TT Nguyễn Tấn Dũng (đứng) tại Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 12 hôm 25/1/2016. AFP
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ra đi nhưng nền kinh tế nói theo nhiều chuyên gia là “èo uột” thì vẫn ở lại chờ được người kế vị xử lý. Mặc Lâm phỏng vấn TS Lê Đăng Doanh, Cố vấn kinh tế cho Bộ Kế hoạch Đầu tư, giám đốc CIEM Viện Nghiên Cứu Quản lý Kinh tế Trung ương. Để tìm hiều thêm nhận định của ông về vấn đề này.
Thời điểm quyết định của kinh tế VN
Mặc Lâm: Thưa TS như ông đã biết kết quả của Ban chấp hành Trung ương khóa 12 cũng như Bộ chính trị đã có. Dư luận cho rằng Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ra đi để lại một di sản về kinh tế rất èo uột và có thể nói là nguy hiểm. Là một chuyên gia kinh tế ông nhận xét về ý kiến này như thế nào, có trùng hợp với sự lo ngại của giới quan sát hay không thưa TS?
TS Lê Đăng Doanh: Tình hình kinh tế Việt Nam thì năm 2015 có đạt tăng trưởng cao 6, 7 - 6,8% và đấy là tốc độ cao nhất kể từ năm 2009 cho đến nay. Nhưng tốc độ tăng trưởng cao đó chủ yếu dựa vào nhà đầu tư nước ngoài và nền kinh tế Việt Nam đúng là đang có nhiều điều đáng lo ngại. Trước hết là mất cân đối ngân sách rất là nghiêm trọng và chi tiêu thường xuyên của bộ máy quá cồng kềnh, trùng lắp chiếm tới 70% tổng số chi ngân sách và số nợ công tăng lên. Mặc dù Bộ Tài chính liên tục công bố là nợ công vẫn an toàn nhưng nhiều người lấy làm lo ngại là chính phủ vay quá nhiều, vượt số nợ công đã công bố rất nhiều, vì vậy câu hỏi đặt ra là vay nhiều như thế để trả khoản nợ nào và trả như thế nào mà gánh nặng trả nợ ấy ngày càng tăng lên.
Việt Nam đang đứng trước một cơ hội rất lớn về mặt hội nhập nhưng về mặt thách thức thì cũng rất lớn mà nếu không cải cách thể chế thì có thể nói đây là một trong các thời điểm rất quyết định đối với kinh tế VN.
-TS Lê Đăng Doanh
Điểm thứ hai nữa là cái thể chế của Việt Nam hiện nay nó đang kìm hãm và kéo năng lực cạnh tranh xuống. Các thể chế bị xếp hạng đặt biệt trong vấn đề tham nhũng, chi tiêu ngoài pháp luật thì được xếp hạn rất kém. Diễn đàn kinh tế thế giới họ đã nâng năng lực cạnh tranh của Việt Nam từ 68 bây giờ lên 56/140 nền kinh tế nhưng mà thể chế của Việt Nam và những khoản chi tiêu ngoài pháp luật thì Việt Nam xếp thứ 115/140 nền kinh tế tức là vào nhóm thấp nhất. Chính sự tham nhũng, chính sự chi tiêu ngoài pháp luật và đòi hỏi doanh nghiệp gây cho doanh nghiệp Việt Nam rất nhiều chi phí tốn kém về thời gian và tiến bạc và đấy là một thách thức rất là to lớn.
