Illustration photo of a China yuan noteREUTERS/Thomas White/Illustration/File Photo
Vào lúc Đại Hội lần thứ 19 của đảng Cộng Sản Trung Quốc khai mạc, sẽ tiếp tục trao quyền lãnh đạo nền kinh tế thứ nhì thế giới cho ông Tập Cận Bình, nhiều chuyên gia bày tỏ mối lo ngại trước hiện tượng kinh tế Trung Quốc chậm lại. Lần đầu tiên từ 1/4 thế kỷ nay, tăng trưởng kinh tế Trung Quốc có thể xuống dưới ngưỡng 6% vào năm 2018.
Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế FMI đã cảnh báo trước về nguy cơ ngày càng rõ nét là tăng trưởng Trung Quốc chậm lại do món nợ khổng lồ. Các cơ quan thẩm định tài chính Moody’s và Standard & Poor's đã hạ điểm về nợ của Trung Quốc. Tổng số nợ Trung Quốc, ngoài lãnh vực tài chính, có thể vượt qua 290% của GDP Trung Quốc từ đây đến 2022, so với 235% vào năm ngoái.
Nỗ lực định hướng lại kinh tế
Tuy nhiên theo bà Françoise Renard, giám đốc Viện Nghiên Cứu về Kinh Tế Trung Quốc, không nên hoảng hốt vì kinh tế nước này vẫn không « lâm nguy ». Trả lời ban tiếng Pháp RFI, bà Renard giải thích :
« Trung Quốc đang bắt đầu định hướng lại kinh tế của mình, cải thiện tăng trưởng theo hướng chú ý đến chất lượng của tăng trưởng, để tránh rơi vào cái bẫy đối với các nước có thu nhập trung bình. Cụ thể là Trung Quốc đã đề ra những dự án khổng lồ, đặc biệt trong lãnh vực môi trường, nhưng mục tiêu chưa đạt được, vì vấn đề rất khó.
Điều mà ta có thể nói là kinh tế Trung Quốc còn vướng phải nhiều méo mó, lệch lạc mà chính quyền đang tìm cách khắc phục, ví dụ như do tình trạng sản xuất quá mức, họ đang cơ cấu lại các tập đoàn Nhà Nước.
Bên cạnh đó, còn có vấn đề chính sách xã hội, giảm thiểu bất công, vì vậy họ lao vào chống tham nhũng. Chiến dịch này dĩ nhiên có thể gây tranh cãi, nhưng đã có một số kết quả là giảm thiểu được hiện tượng.
Ngoài ra, Trung Quốc đang cố cải thiện chính sách bảo hiểm y tế, hệ thống hưu bổng nhưng còn phải nỗ lực hơn nữa.
Tóm lại, kinh tế Trung Quốc không suy sụp như có người lo ngại, tăng trưởng vẫn khá đều đặn. Dự phóng cho những năm sắp tới vẫn có phần lạc quan, nếu chính quyền tiếp tục đấu tranh chống những yếu tố lệch lạc.
Thách thức từ khối nợ khổng lồ của các địa phương
Vấn đề đáng ngại nhất là số nợ cực kỳ to lớn của chính quyền các địa phương, mà quy mô chưa lường được chính xác, khiến cho chính quyền không thể biết rõ mức độ mắc nợ thực thụ của nền kinh tế. Trong lãnh vực này cũng vậy, chính quyền trung ương cũng đã đề ra biện pháp để tái cơ cấu lại các món nợ này.
Khi Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế nói là họ có một số quan ngại về tình trạng của nền kinh tế Trung Quốc, họ muốn nói đến món nợ của các địa phương. Nhất là khi các chính quyền địa phương đã thế chấp nhà cửa, đất đai để vay tiền, điều đó khuyến khích tình trạng đầu cơ, giá sụt giảm, với nguy cơ tạo ra một cuộc khủng hoảng tài chánh.
Tóm lại, đe dọa chủ yếu đối với nền kinh tế Trung Quốc hiện nay chính là mức nợ đó. Nhưng trong ngắn hạn, nền kinh tế Trung Quốc không gặp nguy hiểm. Tăng trưởng có thể chậm lại, có thể sẽ ở mức 5%, nhưng 5% cũng không phải là cái gì nguy hiểm, con số này đã được mọi người dự kiến từ lâu. »
Mở rộng kiểm soát trên toàn bộ nền kinh tế
Vấn đề nợ của Trung Quốc vào lúc Đại Hội Đảng Cộng Sản mở ra cũng được nhật báo Pháp Le Figaro nêu bật trong một nhận định : Tập Cận Bình, người cầm lái một Trung Quốc bị ngập nợ.
Theo tờ báo, nhiều chuyên gia đã bày tỏ mối quan ngại về việc ông Tập đã mở rộng kiểm soát trên toàn bộ nền kinh tế. Alicia Garcia Herrero, nhà kinh tế của Natixis tại Hồng Kông nhìn nhận : « Đó không phải là điều được người ta chờ đợi cách đây 5 năm ».
Hồi tháng 10/2012, và sau đó đến mùa xuân năm 2013, khi các cải cách kinh tế của « Tập gia gia » được đưa ra, vấn đề đối với ĐCSTQ chỉ là đấu tranh chống tham nhũng, chuyển đổi nền kinh tế dựa vào tiêu thụ nội địa, và tự do hóa.
Đối với chống tham nhũng và chuyển đổi mô hình kinh tế, Bắc Kinh đã đúng hẹn. Công cuộc « đả hổ, diệt ruồi » đại quy mô đã giúp Tập Cận Bình tăng cường kiểm soát cả về chính trị lẫn kinh tế cả nước. Còn việc chuyển đổi tăng trưởng, từ dựa trên xuất khẩu hàng giá rẻ sang dựa vào tiêu thụ của giai cấp trung lưu, những con số thống kê đã tự nó nói lên. Hồi Đại Hội 18, tiêu thụ chiếm khoảng 35% GDP, còn nay lên 40%. Riêng khu vực dịch vụ chiếm đến 50% nền kinh tế.
Sự thay đổi này trong bối cảnh kinh tế thế giới hồi phục chậm, đã ảnh hưởng đến tăng trưởng của Trung Quốc. Aidan Yao thuộc Axa IM ở Hồng Kông nhắc nhở : nhịp độ tăng trưởng chậm lại, cộng với vụ sụp đổ thị trường chứng khoán Thượng Hải và Thâm Quyến mùa hè 2015, đã gây lo lắng cho các nhà kinh tế cách đây hai năm. Tuy từ đó đến nay tình hình đã được cải thiện, nhưng mọi quan ngại đều tập trung vào một điểm : nợ nần đang tăng lên.
Tuần trước, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã lo ngại trước tình trạng chuyển đổi mô hình kinh tế của Trung Quốc chậm lại, có thể làm tăng thêm số nợ. Nợ nần của Nhà Nước, doanh nghiệp và hộ gia đình cách đây 10 năm chiếm khoảng 150% GDP, thì nay lên tới 270%. Sau cuộc khủng hoảng năm 2009, và đầu năm 2016, Bắc Kinh đã tái thúc đẩy tăng trưởng thông qua đầu tư - một cách lặng lẽ nhưng ồ ạt.
Cải cách các công ty quốc doanh ?
Ý kiến về nợ Trung Quốc của các chuyên gia có khác nhau. Philippe Le Corre, thuộc Havard Kennedy School cho rằng vấn đề này « hết sức to lớn ». Alicia Garcia Herrero cũng nhận thấy nợ nần tiếp tục tăng lên, tỉ lệ với GDP.
Ngược lại Aidan Yao không loại trừ việc tỉ lệ nợ giảm xuống trong năm nay. Ông nói : « Các doanh nghiệp có lợi nhuận tăng lên nhờ chính quyền cải thiện xuất khẩu và giảm tình trạng sản xuất thừa, nên ít có nhu cầu vay hơn ». Chuyên gia này cũng nêu ra hành động tích cực của Ngân Hàng Trung Ương nhằm giảm bớt tín dụng đen.
Cũng cùng xu hướng lạc quan, Sébastien Djaoui, chuyên về thị trường Trung Quốc của ngân hàng Nomura tương đối hóa vấn đề nợ, nhấn mạnh đến cán cân thương mại thặng dư và lượng tiền tiết kiệm lớn : « Nợ của Trung Quốc do người Trung Quốc nắm giữ ».
Các chuyên gia đều đồng ý ở một điểm : nợ nần phình to, chủ yếu là do các công ty quốc doanh. Tập Cận Bình cam đoan sẽ cải cách các tập đoàn công nghiệp khổng lồ này, đa số kém hiệu quả và sản xuất thừa. Theo Alicia Garcia Herrero : « Mới đây đã có thay đổi, sở hữu chủ của các doanh nghiệp quốc doanh không còn là Nhà Nước mà là Đảng ! ».
Chính quyền đã cho sáp nhập các công ty quốc doanh làm ăn hiệu quả nhất với các doanh nghiệp đang suy sụp, với tham vọng tạo ra các đại tập đoàn mang tầm quốc tế. Aidan Yao nhận định : « Biện pháp này khác hẳn những gì thị trường trông đợi cách đây 5 năm, nhắm vào tư nhân hóa ». Tuy vậy cũng đã có những nỗ lực để chuyển đổi khu vực quốc doanh.
Nếu việc tự do hóa đã được tiến hành từ 5 năm qua, đặc biệt trong lãnh vực tài chính, qua việc quốc tế hóa đồng nhân dân tệ và kết nối thị trường chứng khoán Thượng Hải với Hồng Kông, điều rõ rệt nhất là nền kinh tế ngày càng bị tập trung hóa.
Ngay cả thông qua các ngôi sao công nghệ, thường là tư nhân, như Hoa Vi (Huawei), « Nhà Nước đã tăng cường kiểm soát » qua những mối liên hệ với Đảng hay chính quyền địa phương, theo kiểu « golden share » (cổ phần ưu tiên), tinh tế và mạnh mẽ hơn - Alicia Garcia Herrero giải thích.
Sébastien Djaoui dự báo : « Chính quyền có thể nắm lấy các công ty đã trở nên quá to, như Alibaba chẳng hạn ». Nhà tỉ phú Mã Vân (Jack Ma), chủ nhân tập đoàn bán hàng trên mạng vào mùa xuân từng nói : « Chúng tôi không chỉ là một doanh nghiệp mà là cả một nền kinh tế ». Thế nên, rất có thể ông Tập Cận Bình sẽ cố mở rộng thêm nữa tầm khống chế của mình.
Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGESImage captionKhai mạc Đại hội Đại biểu Toàn quốc Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 19
Trung Quốc đã bước vào "thời đại mới" và cần đóng vai trò "trung tâm trên thế giới", theo Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Tiến bộ nhanh chóng của Trung Quốc nhờ "chủ nghĩa xã hội mang màu sắc Trung Quốc" cho thấy có "lựa chọn mới" cho các nước, ông phát biểu khai mạc Đại hội Đảng 19.
Trong diễn văn gần 3 tiếng rưỡi đồng hồ, ông Tập dùng chữ "thời đại mới" 36 lần.
Đại hội 5 năm một lần sẽ kết thúc thứ Ba tuần sau, với dự kiến ông Tập tiếp tục là lãnh đạo đảng.
Bản quyền hình ảnhXINHUAImage captionChủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói nước ông "phải đóng vai trò trung tâm thế giới|
Hơn 2200 đại biểu được bầu ra từ hơn 80 triệu đảng viên Cộng sản Trung Quốc về dự Đại hội.
Đại hội Đảng Cộng Sản Trung Quốc
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đọc diễn văn khai mạc trước hơn 2.000 đại biểu.
Cuộc họp kín được tiến hành 5 năm một lần, sẽ quyết định ai là nhà lãnh đạo kế tiếp và đường lối cho Trung Quốc trong 5 năm tới.
Ông Tập, người cầm quyền năm 2012, đã củng cố được quyền lực và dự kiến sẽ tiếp tục tại vị.
Bản quyền hình ảnhREUTERSImage captionChủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đọc diễn văn khai mạc trước hơn 2.000 đại biểu
Ngay sau khi Đại hội kết thúc, đảng dự kiến sẽ công bố danh sách ủy viên Ban Thường vụ Bộ Chính trị.
Bài diễn văn của ông Tập liệt kê những thành tựu của Trung Quốc trong nhiệm kỳ của ông, và nói rằng chủ nghĩa xã hội với đặc trưng của Trung Quốc đã bước vào "một kỷ nguyên mới".
Ông kêu gọi các đảng viên "luôn gắn bó với người dân, dốc tâm trí xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn cho người dân."
Ông cũng nói về thắng lợi của công cuộc chống tham nhũng khiến hơn một triệu quan chức bị xử phạt, phóng viên BBC ở Bắc Kinh tường thuật.
Bắc Kinh ngập tràn biểu ngữ, cờ hoa chào mừng đại hội.
Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGESImage captionCựu Tổng Bí thư Giang Trạch Dân, 91 tuổi, cũng dự lễ khai mạc
Tuy nhiên, thủ đô cũng đang được đặt trong tình trạng báo động cao. Từ đầu tuần, người ta phải xếp hàng dài tại các ga tàu do tăng cường kiểm tra an ninh.
Đại hội cũng ảnh hưởng đến các doanh nghiệp, một số nhà hàng, phòng tập thể dục, hộp đêm và quán karaoke buộc phải đóng cửa để đảm bảo an ninh và dịch vụ đặt phòng Airbnb hủy các đơn đặt chỗ ở trung tâm Bắc Kinh.
'Tự thay đổi thể chế'
Từ Canada, Luật sư Vũ Đức Khanh bình luận:
Bản quyền hình ảnhBLOOMBERGImage captionChủ tịch Tập Cận Bình thúc đẩy hiện đại hóa quân đội rất mạnh
"14 điểm chính sách và ba trọng tâm mà Chủ tịch Tập Cận Bình nêu ra trong bài diễn văn khai mạc Đại hội Đảng lần thứ 19 có thể được thu gọn vào ba điểm sau. Thứ nhất về nội trị, ông Tập vẫn đang tập trung tối đa vào việc củng cố quyền lực thông qua cuộc chiến chống tham nhũng mà ông đã tung ra từ hơn 3 năm nay. Ông sẽ mỏi mệt nhiều hơn nữa nếu ông không giải quyết được bài toán ổn định và phát triển kinh tế cũng như không thỏa mãn được những đòi hỏi hiện đại hóa quân đội."
"Hiện nay, ông Tập gần như lệ thuộc hoàn toàn vào phe cánh diều hâu trong đảng Cộng sản Trung Quốc. Hiện đại hóa quân đội thì cần phải làm nhưng cái giá phải trả rất đắt cả về kinh tế lẫn ngoại giao."
"Thứ hai, với một Tổng thống Mỹ bất thường và co cụm lại trong chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch và tự cô lập, Trung Quốc bất đắc dĩ bị đưa ra trước sân khấu chính trị toàn cầu và buộc phải đóng vai trò của một quốc gia siêu cường trong các vấn đề cấp bách của quốc tế. Cho nên về chính trị, Trung Quốc cũng buộc phải có một lý thuyết, mô hình phát triển hấp dẫn để các quốc gia khác noi theo, ít nhất về mặt lý luận. Ông Tập đã nhân dịp này khái quát hóa khái niệm "Chủ nghĩa Xã hội Hiện đại đặc tính Trung Quốc".
Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGESImage caption'Ông Tập vẫn đang tập trung tối đa vào việc củng cố quyền lực'
"Tuy vậy, nội hàm của chủ thuyết này vẫn mơ hồ và chung chung, thật sự chưa có gì có thể nói là "Chủ nghĩa Xã hội đặc thù Trung Quốc". Về ngân sách, việc tiếp nhận bất đắc dĩ vai trò siêu cường này cũng làm Trung Quốc bị bội chi cho những hoạt động chính trị ngoại giao. Nếu kinh tế thế giới bị rơi vào trì trệ, khủng hoảng nặng, Trung Quốc đa phần sẽ không kham nổi."
Bản quyền hình ảnhXINHUAImage captionĐại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh tràn ngập nhà báo
Thứ ba, nguy cơ xung đột ở bán đảo Triều Tiên, căng thẳng ở Biển Hoa Đông và Biển Đông Việt Nam là những điểm nóng mà không khéo, ông Tập sẽ bị mất khả năng kiểm soát được tình hình. Có nhiều dấu hiệu cho thấy rằng ông Tập không dễ dàng điều khiển được từ xa ông Kim. Và dường như đồng minh Hà Nội của ông Tập hiện cũng là một ẩn số lớn khi Washington vẫn tiếp tục đeo đuổi chính sách tiếp cận cầm chân với họ."
"Bất luận kết quả đại hội này có là gì, dù có ông Tập hay không thì Trung Quốc và những người lãnh đạo tối cao của họ vẫn phải đối đầu với một thế giới có quá nhiều biến động mà không một cường quốc nào riêng lẻ có thể giải quyết được. Nếu Trung Quốc thật tâm muốn phát triển hòa bình, hội nhập hài hòa với cộng đồng nhân loại để giải quyết những vấn đề chung thì trước tiên Trung Quốc cần phải tự thay đổi thể chế và những chính sách nội trị phù hợp với chuẩn mực quốc tế, tham gia sâu rộng vào các cơ chế đa phương để giúp giải quyết những vấn đề chung của thế giới."
Chủ đề liên quan
Các quyền tự do bị siết chặt dưới thời Tập Cận Bình
Ảnh minh họa : Cảnh an ninh nghiêm ngặt ở Bắc Kinh, ngày 18/10/2017,REUTERS/Damir Sago
Không chỉ trong dịp Đại hội Đảng, mà trong năm năm qua, chế độ Bắc Kinh đã tăng cường kiểm soát internet, siết chặt tự do tín ngưỡng, tự do ngôn luận…Trung Quốc ngày nay bị xếp thứ 176/180 nước trong bảng xếp hạng về tự do báo chí của tổ chức Phóng viên Không biên giới.
Thông tín viên RFI tại Bắc Kinh Heike Schmidt cho biết :
Xã hội Trung Quốc ngày nay là một xã hội bị bịt miệng, với việc kiểm duyệt càng thêm hoàn hảo dưới thời Tập Cận Bình, theo nhà nghiên cứu Chloé Froissart, thuộc Trung tâm nghiên cứu về Trung Quốc đương đại.
Bà nói : « Người ta có thể ghi nhận một chủ trương chung về việc tái lập kiểm soát nhiều lãnh vực khác nhau của xã hội dân sự, từ các tổ chức phi chính phủ, cộng đồng tôn giáo cho đến truyền thông, giới luật gia và các trường đại học.
Các tổ chức xã hội đã phát triển mạnh tại Trung Quốc từ 20 năm qua, đa số nằm trong một vùng xám được chính quyền làm ngơ, nhưng không được hợp thức hóa bằng luật pháp. Ý định rõ ràng của Tập Cận Bình là tái lập việc kiểm soát vùng xám này, hệ thống hóa các đạo luật giúp các tổ chức xã hội sống sót nhưng chỉ được hoạt động như là những tổ chức phụ trợ cho đảng Cộng Sản. Đảng muốn duy trì sự ổn định và thống trị xã hội».
Tất cả các công dân dám lên tiếng cho các giá trị xã hội có nguy cơ bị khởi tố vì tội « lật đổ chính quyền » hay « gây rối trật tự công cộng ».
Cụ thể, có bốn lãnh vực đặc biệt bị siết chặt trong 5 năm qua.
Trước hết là internet. Trung Quốc từ lâu đã nổi tiếng với « Vạn Lý Hỏa Thành », bức tường lửa vĩ đại ngăn chận mọi thứ bị coi là không chính thống. Các bài viết hoặc lời bình nhạy cảm đều bị xóa, và nhiều trang web nước ngoài (Google, Facebook, YouTube, Twitter, Instagram, Dailymotion) bị phong tỏa.
Tháng 6/2017, đạo luật an ninh mạng đã hạn chế thêm quyền tự do ngôn luận, buộc các công ty internet phải lưu trữ dữ liệu của người sử dụng tại Trung Quốc. Chính quyền đóng cửa các blog thông tin bình dân, các trang web đăng tải video được lệnh xóa các nội dung « không phù hợp với các tiêu chuẩn chính trị và đạo đức ». Trước khi bước vào Đại hội Đảng 19 lần này, Bắc Kinh bắt đầu phong tỏa các VPN, tức những phần mềm giúp vượt tường lửa.
Về tư pháp, tháng 7/2015 một mẻ lưới quy mô chưa từng thấy đã được giăng ra : trên 200 luật sư đã bị công an câu lưu, thẩm vấn. Các luật sư bị bắt nổi tiếng là chuyên biện hộ cho những thân chủ « nhạy cảm » : các nhà đấu tranh dân chủ, học viên Pháp Luân Công hay các nhà đối lập. Đa số sau đó đã được thả ra, nhưng một số luật sư sau đó bị kết án thậm chí đến bảy năm tù.
Đối với các nhà ly khai lại càng tệ hại. Thậm chí giải Nobel Hòa bình 2010 Lưu Hiểu Ba, bị án tù 11 năm, khi phát bệnh ung thư, cũng đã phải chết đi trong tình trạng bị quản thúc, bất chấp những lời kêu gọi trả tự do cho ông của cộng đồng quốc tế. Cái chết của nhà hoạt động ôn hòa 61 tuổi nổi tiếng thế giới, đã gây ra một làn sóng thất vọng trong giới đấu tranh dân chủ. Vợ ông Lưu Hiểu Ba là nhà thơ Lưu Hà, dù không phạm bất cứ tội danh nào, cũng vẫn bị quản thúc từ bảy năm qua.
Một đạo luật về an ninh quốc gia năm 2015 đã tạo ra nhiều lo ngại cho các tổ chức bảo vệ nhân quyền, vì trao nhiều quyền hạn cho ngành an ninh để kiếm soát xã hội dân sự. Còn tại Hồng Kông, bàn tay sắt của Bắc Kinh ngày càng lộ rõ, nhất là sau vụ bắt cóc các chủ nhà sách chuyên xuất bản những tác phẩm tiết lộ về đời tư các lãnh đạo Hoa lục.
Về tự do tín ngưỡng, chế độ áp đặt những hạn chế khắt khe với Hồi giáo, vì lo sợ các vụ nổi dậy ở vùng Tân Cương. Bắt đầu từ năm nay, khăn choàng Hồi giáo và những bộ râu bị cho là « không bình thường » đều bị cấm. Và từ năm 2018, các tôn giáo nếu muốn mở trường phải chịu nhiều điều kiện khắt khe. Tại Tân Cương, nhà nước hạn chế cấp hộ chiếu, công chức và sinh viên học sinh không được tham gia mùa chay Ramadan. Còn tại Tây Tạng, các nhà sư bị giám sát chặt chẽ, mỗi lần di chuyển phải xin giấy phép đặc biệt.
Tóm lại, năm năm cầm quyền vừa qua của ông Tập Cận Bình không có gì tốt đẹp đối với các nhà đấu tranh nhân quyền, luật gia, blogger hoặc tất cả những ai không ngoan ngoãn tuân theo đường lối của đảng Cộng Sản Trung Quốc.
Tức là quân đội cũng chĩa súng vào dân? Thế thì đúng là “sẽ không còn giờ cho sự tử tế” (tiêu đề một bài viết của Nguyệt Quỳnh, vừa đăng trên BVN).
Bauxite Việt Nam
Ngày 17-10-2017, Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng và an ninh, Thống lĩnh Lực lượng vũ trang đến thăm và làm việc với Bộ Quốc phòng tại Trung tâm Huấn luyện quốc gia Miếu Môn – Hà Nội.
Thượng tướng, Thứ trưởng Phan Văn Giang báo cáo với Chủ tịch nước Trần Đại Quang kết quả thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng năm 2017. Theo tướng Giang, thời gian qua, quân đội luôn là lực lượng nòng cốt trong bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh biên giới, vùng trời, biển đảo của Tổ quốc. Bên cạnh đó, quân đội cũng là lực lượng chủ lực trong tham gia khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ, cứu nạn, rà phá bom mìn, khắc phục hậu quả chiến tranh…
Chủ tịch nước nhắc nhở trong bối cảnh thế giới, khu vực có nhiều diễn biến phức tạp, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng rất nặng nề, vì vậy Quân ủy trung ương, Bộ Quốc phòng phải tiếp tục lãnh đạo quân đội thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao phó, triển khai có hiệu quả chiến lược bảo vệ Tổ quốc, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống… Chủ tịch nước Trần Đại Quang đề nghị Quân ủy trung ương, Bộ Quốc phòng phối hợp chặt chẽ với Công an nhân dân và các lực lượng liên quan đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá, giữ vững an ninh, trật tự, bảo đảm an ninh an toàn tuyệt đối cho các sự kiện chính trị quan trọng, các ngày lễ lớn của đất nước, đặc biệt là các hoạt động của Hội nghị Cấp cao APEC 2017 tổ chức tại Việt Nam.
(Về việc Tổng Biên tập
Báo điện tử Infonet đăng thông tin sai sự thật, xâm phạm lợi ích hợp pháp, quyền
nhân thân của công dân Phạm Viết Đào.)
Kính gửi: -Bộ trưởng Bộ
Thông tin-Truyền thông
-Cục trưởng Cục Báo
chí-Bộ Thông tin-Truyền thông
-Chánh thanh tra Bộ Thông tin-Truyền thông
Tôi là Phạm Viết Đào,
công chức đã nghỉ hưu;
Số Chứng minh thư nhân dân: ...
Địa
chỉ nơi cư trú: Số nhà...
Tôi gửi đơn khiếu nại về việc Tổng Biên tập báo điện tử INFONET, cơ
quan chủ quản: Bộ Thông tin Truyền thông đã cho đăng bài: “Nhà báo “tố” TAND Cầu Giấy tạo tiền lệ khiến các báo sạt nghiệp?”
tác giả Tiến Anh ngày 14:14 - 06/10/2017
Bài báo đã đưa một số thông tin sai sự thật, xâm phạm lợi ích
hợp pháp, đời tư, quyền nhân thân của tôi, công dân Phạm Viết Đào.
Tôi xin xuất trình bằng chứng về những thông tin sai trái của Báo
điện tử INFONET đã đưa lên công luận xâm phạm lợi ích hợp pháp của tôi:
Chứng cứ 1: “Theo
phản ánh của nhà báo Phạm Ngọc Dương trên trang facebook cá nhân của mình thì
vào năm 2013, nhà văn Phạm Viết Đào đăng hàng loạt video "vong hồn"
tử tù Bùi Đức Lợi nhập cô đồng Sinh kêu oan. Trong đó có nhiều thông tin đáng
sợ.
Đây là thông tin sai
sự thật, bịa đặt, vu cáo tôi, vì năm 2013 tôi không hề lập facebook cá nhân
trên mạng !
Năm 2013 tôi không hề có bất cứ bài viết nào đưa lên mạng như
báo INFONET đưa tin:” nhà văn Phạm Viết
Đào đăng hàng loạt video "vong hồn" tử tù Bùi Đức Lợi nhập cô đồng
Sinh kêu oan. Trong đó có nhiều thông tin đáng sợ…”
Đề nghị Tổng Biên Tập báo INFONET xuất trình chứng cứ ?
Chứng cứ 2: “Nhà
báo Phạm Ngọc Dương viết trên trang cá nhân: "Tôi đang điều tra, thì nhận
được đơn tố cáo của bà Mùi là mẹ Lợi, kêu oan. Tôi liên lạc và về Vân Đồn, được
bà tiếp đón, cung cấp chứng cứ. 9h tối, tôi chụp ảnh chân dung bà. Tất nhiên,
bà ngồi nhìn vào ống kính, đèn flast sáng loà. Tài liệu bà cung cấp, ghi âm đầy
đủ.
Tôi đi điều tra kỹ,
gặp thân nhân những người bị sát hại và viết bài công tâm. Mục đích viết bài để
làm sáng tỏ sự thật, để giải đáp cho dư luận, giúp dư luận tránh hiểu sai về
các cơ quan tố tụng và đi tin vào cô đồng. Cũng là muốn bà mẹ nhận ra sự thật,
không mê muội, tốn kém cho luật sư và kẻ kích động đằng sau.
Tôi đăng bài trên
VTC.VN thì không vấn đề gì, nhưng bài đăng trên ấn phẩm Gia đình và Cuộc sống
thì gặp rắc rối vì tấm ảnh chân dung bà Mùi xuất hiện trên báo.
Sau khi bài đăng, ông
Phạm Viết Đào gặp lãnh đạo báo, đề nghị viết bài tố Công an tỉnh Quảng Ninh
giết người. Báo không đồng ý thì ông Đào kích động bà Mùi kiện lên Thanh tra Bộ
Thông tin và Truyền thông. Thanh tra Bộ phạt báo 9 triệu vì đăng ảnh cá nhân
không có văn bản đồng ý…”
Việc Báo điện tử INFONET đưa lại thông tin cá nhân của nhà báo
Phạm Ngọc Dương mà không có nguồn kiểm chứng có cơ sở là hành vi vi phạm Luật
báo chí.
Là người được báo nêu đích danh trong bài viết, tôi hoàn toàn
bác bỏ thông tin cho rằng: “Sau khi bài
đăng, ông Phạm Viết Đào gặp lãnh đạo báo, đề nghị viết bài tố Công an tỉnh
Quảng Ninh giết người. Báo không đồng ý thì ông Đào kích động bà Mùi kiện lên
Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông. Thanh tra Bộ phạt báo 9 triệu vì đăng
ảnh cá nhân không có văn bản đồng ý…”
Đây là thông tin sai sự thật, bịa đặt, vu cáo tôi, công dân Phạm
Viết Đào; Tôi không hề có các hành vi “tố
cáo Công an Quảng Ninh giết người; Không có hành vi kích động bà Mùi kiện…”; Tôi
không hề kích động Thanh tra Bộ Thông tin-Truyền thông xử phạt Báo Gia đình
Việt Nam ?
Tôi yêu cầu Tổng Biên tập báo điện tử INFONET xuất trình bằng
chứng chứng minh hành vi nêu trên của tôi, nếu có ?
Chứng cứ 3: Báo điện tử INFONET đưa tin: “Cơ quan chủ quản phạt thì nộp thôi. Có văn
bản phạt thì bà Mùi tiến hành kiện. Đúng lúc đó ông Đào bị bắt vì tội chống phá
nhà nước. Ra tù, ông Đào hỗ trợ bà Mùi khởi động lại vụ kiện…”
Tôi xác nhận, thứ nhất: tôi có tư vấn hỗ trợ pháp lý cho bà
Nguyễn Thị Mùi, địa chỉ Vân Đồn, Quảng Ninh gửi Đơn khiếu nại lên Thanh tra Bộ
Thông tin-Truyền thông và làm đơn khởi kiện Tổng Biên tập báo Gia đình Việt
Nam; Những hành vi tư vấn pháp lý này được pháp luật cho phép. Bởi vì tôi
nguyên là Trưởng Phòng Thanh tra báo chí-xuât bản Bộ Văn hóa-Thông tin, có kiến
thức pháp luật về lĩnh vực này.
Thứ 2: Tôi bị Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tuyên phạt
tù tại Bản án số 305/2014/HSPT về hành vi vi phạm Điều 258 của Bộ Luật Hình sự:”Lợi
dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp
pháp của tổ chức và cá nhân”…
Báo điện tử INFONET lại đưa tin về tôi ” Đúng lúc đó ông Đào bị bắt tội chống phá nhà nước” là tội được quy
định tại Điều 88 của Bộ Luật Hình sự- Tội tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam…
Điều 13 BLTTHS
2015, quy định: “Người
bị buộc tội được coi là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự,
thủ tục do bộ luật này quy định và có bản án kết tội của tòa án đã có hiệu lực
pháp luật…”
Như vậy,
Tổng biên tập INFONET đã vi phạm Điều 13 của Bộ Luật Tố tụng Hình sự, tùy tiện kết tội
tôi vi phạm Điều 88; Đó là tội danh mà không một phiên tòa, bản án nào kết án
tôi ?
Vậy thì
Tổng Biên tập INFONET lấy quyền gì dùng công luận để buộc tội tôi vi phạm Điều
88 của Bộ Luật Hình sự ?
Với những
thông tin bị đặt, vu cáo của Tổng Biên tập báo điện tử INFONET đối với tôi, tôi
Phạm Viết Đào gửi đơn khiếu nại tới Bộ Thông tin-Truyền thông, Cục Báo Chí,
Thanh tra Bộ Thông tin-Truyền thông, là những cơ quan hữu quan, quản lý nhà nước
về báo chí:
Yêu cầu 1: Thanh tra Bộ Thông tin-Truyền thông
xử phạt Tổng Biên tập báo INFONET về các hành vi thông tin sai sự thật, vi phạm
đời tư, quyền nhân thân của công dân Phạm Viết Đào.
Yêu cầu 2: Buộc Tổng Biên tập Báo Điện tử INFONET,
phải cải chính xin lỗi tôi về các thông tin vu cáo, bịa đặt, sai sự thật xâm phạm
danh dự, nhân phẩm, quyền nhân thân của tôi, công dân Phạm Viết Đào.
Yêu cầu 3: Tổng Biên tập báo điện tử INFONET phải
chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho cá nhân tôi do việc đưa lên công luận
những thông tin sai trái, vi phạm quyền nhân thân của tôi…
Người làm đơn:
Phạm Viết Đào.
BÀI ĐĂNG TRÊN INFONET:
Nhà báo “tố” TAND Cầu Giấy tạo tiền lệ khiến các báo sạt nghiệp?
Theo phản ánh của nhà báo Phạm Ngọc Dương trên trang facebook cá nhân của mình thì vào năm 2013, nhà văn Phạm Viết Đào đăng hàng loạt video "vong hồn" tử tù Bùi Đức Lợi nhập cô đồng Sinh kêu oan. Trong đó có nhiều thông tin đáng sợ.
Nhà báo Phạm Ngọc Dương viết trên trang cá nhân: "Tôi đang điều tra, thì nhận được đơn tố cáo của bà Mùi là mẹ Lợi, kêu oan. Tôi liên lạc và về Vân Đồn, được bà tiếp đón, cung cấp chứng cứ. 9h tối, tôi chụp ảnh chân dung bà. Tất nhiên, bà ngồi nhìn vào ống kính, đèn flast sáng loà. Tài liệu bà cung cấp, ghi âm đầy đủ.
Tôi đi điều tra kỹ, gặp thân nhân những người bị sát hại và viết bài công tâm. Mục đích viết bài để làm sáng tỏ sự thật, để giải đáp cho dư luận, giúp dư luận tránh hiểu sai về các cơ quan tố tụng và đi tin vào cô đồng. Cũng là muốn bà mẹ nhận ra sự thật, không mê muội, tốn kém cho luật sư và kẻ kích động đằng sau.
Tôi đăng bài trên VTC.VN thì không vấn đề gì, nhưng bài đăng trên ấn phẩm Gia đình và Cuộc sống thì gặp rắc rối vì tấm ảnh chân dung bà Mùi xuất hiện trên báo.
Sau khi bài đăng, ông Phạm Viết Đào gặp lãnh đạo báo, đề nghị viết bài tố Công an tỉnh Quảng Ninh giết người. Báo không đồng ý thì ông Đào kích động bà Mùi kiện lên Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông. Thanh tra Bộ phạt báo 9 triệu vì đăng ảnh cá nhân không có văn bản đồng ý.
Cơ quan chủ quản phạt thì nộp thôi. Có văn bản phạt thì bà Mùi tiến hành kiện. Đúng lúc đó ông Đào bị bắt vì tội chống phá nhà nước. Ra tù, ông Đào hỗ trợ bà Mùi khởi động lại vụ kiện. Bà Mùi đòi đền bù hơn 200 triệu tiền tổn hại uy tín, làm ăn, tinh thần...
Toà Cầu Giấy bác đơn thì bà Mùi gửi đơn kiện cả toà Cầu Giấy và Báo Gia đình Việt Nam lên toà Hà Nội. Do đó, toà Cầu Giấy buộc phải thụ lý. Lần này bà Mùi tăng tiền bồi thường lên 325 triệu.
Toà Cầu Giấy, chánh án là ông Giang, xử báo Gia Đình Việt Nam phải bồi thường cho bà Mùi gần 70 triệu (không chấp nhận bồi thường thiệt hại thu nhập) vì đăng ảnh chân dung không có sự đồng ý bằng văn bản.
Như đã nói ở trên, ngoài việc bà Mùi đồng ý cho chụp ảnh, thì với trách nhiệm của nhà báo, phải phanh phui làm rõ những tiêu cực, sai trái, nên mặt nào cũng không sai.
Việc toà Cầu Giấy xử như vậy sẽ tạo tiền lệ cực xấu: Hàng vạn cá nhân xuất hiện trên báo sẽ kiện đòi bồi thường vì không có văn bản đồng ý dùng ảnh cá nhân. Các báo sẽ sạt nghiệp".
Trao đổi với PV Báo điện tử Infonet về vụ việc, bà Trần Thị Phương Hiền – Chánh án TAND quận Cầu Giấy, Hà Nội cho biết bà có biết thông tin nhà báo Phạm Ngọc Dương viết trên facebook về nội dung nêu trên.
Khi được hỏi về việc tòa xử báo như vậy đúng hay sai bà Trần Thị Phương Hiền nói: “Tôi không có nhận xét về vấn đề này. Tôi là người quản lý chung, không nắm từng việc cụ thể. Tuy nhiên, theo tôi thì hội đồng xét xử như vậy là không sai”.
Ngoài ra bà Hiền cũng cho biết: “Báo Gia đình Việt Nam và người được cho là bị hại đang tiến hành kháng cáo, không chấp nhận bản án mà tòa án Cầu Giấy đưa ra”.
Để hiểu rõ đúng sai về vụ việc, bà Hiền hẹn với phóng viên rằng sẽ cung cấp tài liệu về vụ kiện để phóng viên nghiên cứu nhưng tới nay đã gần hết 1 tuần mà chúng tôi vẫn chưa thấy tòa Cầu Giấy hồi âm.
Ngày 22/9/2017, Tòa án nhân dân quận Cầu Giấy, Hà Nội đã mở phiên tòa sơ thẩm lần 2 xem xét Đơn khởi kiện Tổng Biên tập Báo Gia đình Việt Nam ( ông Hồ Minh Chiến Cơ quan chủ quản:Trung ương Hội Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam) của bà Nguyễn Thị Mùi, địa chỉ: Vân Đồn, Quảng Ninh.
Chú thích: sơ thẩm lần 1, Tòa án nhân dân Cầu Giấy đã bác đơn khởi kiện Tổng Biên tập báo Gia đình Việt Nam của bà Nguyễn Thị Mùi; Bà Nguyễn Thị Mùi đã kháng án lên Tòa phúc thẩm Hà Nội; Tòa phúc thẩm đã xem xét và ra bản án phúc thẩm hủy bản án sơ thẩm và yêu cầu Tòa án nhân dân quận Cầu Giấy xét xử lại…
Sau khi nghe bà Nguyễn Thị Mùi ( bên nguyên) không thuê luật sư trực tiếp trình bày về 5 hành vi của TBT Báo Gia đình Việt Nam: đã cho đăng trên 5 kỳ trên phụ bản của báo có tên Gia đình và Cuộc sống từ số 34 tới số 38 năm 2013 loạt bài: “Sự thật chuyện tử tù phạm trọng tội hiếp dâm và giết người hàng loạt kêu oan…”
Theo bà Nguyễn Thị Mùi: Loạt bài này đã có 5 hành vi vi phạm Luật Báo chí, Nghị định 51?2002/ NĐ-CP, Luật Dân sự 2005 về quyền sở hữu hình ảnh cá nhân, quyền bảo vệ bí mật thông tin đời tư của bà…
Bảo vệ cho bên bị là 2 luật sư Phạm Ngọc Minh và Đào Trung Kiên Công ty TNHH Everest, Đoàn luật sư Hà Nội đã tranh tụng với các chứng cứ do bà Nguyễn Thị Mùi đưa ra tại Tòa…
Sau khi nghe bên nguyên và bên bị trình bày và tranh tụng, tại phiên tòa sơ thẩm lần 2, Hội đồng xét xử sơ thẩm Tòa án nhân dân quận Cầu Giấy đã ban hành Bản án sơ thẩm số 23/2017/DS-ST ngày 22/9/2017 đã xử:
“1. Chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Thị Mùi về việc yêu cầu Báo Gia đình Việt Nam ( Tổng biên tập là ông Hồ Minh Chiến) cỉ chính, xin lỗi công khai và bồi thường thiệt hại về vật chất, tinh thần.
2. Báo Gia đình Việt Nam ( Tổng biên tập ông Hồ Minh Chiến) có trách nhiệm phải đăng nguyên văn văn bản Quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí số 507/QĐ-XPHC ngày 13/6/2013 của Thanh tra Bộ Thông tin-Truyền thông cùng với lời xin lỗi đối với bà Nguyễn Thị Mùi theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Nghị định 51/2002/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Báo chí, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Báo chí.
3. Báo Gia đình Việt Nam ( Tổng Biên tập Hồ Minh Chiến ) có trách nhiệm bồi thường cho bà Nguyễn Thị Mùi số tiền 72.726.000 đ…”
Sau khi nhận được bản án sơ thẩm số 23, bà Nguyễn Thị Mùi đã gửi đơn kháng án 2 nội dung mà bản án sơ thẩm đã xử:
1/“ Không đồng ý với khoản tiền mà Tòa buộc TBT báo Gia đình Việt Nam phải bồi thường thiệt hại cho bà là 72.726.000 đ, đó là khoản tiền mà Tòa đã buộc TBT báo Gia đình Việt Nam bồi thường không đầy đủ cho các tổn thất do bà Nguyễn Thị Mùi buộc phải chi cho các khoản: Tiền thuê luật sư tư vấn; Tiền theo biên lai gửi đơn thư, tài liệu qua bưu điện; Tiền tàu xe đi về từ Vân Đồn, Quảng Ninh lên Hà Nội; Tiền bồi thường tổn thất về mặt tinh thần…
Tòa đã không buộc TBT báo Gia đình Việt Nam bồi thường khoản thu nhập, kinh doanh không có hiệu quả của bà Nguyễn thị Mùi do bởi sự tác động của các hình ảnh, thông tin mà báo Gia đình Việt Nam đã đăng về đời tư của mình. Trong đơn khởi kiện bà yêu cầu TBT Báo Gia đình Việt Nam phải bồi thường cho bà 300 triệu VNĐ, trong đó khoản tiền do thiệt hại không kinh doinh có hiệu quả trong 3 năm là 230 triệu Đ.
2/ Bà Nguyễn Thị Mùi đã kháng án việc Tòa sơ thẩm đã bác bỏ 1 nội dung khởi kiện TBT báo Gia đình Việt Nam của bà:”Đối với ý kiến của bà Mùi đề nghị Tòa án cảnh cáo
TBT và Báo Gia đình Việt Nam về hành vi không tôn trọng luật pháp; không tôn trọng quyết định của cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành là Bộ Thông tin-Truyền thông. Báo Gia đình Việt Nam là một cơ quan ngôn luận của Chính phủ mà không nghiêm chỉnh chấp hành luật pháp, “ cãi chày cãi cối”, “ cãi cùn”, không tôn trọng Tòa, vi phạm quyền nhân thân của bà Mùi. Xét yêu cầu này không thuộc thẩm quyền của Tòa án nên Tòa không xem xét.” ( trang 10 phần NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN-Bản án sơ thẩm số 23)…
Nội dung trên trong Đơn khởi kiện TBT Báo Gia đình Việt Nam của bà Nguyễn Thị Mùi là căn cứ vàoĐiều 21. Các hình thức xử phạt và nguyên tắc áp dụng của bộ Luật vi phạm Hành chính số 15/2012:
1. Các hình thức xử phạt vi phạm hành chính bao gồm:
a) Cảnh cáo;
b) Phạt tiền;
Bà Nguyễn Thị Mùi đã kháng án và yêu cầu Tòa phúc thẩm Hà Nội xem xét điều chính lại Bản án sơ thẩm số 23 hai nội dung kể trên…
Illustration photo of a China yuan noteREUTERS/Thomas White/Illustration/File Photo
GETTY IMAGES
XINHUA
REUTERS
GETTY IMAGES
BLOOMBERG
GETTY IMAGES
XINHUA
Ảnh minh họa : Cảnh an ninh nghiêm ngặt ở Bắc Kinh, ngày 18/10/2017,REUTERS/Damir Sago
![Nhà báo “tố” TAND Cầu Giấy tạo tiền lệ khiến các báo sạt nghiệp?]({"default":{"load":"default","w":"48","h":"27","src":"//img-s-msn-com.akamaized.net/tenant/amp/entityid/AAsYaSi.img?h=270&w=480&m=6&q=60&o=f&l=f"}})
