá chất được phép sử dụng để tạo độ ngon cho nước mắm. Đây giống lời giải thích cho Masan.
Vậy đó có phải bài đánh Masan không? Hãy hỏi trưởng ban Kinh tế báo Thanh Niên.
Sau bài báo này, báo Thanh Niên đăng loạt bài đánh nước mắm truyền thống trên trang nội dung (thời sự). Một nguồn tin của tôi cho biết, báo Thanh Niên bắt tay với Masan từ trước ngày 10-10. Thực tế, diễn biến kịch bản truyền thông bất lương về nước mắm Asen cũng chỉ ra điều đó.
* Ngày 11-10, Báo Thanh Niên đăng bài ” Đi tìm nước mắm sạch”, chê công nghệ sản xuất nước mắm truyền thống là thủ công!?
* Ngày 12-10, báo Thanh niên đăng bài “Cẩn trọng với hàm lượng thạch tín”. Bài báo này đê tiện, bỉ ổi hơn nhiều nếu so với cách công bố nước mắm truyền thống nhiễm Asen. Báo lấy 106 mẫu nước mắm đem kiểm nghiệm và công bố 80 mẫu nhiễm Asen vượt ngưỡng. Họ không nói đó là Asen hữu cơ hay vô cơ. Tất cả vẫn nhằm vào mắm truyền thống.
Các anh chị nào còn đang bênh vực Masan và báo Thanh Niên rằng, thì ngồi im tôi nói cho mà nghe.
Ngày 10-10, bài báo về nước mắm công nghiệp được đăng tải. Không thể vì bài này Masan mới đánh lại nước mắm truyền thống, bởi 106 mẫu kiểm nghiệm thực hiện tại một công ty tư nhân mới thành lập không thể có kết quả để phóng viên viết bài vào ngày 11-10 (vì sáng sớm 12-10 bài đã lên trang).
Họ lấy mẫu ở 13 địa phương và kiểm nghiệm tất cả chỉ trong một ngày, thì đó chỉ có thề là kết quả tưởng tượng! Người nào ngớ ngẩn mới tin vào điều đó. Tôi đã từng đi kiểm nghiệm nước mắm truyền thống theo chỉ đạo của sếp, nhưng mất 10 ngày mới có kết quả. Tôi không viết bài vì kết quả cho thấy độ đạm và độ an toàn được đảm bảo.
Thực tế, việc tìm hiểu rồi thu thập mẫu được Thanh Niên thực hiện từ đầu tháng 9-2016. Tôi không ngớ ngẩn đến mức tin rằng Masan đã “dự báo” trước, rằng mình bị đánh trên báo Thanh niên, để bắt tay chính tờ báo này, chuẩn bị tung đòn đánh mắm truyền thống trước cả tháng trời.
* Ngày 13-10, Thanh Niên đăng tiếp bài “Tiêu chuẩn nào cho nước mắm Việt”, đánh vào nước mắm độ đạm cao – nước mắm truyền thống.
* Ngày 20-10, Báo Thanh Niên quảng cáo cho Masan, nội dung Masan cam kết nước mắm Chinsu, Nam Ngư an toàn về Asen. Họ quảng cáo sau khi cả báo Thanh Niên và Hội bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas), công bố nước mắm truyền thống nhiễm Asen, lập lờ đánh lận con đen gây hoang mang cho người tiêu dùng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các nhà sản xuất nước mắm truyền thống.
Đến đây, các anh chị muốn biết một trang nội dung trên báo Thanh Niên bán bao nhiêu tiền, hãy hỏi lãnh đạo tờ báo này, chẳng hạn như tổng thư ký toà soạn của họ chẳng hạn.
(Còn tiếp…).
Bạch Hoàn
(Blog Tễu)
Nước mắm và Truyền thông
Nhà báo Nguyễn Công Khế
Sự cố ở báo Thanh Niên là một nỗi buồn lớn của tôi, bởi vì tôi đã là người viết và biên tập những dòng đầu tiên cho đến 23 năm sau trong cương vị Tổng biên tập, có lúc tờ báo đã lên đến trên 500.000 bản 1 ngày. Rất đau xót, khi tôi phải rời xa nó. Tất cả những đồng nghiệp ở đó đều thân thiết và máu thịt của tôi.
Tôi không biết mình ăn nước mắm từ khi nào, nhưng chắc mẹ tôi thì biết, chắc là bà cho tôi ăn nước mắm từ khi tôi mới lọt lòng. Lúc tôi sinh ra, năm ký Hiệp định Genève phân chia nước Việt nam bắt đầu từ vĩ tuyến 17. Năm đó, Việt Nam còn nghèo, chắc là tôi có ăn bột gạo trộn nước mắm, vì lúc đó chưa có nhiều loại sữa như sau này. Ông Phạm Duy có một bài hát rất hay là bài “Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời”. Tôi nghĩ không người Việt Nam nào sinh ra mà cái lưỡi của mình không dính những giọt nước mắm làm bằng cá cơm hoặc cá thu ướp với muối biển. Theo hiểu biết của tôi, trên thế giới có hai nước sản xuất và ăn nước mắm là Việt Nam và Thái Lan. Nước mắm Việt Nam được nổi lên với cái tên hòn đảo ở cực Nam của đất nước có tên là Phú Quốc. Đến nổi Thái Lan có lần bán nước mắm ra ngoại quốc cũng ghi tên made in Phú Quốc. Tôi nhớ, năm 1978 thì phải, tôi đi ra viết bài ở Phú Quốc ăn một nồi cá tuyệt vời mà tôi chưa bao giờ được ăn lại, nước mắm nhĩ nguyên chất được gia chủ kho với những con cá nục, cá bạc má mà không nêm nếm bất cứ một gia vị nào khác. Bữa ăn ngon tuyệt vời . Tôi chưa thấy trong đời có một bữa ăn nào ngon đến như vậy đối với tôi.
"Tôi nghĩ không người Việt Nam nào sinh ra mà cái lưỡi của mình không dính những giọt nước mắm làm bằng cá cơm hoặc cá thu ướp với muối biển"- Nhà báo Nguyễn Công Khế. Ảnh minh họa
Mấy ngày nay làm bóng đá U.21 ở Quảng Ninh, anh Quốc Phong bạn hiền của tôi,từng là phó Tổng biên tập Thanh Niên mấy năm trước kể lại cho tôi câu chuyện: Anh có một người thân, là ông nội của anh ở Hải Phòng. Ông làm nghề đông y theo cha truyền con nối (cụ nội anh Quốc Phong có bằng cử nhân nhưng cáo quan ở nhà nghiên cứu đông y dược giúp người). Ông nội anh là một thầy thuốc rất nổi tiếng, những năm 60-70 của thế kỷ trước từng nhiều năm được Ban Bảo vệ sức khoẻ Trung ương hàng tuần cho xe xuống Hải Phòng đón ông lên Hà Nội chữa bệnh cho Bí thư Thứ nhất Trương ương Đảng Lê Duẩn, Chủ tịch UB Thường vụ Quốc hội Trường Chinh, Thủ tướng Phạm Văn Đồng ....
Một lần, ông đã chữa trị cho bệnh nhân, một người phụ nữ giàu có ở Tân Thế Giới về Hải phòng định cư. Sau khi ông chữa qua khỏi căn bệnh hiểm nghèo, bà cảm kích hỏi ông: Bây giờ bác muốn bất cứ thứ gì, tôi có thể tặng bác vì các con tôi rất đông, các cháu đang sống ở nhiều nước khác nhau. Ông thầy thuốc đã từ chối tất cả. Nhưng khi người tỏ lòng tạ ơn mà ông không thể thoái thác, ông bảo: cô chỉ làm sao kiếm cho tôi một chai nước mắm Phú Quốc là tôi thích nhất vì đã lâu tôi không được dùng.
Đó lại là thời điểm Hải Phòng vào năm 1971, chiến tranh tạm yên nhưng còn chia cắt đất nước, làm gì có nước mắm Phú Quốc. Nhưng rất may, bệnh nhân này thuộc hàng khá giả,lại có bà con ở khắp nơi. Bà bệnh nhân đã nhờ người con sống Paris gửi thư sang cho bạn Sài gòn nhờ mua một thùng nước mắm Phú Quốc rồi gửi qua Phnompenh ( Campuchia) . Sau đó, gửi tiếp sang Paris, rồi từ đó, con bà đã gửi về cảng Hải Phòng để biếu thầy thuốc, như một sự tri ân đặc biệt. Đúng là "của một đồng, công một nén", khó đong đếm bằng tiền. Ông thầy thuốc, sau khi nghe nói cũng rất ân hận vì ông ước một điều tưởng quá đơn giản, mà phải tốn công tốn sức như vậy. Thùng nước mắm được mua tại Phú Quốc rồi đi nửa vòng trái đất để về Việt Nam.
Nước mắm truyền thống nó có sức hấp dẫn với bất cứ người Việt Nam nào.
Song đến giờ này, nó lại bị nhóm lợi ích nào đó kết hợp với một Hội gọi là bảo vệ Tiêu dùng và một nhóm truyền thông bất chính bố ráp tiêu diệt. Nó muốn tiêu diệt cả một món ăn quốc hồn quốc túy của bao đời người Việt Nam luôn nâng niu giữ gìn và làm cho nó quốc tế hóa đến nổi đi đến ở đâu, châu Âu, châu Mỹ, châu Úc, người ta đều có nước mắm Việt trong siêu thị. Đó là sự nhẫn tâm không tưởng tượng được.
Tôi xin được nói về truyền thông trong thời đại này, nhất là tôi muốn nói về truyền thông và mạng xã hội trong nước. Một vài cơ quan truyền thông đã có tội rất to trong việc này mà Bộ trưởng Trương Minh Tuấn đã nói một câu rất hay: đó là loại “truyền thông bất lương”. Từ khi mạng xã hội ra đời, tôi mừng không thể tả được. Một vũ khí lợi hại để mọi người có thể truyền tải tâm tư nguyện vọng của mình đến tất cả mọi người, mỗi người có thể là một Tổng biên tập của một tờ báo. Facebook, các trang mạng cá nhân nở rộ.Tín hiệu của một xã hội tự do.
Bây giờ, đến như tôi, tôi cũng ít đọc báo giấy mà đọc các trang mạng. Nhưng với tình trạng các trang mạng và blog ở Việt Nam, nhiều trang đọc rất thú vị, bổ ích và nhiều thông tin hơn các trang trên báo chính thống. Nhưng ngược lại, có những trang tôi không thể nào chịu nổi. Báo chí hay blog, facebook, đối với những người chủ của nó chỉ có lương tâm trách nhiệm ràng buộc chứ chả có ai kiểm soát nổi cả. Chính như tôi, ngồi ở nhà làm bóng đá, làm truyền thông sự kiện, mà cuối năm 2015, họ đã lập một trang mạng lấy tên tôi và vu khống tôi đủ điều. Họ hacker lấy những tài liệu và ảnh trong tư liệu lưu trữ của cơ quan tôi, để đưa ra lắp ghép, xuyên tạc, vu khống không thương tiếc. Nếu trong loạt bài họ viết về tôi, chỉ cần chứng minh được một điều đúng, tôi xin thọ tội. Lúc đó nhiều người đồng nghiệp bảo là họ sẵn sàng “phản công lại”, mọi tư liệu đã chuẩn bị làm cho rõ ngô khoai. Tôi bảo với bạn bè, một nhóm trong bóng tối họ giả dạng an ninh và có một vài người trong làng báo chính thống mà tôi biết hẳn hoi. Đứng sau họ là ai tôi cũng biết. Họ đặt điều nói tôi đủ thứ rất xúc phạm danh dự tôi, nhưng tôi mặc kệ. Đến giờ này vẫn có một trang mạng với tác giả TNP đều nói “xía” tôi ở phe này, phe nọ ở Việt Nam, dựng nên những cuộc gặp giữa tôi và một lãnh đạo nào đó của Việt Nam mà thực sự có người tôi chưa có dịp tiếp xúc. Tôi cũng xin nói luôn, tôi chỉ có một phe là phe Tổ quốc và Nhân dân Việt Nam mà thôi.
Trở lại vấn đề truyền thông ở Việt Nam, sự tiến bộ của nó thì không ai có thể phủ nhận được, nhưng mặt trái của nó thì cũng khủng khiếp lắm. Thông tin chính thống cũng bị ngấm nhiều độc hại, phóng viên viết bài đe dọa lấy tiền bạc ở doanh nghiệp này, doanh nghiệp kia đầy rẫy mà nhiều người dân cũng đã từng là nạn nhân và cơ quan quản lý đã cảnh báo và đã có hình thức kỷ luật với nhiều trường hợp. Chính các cơ quan quản lý và định hướng cũng phải điều chỉnh làm sao để báo chính thống nói được, phản ảnh được sự thật và không có vùng cấm để ngăn chặn được sự bất lương đầy rẩy trong truyền thông hiện nay.
Vụ bãi rác Đa Phước ở thành phố Hồ Chí Minh là một ví dụ. Tôi hoàn toàn không có ác cảm gì với chủ đầu tư, với con người, thậm chí có thể bạn bè, nhưng việc công nghệ chôn lắp, xử lý rác như thế nào để mà hàng chục hàng trăm nghìn người bị ảnh hưởng mùi hôi, càng ngày càng hôi, mà mới đây một quan chức Cao cấp và ông giám đốc Sở tài nguyên môi trường nói đã được khắc phục bớt hôi. Dân chúng vùng này đã gọi điện tới tấp đến các cơ quan chức năng phản đối. Có thể thiếu ăn, thiếu mặc một chút không sao. Nhưng thử ai trong số họ xuống ở những vùng đó và ngưng thở trong vòng một phút rồi họ sẽ biết sức chịu đựng của dân chúng.
Xã hội ta rất “ỡm ờ”. Chính vì thế mà nhiều hậu quả là do con người gây ra, và những người có quyền lực trong tay như báo chí mà thiếu vô tư và “muốn có những đồng tiền không chính đáng” thì xã hội đó sẽ không biết tương lai nó như thế nào. Tôi nghe vụ Đa Phước, nhà đầu tư ở đây đã từng ký một số hợp đồng truyền thông với ít nhất 4 tờ báo. Mùi hôi của Đa Phước chưa bao giờ được phản ảnh trên 4 tờ báo này dù mùi hôi này là đại họa của hàng nghìn dân, trái lại có dịp là họ PR ngay cho công ty này. Còn những phản ánh của dân và các nhà khoa học chân chính, họ đều “lơ”.
Tôi không bao giờ có tư tưởng chống lại “nước mắm công nghiệp, hoặc “nước chấm công nghiệp” nhưng nước mắm công nghiệp là trên cơ sở của nước mắm truyền thống mới có, chứ nó không phải từ trên trời rơi xuống được. Nước mắm truyền thống (tức là giữ được cái gốc của nước mắm) sẽ làm lợi rất nhiều cho các nhà sản xuất nước mắm công nghiệp. Việc này tôi sẽ có một bài riêng ở dịp khác.
Những ngày qua đối với tôi là những ngày buồn cho giới truyền thông Việt Nam. Việc báo Thanh Niên đứng ra xin lỗi bạn đọc là việc cần làm nhưng chưa đủ. Chúng ta phải có những điều tuyệt cấm trong đạo đức nghề nghiệp chứ không thể là chuyện đơn giản. Sự cố ở báo Thanh Niên là một nỗi buồn lớn của tôi, bởi vì tôi đã là người viết và biên tập những dòng đầu tiên cho đến 23 năm sau trong cương vị Tổng biên tập, có lúc tờ báo đã lên đến trên 500.000 bản 1 ngày. Rất đau xót, khi tôi phải rời xa nó. Tất cả những đồng nghiệp ở đó đều thân thiết và máu thịt của tôi.
Truyền thông của Việt Nam phải cần một cuộc đại phẫu từ công tác chỉ đạo, quản lý, nhất là phải giáo dục nghề nghiệp và đạo đức cho các phóng viên trẻ, mà không chỉ đối với các phóng viên trẻ không thôi đâu. Tôi tin việc đó chúng ta sẽ làm được vì trong làng báo chúng ta, còn rất nhiều người tài hoa, tâm huyết với nghề và đạo đức mà tôi từng biết.
Nguyễn Công Khế
"Tôi nghĩ không người Việt Nam nào sinh ra mà cái lưỡi của mình không dính những giọt nước mắm làm bằng cá cơm hoặc cá thu ướp với muối biển"- Nhà báo Nguyễn Công Khế. Ảnh minh họa
Mấy ngày nay làm bóng đá U.21 ở Quảng Ninh, anh Quốc Phong bạn hiền của tôi,từng là phó Tổng biên tập Thanh Niên mấy năm trước kể lại cho tôi câu chuyện: Anh có một người thân, là ông nội của anh ở Hải Phòng. Ông làm nghề đông y theo cha truyền con nối (cụ nội anh Quốc Phong có bằng cử nhân nhưng cáo quan ở nhà nghiên cứu đông y dược giúp người). Ông nội anh là một thầy thuốc rất nổi tiếng, những năm 60-70 của thế kỷ trước từng nhiều năm được Ban Bảo vệ sức khoẻ Trung ương hàng tuần cho xe xuống Hải Phòng đón ông lên Hà Nội chữa bệnh cho Bí thư Thứ nhất Trương ương Đảng Lê Duẩn, Chủ tịch UB Thường vụ Quốc hội Trường Chinh, Thủ tướng Phạm Văn Đồng ....
Một lần, ông đã chữa trị cho bệnh nhân, một người phụ nữ giàu có ở Tân Thế Giới về Hải phòng định cư. Sau khi ông chữa qua khỏi căn bệnh hiểm nghèo, bà cảm kích hỏi ông: Bây giờ bác muốn bất cứ thứ gì, tôi có thể tặng bác vì các con tôi rất đông, các cháu đang sống ở nhiều nước khác nhau. Ông thầy thuốc đã từ chối tất cả. Nhưng khi người tỏ lòng tạ ơn mà ông không thể thoái thác, ông bảo: cô chỉ làm sao kiếm cho tôi một chai nước mắm Phú Quốc là tôi thích nhất vì đã lâu tôi không được dùng.
Đó lại là thời điểm Hải Phòng vào năm 1971, chiến tranh tạm yên nhưng còn chia cắt đất nước, làm gì có nước mắm Phú Quốc. Nhưng rất may, bệnh nhân này thuộc hàng khá giả,lại có bà con ở khắp nơi. Bà bệnh nhân đã nhờ người con sống Paris gửi thư sang cho bạn Sài gòn nhờ mua một thùng nước mắm Phú Quốc rồi gửi qua Phnompenh ( Campuchia) . Sau đó, gửi tiếp sang Paris, rồi từ đó, con bà đã gửi về cảng Hải Phòng để biếu thầy thuốc, như một sự tri ân đặc biệt. Đúng là "của một đồng, công một nén", khó đong đếm bằng tiền. Ông thầy thuốc, sau khi nghe nói cũng rất ân hận vì ông ước một điều tưởng quá đơn giản, mà phải tốn công tốn sức như vậy. Thùng nước mắm được mua tại Phú Quốc rồi đi nửa vòng trái đất để về Việt Nam.
Nước mắm truyền thống nó có sức hấp dẫn với bất cứ người Việt Nam nào.
Song đến giờ này, nó lại bị nhóm lợi ích nào đó kết hợp với một Hội gọi là bảo vệ Tiêu dùng và một nhóm truyền thông bất chính bố ráp tiêu diệt. Nó muốn tiêu diệt cả một món ăn quốc hồn quốc túy của bao đời người Việt Nam luôn nâng niu giữ gìn và làm cho nó quốc tế hóa đến nổi đi đến ở đâu, châu Âu, châu Mỹ, châu Úc, người ta đều có nước mắm Việt trong siêu thị. Đó là sự nhẫn tâm không tưởng tượng được.
Tôi xin được nói về truyền thông trong thời đại này, nhất là tôi muốn nói về truyền thông và mạng xã hội trong nước. Một vài cơ quan truyền thông đã có tội rất to trong việc này mà Bộ trưởng Trương Minh Tuấn đã nói một câu rất hay: đó là loại “truyền thông bất lương”. Từ khi mạng xã hội ra đời, tôi mừng không thể tả được. Một vũ khí lợi hại để mọi người có thể truyền tải tâm tư nguyện vọng của mình đến tất cả mọi người, mỗi người có thể là một Tổng biên tập của một tờ báo. Facebook, các trang mạng cá nhân nở rộ.Tín hiệu của một xã hội tự do.
Bây giờ, đến như tôi, tôi cũng ít đọc báo giấy mà đọc các trang mạng. Nhưng với tình trạng các trang mạng và blog ở Việt Nam, nhiều trang đọc rất thú vị, bổ ích và nhiều thông tin hơn các trang trên báo chính thống. Nhưng ngược lại, có những trang tôi không thể nào chịu nổi. Báo chí hay blog, facebook, đối với những người chủ của nó chỉ có lương tâm trách nhiệm ràng buộc chứ chả có ai kiểm soát nổi cả. Chính như tôi, ngồi ở nhà làm bóng đá, làm truyền thông sự kiện, mà cuối năm 2015, họ đã lập một trang mạng lấy tên tôi và vu khống tôi đủ điều. Họ hacker lấy những tài liệu và ảnh trong tư liệu lưu trữ của cơ quan tôi, để đưa ra lắp ghép, xuyên tạc, vu khống không thương tiếc. Nếu trong loạt bài họ viết về tôi, chỉ cần chứng minh được một điều đúng, tôi xin thọ tội. Lúc đó nhiều người đồng nghiệp bảo là họ sẵn sàng “phản công lại”, mọi tư liệu đã chuẩn bị làm cho rõ ngô khoai. Tôi bảo với bạn bè, một nhóm trong bóng tối họ giả dạng an ninh và có một vài người trong làng báo chính thống mà tôi biết hẳn hoi. Đứng sau họ là ai tôi cũng biết. Họ đặt điều nói tôi đủ thứ rất xúc phạm danh dự tôi, nhưng tôi mặc kệ. Đến giờ này vẫn có một trang mạng với tác giả TNP đều nói “xía” tôi ở phe này, phe nọ ở Việt Nam, dựng nên những cuộc gặp giữa tôi và một lãnh đạo nào đó của Việt Nam mà thực sự có người tôi chưa có dịp tiếp xúc. Tôi cũng xin nói luôn, tôi chỉ có một phe là phe Tổ quốc và Nhân dân Việt Nam mà thôi.
Trở lại vấn đề truyền thông ở Việt Nam, sự tiến bộ của nó thì không ai có thể phủ nhận được, nhưng mặt trái của nó thì cũng khủng khiếp lắm. Thông tin chính thống cũng bị ngấm nhiều độc hại, phóng viên viết bài đe dọa lấy tiền bạc ở doanh nghiệp này, doanh nghiệp kia đầy rẫy mà nhiều người dân cũng đã từng là nạn nhân và cơ quan quản lý đã cảnh báo và đã có hình thức kỷ luật với nhiều trường hợp. Chính các cơ quan quản lý và định hướng cũng phải điều chỉnh làm sao để báo chính thống nói được, phản ảnh được sự thật và không có vùng cấm để ngăn chặn được sự bất lương đầy rẩy trong truyền thông hiện nay.
Vụ bãi rác Đa Phước ở thành phố Hồ Chí Minh là một ví dụ. Tôi hoàn toàn không có ác cảm gì với chủ đầu tư, với con người, thậm chí có thể bạn bè, nhưng việc công nghệ chôn lắp, xử lý rác như thế nào để mà hàng chục hàng trăm nghìn người bị ảnh hưởng mùi hôi, càng ngày càng hôi, mà mới đây một quan chức Cao cấp và ông giám đốc Sở tài nguyên môi trường nói đã được khắc phục bớt hôi. Dân chúng vùng này đã gọi điện tới tấp đến các cơ quan chức năng phản đối. Có thể thiếu ăn, thiếu mặc một chút không sao. Nhưng thử ai trong số họ xuống ở những vùng đó và ngưng thở trong vòng một phút rồi họ sẽ biết sức chịu đựng của dân chúng.
Xã hội ta rất “ỡm ờ”. Chính vì thế mà nhiều hậu quả là do con người gây ra, và những người có quyền lực trong tay như báo chí mà thiếu vô tư và “muốn có những đồng tiền không chính đáng” thì xã hội đó sẽ không biết tương lai nó như thế nào. Tôi nghe vụ Đa Phước, nhà đầu tư ở đây đã từng ký một số hợp đồng truyền thông với ít nhất 4 tờ báo. Mùi hôi của Đa Phước chưa bao giờ được phản ảnh trên 4 tờ báo này dù mùi hôi này là đại họa của hàng nghìn dân, trái lại có dịp là họ PR ngay cho công ty này. Còn những phản ánh của dân và các nhà khoa học chân chính, họ đều “lơ”.
Tôi không bao giờ có tư tưởng chống lại “nước mắm công nghiệp, hoặc “nước chấm công nghiệp” nhưng nước mắm công nghiệp là trên cơ sở của nước mắm truyền thống mới có, chứ nó không phải từ trên trời rơi xuống được. Nước mắm truyền thống (tức là giữ được cái gốc của nước mắm) sẽ làm lợi rất nhiều cho các nhà sản xuất nước mắm công nghiệp. Việc này tôi sẽ có một bài riêng ở dịp khác.
Những ngày qua đối với tôi là những ngày buồn cho giới truyền thông Việt Nam. Việc báo Thanh Niên đứng ra xin lỗi bạn đọc là việc cần làm nhưng chưa đủ. Chúng ta phải có những điều tuyệt cấm trong đạo đức nghề nghiệp chứ không thể là chuyện đơn giản. Sự cố ở báo Thanh Niên là một nỗi buồn lớn của tôi, bởi vì tôi đã là người viết và biên tập những dòng đầu tiên cho đến 23 năm sau trong cương vị Tổng biên tập, có lúc tờ báo đã lên đến trên 500.000 bản 1 ngày. Rất đau xót, khi tôi phải rời xa nó. Tất cả những đồng nghiệp ở đó đều thân thiết và máu thịt của tôi.
Truyền thông của Việt Nam phải cần một cuộc đại phẫu từ công tác chỉ đạo, quản lý, nhất là phải giáo dục nghề nghiệp và đạo đức cho các phóng viên trẻ, mà không chỉ đối với các phóng viên trẻ không thôi đâu. Tôi tin việc đó chúng ta sẽ làm được vì trong làng báo chúng ta, còn rất nhiều người tài hoa, tâm huyết với nghề và đạo đức mà tôi từng biết.
Nguyễn Công Khế
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét