(Chinhphu.vn) - Thủ tướng cho rằng, để tăng trưởng cả năm khoảng 6,3-6,5% thì phải nỗ lực tăng trưởng quý IV ít nhất 7,1-7,3%. Do đó, các bộ, ngành, địa phương phải có bước tiến mới trong quản lý, điều hành.
 |
| Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu kết luận phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 10/2016. Ảnh: VGP/Quang Hiếu |
Với phương châm hành động của Chính phủ vừa phải quản lý tốt kinh tế-xã hội, vừa phải kiến tạo phát triển, liêm chính, phục vụ nhân dân, Thủ tướng cho rằng, “chúng ta đã đạt được một số kết quả bước đầu khá tốt, mang lại niềm tin cho xã hội, thị trường”. Đến nay, đã đạt và vượt 11/13 chỉ tiêu Quốc hội đặt ra năm 2016, có 2 chỉ tiêu xấp xỉ đạt.
Mới đây, môi trường kinh doanh của Việt Nam, theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB), tăng 9 bậc. Trước ảnh hưởng nặng nề của thiên tai, nhất là đợt mưa lũ vừa qua ở miền Trung, các cấp, các ngành đã tích cực vào cuộc, chỉ đạo quyết liệt khắc phục khó khăn, ổn định đời sống người dân.
Tuy nhiên, Thủ tướng cho rằng, môi trường đầu tư kinh doanh tăng hạng nhưng còn nhiều lĩnh vực cần cải thiện mạnh mẽ hơn. Thủ tướng nhấn mạnh, trong những tháng cuối năm, mỗi bộ, ngành, địa phương phải có bước tiến mới trong quản lý, điều hành.
Không để các trạm BOT tăng giá
Về phương hướng, nhiệm vụ các tháng cuối năm, Thủ tướng cho rằng, để tăng trưởng cả năm khoảng 6,3-6,5% thì phải nỗ lực tăng trưởng quý IV ít nhất 7,1-7,3%.
Thủ tướng yêu cầu tiếp tục duy trì ổn định kinh tế vĩ mô. Kiểm soát chặt chẽ các công cụ tài khóa, tiền tệ, thương mại, đầu tư, giá cả thị trường để lạm phát không quá 5%.
Kiểm soát tốt, không để các trạm BOT tăng giá. Theo dõi sát giá cả trong nước, cung ứng hàng hóa kịp thời hơn, nhất là các mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm.
Kiểm soát tốt, không để các trạm BOT tăng giá. Theo dõi sát giá cả trong nước, cung ứng hàng hóa kịp thời hơn, nhất là các mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm.
Về lĩnh vực tiền tệ, tín dụng, cần có biện pháp để doanh nghiệp tiếp cận vốn dễ dàng hơn, chi phí vốn thấp hơn. Nghiên cứu giảm mặt bằng lãi suất, nhất là lãi suất cho vay.
Tăng trưởng tín dụng đến nay đạt khoảng 12%, cần cố gắng bảo đảm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm 17-18%. Quan tâm kiểm soát tín dụng trong bất động sản. Tiếp tục xử lý nợ xấu, bảo đảm an toàn hệ thống.
Về đầu tư, các bộ, ngành, địa phương cần khẩn trương thực hiện và giải ngân hết số vốn được giao, nhất là số vốn bổ sung, góp phần thúc đẩy tăng trưởng. Đối với các dự án đến hết tháng 9/2016 giải ngân dưới 50% kế hoạch vốn 2016 thì kiên quyết không bố trí kế hoạch 2017.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế báo cáo tiến độ đầu tư xây dựng 5 bệnh viện tuyến Trung ương và tuyến cuối với tinh thần phải giải ngân mạnh mẽ hơn.
 |
| Ảnh: VGP/Quang Hiếu |
Các địa phương cần chia sẻ khó khăn ngân sách
Về tài chính-ngân sách nhà nước, tích cực đôn đốc thu hồi nợ đọng thuế. Đẩy mạnh cải cách hành chính lĩnh vực thuế, hải quan, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Triệt để tiết kiệm chi ngân sách, nhất là kinh phí họp, tiếp khách, đi công tác trong nước, nước ngoài, lễ hội, sử dụng xe công. Thực hiện ngay việc trích dự phòng 10% và tiết kiệm 10% khi giao dự toán chi đầu tư cho các công trình, dự án.
Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần các địa phương, các cấp, các ngành phải đồng tâm, hiệp lực, chung sức, chung lòng vượt qua giai đoạn ngân sách khó khăn hiện nay, nhất là trong năm 2017, 2018. Cùng với đó, không chỉ trông chờ vào ngân sách, phải huy động các nguồn lực khác như xã hội hóa, ODA, quan tâm đầu tư cho những nơi khó khăn và các địa bàn trọng điểm.
Về xuất khẩu, cần đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tìm kiếm, mở rộng thị trường xuất khẩu, trong đó lưu ý thị trường ASEAN. Rà soát, tháo gỡ các khó khăn, thủ tục hành chính bất hợp lý đối với hàng hóa xuất khẩu.
Nhấn mạnh tiếp tục tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy khởi nghiệp, phát triển doanh nghiệp và cải cách doanh nghiệp nhà nước, Thủ tướng chỉ đạo tập trung tháo gỡ khó khăn cho ngành than; có biện pháp bảo đảm nguồn điện phục vụ sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.
Trong tháng 11, tổ chức hội nghị toàn quốc về cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. Các bộ chức năng chỉ đạo việc cổ phần hóa, thoái vốn tại các doanh nghiệp lớn như Vinamilk, Habeco, Sabeco... trên tinh thần công khai, minh bạch, không để thất thoát tài sản Nhà nước.
Về nông nghiệp, tiếp tục triển khai mạnh các giải pháp khắc phục hậu quả thiên tai, giảm thiểu thiệt hại và hỗ trợ khôi phục sản xuất ở các vùng bị ảnh hưởng. Theo dõi sát diễn biến cung, cầu thị trường trong nước và thế giới; tiếp tục tháo gỡ rào cản thương mại, mở cửa thị trường để bảo đảm tiêu thụ kịp thời, hiệu quả hàng hóa cho nông dân. Tăng cường kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm, sử dụng chất cấm và kháng sinh, bảo vệ môi trường trong chăn nuôi. Thực hiện kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng, đóng cửa rừng tự nhiên.
Bộ TN&MT phối hợp với Bộ Tài chính đề xuất chính sách thuế tài nguyên khoáng sản phù hợp với mặt bằng chung các nước trong khu vực và trên thế giới. Công khai hóa đấu thầu trong khai thác khoáng sản.
Về hoàn thiện chính sách pháp luật và cải cách hành chính, phải tiếp tục bổ sung các vấn đề liên quan đến đầu tư, kinh doanh; không để nợ đọng văn bản quy phạm pháp luật. Kiểm soát chặt chẽ việc đề xuất xây dựng các dự án luật, pháp lệnh mới.
Các bộ, ngành, địa phương cần nghiên cứu thí điểm các cơ chế đánh giá định kỳ kết quả đầu ra công việc của các cơ quan hành chính trực thuộc. Bộ Nội vụ xây dựng chỉ thị của Thủ tướng về giảm biên chế hành chính.
Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục nắm chắc tình hình; không ngừng củng cố tiềm lực quốc phòng-an ninh, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, an toàn giao thông, cháy nổ. Chỉ đạo mở các đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm dịp cuối năm.
Thủ tướng yêu cầu chống ùn tắc giao thông tại các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM, “đừng để tình trạng tắc 2-3 tiếng đồng hồ như vừa qua ở TPHCM”.
 |
| Ảnh: VGP/Quang Hiếu |
Cần có chương trình hành động đột phá trong năm 2017
Liên quan đến chuẩn bị triển khai kế hoạch năm 2017, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: Phải giao kế hoạch sớm, có cơ chế điều hành sớm, đặc biệt là chuẩn bị tốt Nghị quyết về phát triển KT-XH năm 2017, để các bộ, ngành, địa phương triển khai sớm.
“Mỗi bộ, ngành, địa phương cần chuẩn bị chương trình hành động của mình năm 2017 với tinh thần tiến công, đột phá”, Thủ tướng nhấn mạnh và cho biết Thủ tướng, các Phó Thủ tướng sẽ chọn một số lĩnh vực để trực tiếp nghe, cho ý kiến.
Bên cạnh đó, các bộ phải xây dựng bộ tiêu chí đánh giá, thước đo để theo dõi kết quả trên các lĩnh vực quản lý Nhà nước của mình.
Thủ tướng yêu cầu, các bộ phải tiếp thu, giải trình các vấn đề mà đại biểu Quốc hội quan tâm, nêu ra tại các phiên thảo luận tổ, thảo luận tại hội trường tại kỳ họp thứ 2 đang diễn ra, nhất là giải trình kế hoạch tài chính, đầu tư trung hạn 5 năm…
Đức Tuân
"Bất ổn kinh tế vĩ mô vẫn nằm chờ chực"
Ghi nhận tại hội nghị công bố báo cáo kinh tế Việt Nam quý 3/2016, do CIEM tổ chức...
Theo TS. Nguyễn Đình Cung, cách thức điều hành và thực hiện mục tiêu tăng trưởng của Việt Nam là không hợp lý, chỉ chú trọng đến ngắn hạn.
NGUYÊN HÀ
Tại hội nghị công bố báo cáo kinh tế Việt Nam quý 3/2016 do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức sáng 29/10, TS. Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng CIEM nói rằng, câu chuyện mục tiêu tăng trưởng và cách thức điều hành của chúng ta hiện nay “đang có vấn đề”.
Cụ thể là mục tiêu tăng trưởng GDP năm nay của chúng ta chắc chắn không đạt được, nên phải làm rõ nguyên nhân vì sao, và liệu nền kinh tế Việt Nam có thể tiếp tục tăng trưởng theo kiểu như thế nữa hay không?
“Thay đổi cực khó”
Theo ông Cung, mô hình và cách thức tăng trưởng hiện nay vẫn dựa vào gia tăng khối lượng, số lượng đầu vào là lao động, tài nguyên… mà không chú ý đến những yếu tố dài hạn của tăng trưởng như năng suất, chất lượng.
Trong khi đó, điều hành của chúng ta là sử dụng những công cụ vĩ mô để thúc đẩy tăng trưởng, thông qua các chính sách tăng huy động, tăng đầu tư, tăng tín dụng với các chính sách tài khóa, tiền tệ liên tục được mở rộng. Thậm chí, Chính phủ còn sử dụng hàng loạt các gói kích cầu, hỗ trợ khi nền kinh tế khó khăn.
“Cứ mở đầu tư, là cách dễ nhất, thông qua tăng thu, tăng chi Nhà nước và một khi không đủ thì lại đi vay khiến cho bội chi tăng lên. Bất ổn kinh tế vĩ mô nằm chờ chực ở trong đấy, nên không thể bền vững về vĩ mô được”, ông Cung nói.
Cũng theo Viện trưởng CIEM, chính cách thức điều hành đó đã khiến chúng ta dường như quên đi cải cách, chỉ chú ý đến mục tiêu ngắn hạn, lơ đi yếu tố thị trường.
“Đề án tái cơ cấu kinh tế với 3 kịch bản như hiện nay, chỉ cần thêm 2 yêu cầu là thắt chặt chi tiêu Nhà nước (để giảm bội chi) và đẩy mạnh tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước (để phân bố lại nguồn lực) thì GDP có tăng thêm 0,5 điểm % tăng trưởng, đạt 7% trong năm nay”, ông Cung bình luận.
Thế nhưng, thực tế mọi việc dường như đang đi ngược lại. Trong khi, để đạt được sự tái cơ cấu thực sự thì cái cần nhất là “nhà nước nhỏ đi - nhưng thông minh hơn, hiệu quả hơn và thị trường phải lớn lên thì tái cơ cấu mới đạt được mục đích”.
Cùng với đó, thị trường sản phẩm dịch vụ phải là thị trường cạnh tranh, đặc biệt là thị trường đất đai, phải chuyển được tài sản đất đai thành vốn.
Nhưng theo ông Nguyễn Đình Cung, cách thay đổi này là “cực kỳ khó khăn, bởi nó không chỉ nằm ở tư duy mà còn nằm ở quyết tâm thực hiện, thậm chí là có cả chống đối vì nếu thay đổi thì có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của một nhóm lợi ích nào đó trong bộ máy”.
Một dẫn chứng khác được Viện trưởng CIEM đưa ra để nói cho sự trì trệ của Việt Nam là môi trường kinh doanh. Cụ thể là sau 3 năm thực hiện Nghị quyết 19 thì chỉ tăng được 11 bậc (93 lên 82), nhưng chỉ số khởi sự kinh doanh lại tụt 10 bậc. Nhiều thứ trong Luật Doanh nghiệp vốn không có lại đặt thêm ra.
“Indonesia trong vài năm họ tăng mấy chục bậc về môi trường kinh doanh nhưng vừa rồi họ vẫn mời tôi sang để chia sẻ kinh nghiệm của Việt Nam, thì cũng cho thấy những nghịch lý của chúng ta”, ông Cung chia sẻ.
“Tái cấu trúc cần ban chỉ đạo”
Ông Nguyễn Anh Dương, Phó ban chính sách kinh tế vĩ mô (CIEM) nhận xét, dường như mọi thứ chúng ta đều thấy, có những việc không phù hợp, song để thay đổi tư duy điều hành là không dễ.
Cùng với đó, đà cải cách trong nước hiện vẫn ít áp lực từ các hiệp định về kinh tế vì chưa được chính thức thông qua, từ đó làm cho cả hệ thống thiếu động lực chuẩn bị sớm. Chúng ta vẫn thường nói “chủ động hội nhập”, song hành động lại có tính chất “ứng phó”.
Có mặt tại hội thảo, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng, thời gian qua, có không ít ý kiến đóng góp, tham vấn cả trong và ngoài nước đặt ra cho chúng ta và đều được thừa nhận là “đúng đắn”, nhưng tại sao chúng ta không làm theo, không làm được?
“Đơn cử như mục tiêu tăng trưởng GDP, ít nhất phải có 2-3 kịch bản khác nhau cho tăng trưởng, tại sao lại cứ khăng khăng là 6,7%?”, bà Phạm Chi Lan đặt câu hỏi.
“Nhà nước là người làm bộ máy, đưa ra các mục tiêu, chính sách nhưng họ chưa thấy được sự thay đổi đang diễn ra rất nhanh hiện nay. Nếu không nhận thức nổi sự thay đổi đó thì chắc chắn sẽ giữ mục tiêu “cứng” và cứ loay hoay mãi với nó”, bà Lan nói.
Theo chuyên gia Lê Đình Ân, câu chuyện tái cấu trúc kinh tế đã nói nhiều quá nhưng không có câu trả lời thỏa đáng. Lý do là bởi tư duy nhiệm kỳ quá lớn.
“Thực tế đến thời điểm này, chúng ta vẫn chưa có mô hình tăng trưởng rõ ràng, lại không có tổ chức tốt để tái cấu trúc. Nếu chỉ giao các bộ, các doanh nghiệp làm đề án thì 5 năm nữa cũng không có kết quả. Tái cấu trúc nền kinh tế phải có một ban chỉ đạo chuyên biệt”, ông Ân đề xuất.
Cũng theo ông, hàng loạt những vấn đề có dấu hiệu bất thường của nền kinh tế cũng cần phải làm rõ, trong đó là GDP quý 3 tăng đột biến, trong khi phần lớn các chỉ số cơ bản vẫn giữ nguyên, thậm chí xuất khẩu giảm so với quý 2...
Rồi trong khi thanh khoản của các ngân hàng thương mại không có dấu hiệu bất thường nhưng tại sao dư nợ tín dụng không tăng lên được, lãi suất cho vay vấn án binh bất động so với đầu năm.
Theo ông Lê Đình Ân, ngọn nguồn vẫn có nguyên nhân cốt yếu từ điều hành, khi mà Nhà nước vẫn trực tiếp điều hành giá cả nhiều mặt hàng trong khi chỉ nên tham gia điều tiết, cũng như không nên tham gia vào các lĩnh vực mà tư nhân có thể làm tốt.
Cụ thể là mục tiêu tăng trưởng GDP năm nay của chúng ta chắc chắn không đạt được, nên phải làm rõ nguyên nhân vì sao, và liệu nền kinh tế Việt Nam có thể tiếp tục tăng trưởng theo kiểu như thế nữa hay không?
“Thay đổi cực khó”
Theo ông Cung, mô hình và cách thức tăng trưởng hiện nay vẫn dựa vào gia tăng khối lượng, số lượng đầu vào là lao động, tài nguyên… mà không chú ý đến những yếu tố dài hạn của tăng trưởng như năng suất, chất lượng.
Trong khi đó, điều hành của chúng ta là sử dụng những công cụ vĩ mô để thúc đẩy tăng trưởng, thông qua các chính sách tăng huy động, tăng đầu tư, tăng tín dụng với các chính sách tài khóa, tiền tệ liên tục được mở rộng. Thậm chí, Chính phủ còn sử dụng hàng loạt các gói kích cầu, hỗ trợ khi nền kinh tế khó khăn.
“Cứ mở đầu tư, là cách dễ nhất, thông qua tăng thu, tăng chi Nhà nước và một khi không đủ thì lại đi vay khiến cho bội chi tăng lên. Bất ổn kinh tế vĩ mô nằm chờ chực ở trong đấy, nên không thể bền vững về vĩ mô được”, ông Cung nói.
Cũng theo Viện trưởng CIEM, chính cách thức điều hành đó đã khiến chúng ta dường như quên đi cải cách, chỉ chú ý đến mục tiêu ngắn hạn, lơ đi yếu tố thị trường.
“Đề án tái cơ cấu kinh tế với 3 kịch bản như hiện nay, chỉ cần thêm 2 yêu cầu là thắt chặt chi tiêu Nhà nước (để giảm bội chi) và đẩy mạnh tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước (để phân bố lại nguồn lực) thì GDP có tăng thêm 0,5 điểm % tăng trưởng, đạt 7% trong năm nay”, ông Cung bình luận.
Thế nhưng, thực tế mọi việc dường như đang đi ngược lại. Trong khi, để đạt được sự tái cơ cấu thực sự thì cái cần nhất là “nhà nước nhỏ đi - nhưng thông minh hơn, hiệu quả hơn và thị trường phải lớn lên thì tái cơ cấu mới đạt được mục đích”.
Cùng với đó, thị trường sản phẩm dịch vụ phải là thị trường cạnh tranh, đặc biệt là thị trường đất đai, phải chuyển được tài sản đất đai thành vốn.
Nhưng theo ông Nguyễn Đình Cung, cách thay đổi này là “cực kỳ khó khăn, bởi nó không chỉ nằm ở tư duy mà còn nằm ở quyết tâm thực hiện, thậm chí là có cả chống đối vì nếu thay đổi thì có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của một nhóm lợi ích nào đó trong bộ máy”.
Một dẫn chứng khác được Viện trưởng CIEM đưa ra để nói cho sự trì trệ của Việt Nam là môi trường kinh doanh. Cụ thể là sau 3 năm thực hiện Nghị quyết 19 thì chỉ tăng được 11 bậc (93 lên 82), nhưng chỉ số khởi sự kinh doanh lại tụt 10 bậc. Nhiều thứ trong Luật Doanh nghiệp vốn không có lại đặt thêm ra.
“Indonesia trong vài năm họ tăng mấy chục bậc về môi trường kinh doanh nhưng vừa rồi họ vẫn mời tôi sang để chia sẻ kinh nghiệm của Việt Nam, thì cũng cho thấy những nghịch lý của chúng ta”, ông Cung chia sẻ.
“Tái cấu trúc cần ban chỉ đạo”
Ông Nguyễn Anh Dương, Phó ban chính sách kinh tế vĩ mô (CIEM) nhận xét, dường như mọi thứ chúng ta đều thấy, có những việc không phù hợp, song để thay đổi tư duy điều hành là không dễ.
Cùng với đó, đà cải cách trong nước hiện vẫn ít áp lực từ các hiệp định về kinh tế vì chưa được chính thức thông qua, từ đó làm cho cả hệ thống thiếu động lực chuẩn bị sớm. Chúng ta vẫn thường nói “chủ động hội nhập”, song hành động lại có tính chất “ứng phó”.
Có mặt tại hội thảo, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng, thời gian qua, có không ít ý kiến đóng góp, tham vấn cả trong và ngoài nước đặt ra cho chúng ta và đều được thừa nhận là “đúng đắn”, nhưng tại sao chúng ta không làm theo, không làm được?
“Đơn cử như mục tiêu tăng trưởng GDP, ít nhất phải có 2-3 kịch bản khác nhau cho tăng trưởng, tại sao lại cứ khăng khăng là 6,7%?”, bà Phạm Chi Lan đặt câu hỏi.
“Nhà nước là người làm bộ máy, đưa ra các mục tiêu, chính sách nhưng họ chưa thấy được sự thay đổi đang diễn ra rất nhanh hiện nay. Nếu không nhận thức nổi sự thay đổi đó thì chắc chắn sẽ giữ mục tiêu “cứng” và cứ loay hoay mãi với nó”, bà Lan nói.
Theo chuyên gia Lê Đình Ân, câu chuyện tái cấu trúc kinh tế đã nói nhiều quá nhưng không có câu trả lời thỏa đáng. Lý do là bởi tư duy nhiệm kỳ quá lớn.
“Thực tế đến thời điểm này, chúng ta vẫn chưa có mô hình tăng trưởng rõ ràng, lại không có tổ chức tốt để tái cấu trúc. Nếu chỉ giao các bộ, các doanh nghiệp làm đề án thì 5 năm nữa cũng không có kết quả. Tái cấu trúc nền kinh tế phải có một ban chỉ đạo chuyên biệt”, ông Ân đề xuất.
Cũng theo ông, hàng loạt những vấn đề có dấu hiệu bất thường của nền kinh tế cũng cần phải làm rõ, trong đó là GDP quý 3 tăng đột biến, trong khi phần lớn các chỉ số cơ bản vẫn giữ nguyên, thậm chí xuất khẩu giảm so với quý 2...
Rồi trong khi thanh khoản của các ngân hàng thương mại không có dấu hiệu bất thường nhưng tại sao dư nợ tín dụng không tăng lên được, lãi suất cho vay vấn án binh bất động so với đầu năm.
Theo ông Lê Đình Ân, ngọn nguồn vẫn có nguyên nhân cốt yếu từ điều hành, khi mà Nhà nước vẫn trực tiếp điều hành giá cả nhiều mặt hàng trong khi chỉ nên tham gia điều tiết, cũng như không nên tham gia vào các lĩnh vực mà tư nhân có thể làm tốt.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét