Cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (trái) của Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) được nhận định là thử thách lớn nhất của ông Trump.
Cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong tuần này của Tổng thống Mỹ Donald Trump được nhận định là thử thách lớn nhất của ông Trump khi trở thành nhà lãnh đạo thế giới. Cuộc họp thượng đỉnh theo trông đợi sẽ đặt chiều hướng chung cho mối quan hệ đối ngoại có thể xem là quan trọng nhất của Mỹ, theo Reuters.
Hai nhà lãnh đạo sẽ rất vất vả để tìm ra điểm chung trong những vấn đề khác biệt chính giữa hai bên trong cuộc gặp diễn ra vào thứ Năm và thứ Sáu tại khu nghỉ mát Mar-a-Lago của ông Trump ở Florida.
Nghị sự chính dự kiến bao gồm:
Vấn đề Bắc Triều Tiên
Đây được xem là thách thức lớn nhất đối với ông Trump về an ninh quốc gia. Bắc Triều Tiên đã và vẫn đang tìm cách phát triển tên lửa đạn đạo mang đầu đạn hạt nhân có khả năng bắn tới Hoa Kỳ. Dự kiến, ông Trump sẽ lặp lại lời kêu gọi Trung Quốc phải làm nhiều hơn nữa để kiềm chế đồng minh và láng giềng của Bắc Kinh. Trước đó, ông Trump cảnh báo Washington có thể sẽ giải quyết các chương trình vũ khí của Bình Nhưỡng một mình nếu cần.
Trong khi đó, phía Trung Quốc nói họ đang làm tất cả những gì có thể và sẵn sàng cùng với Hoa Kỳ hạ giảm leo thang căng thẳng của Bình Nhưỡng.
Bắc Triều Tiên đã và vẫn đang tìm cách phát triển tên lửa đạn đạo mang đầu đạn hạt nhân có khả năng bắn tới Hoa Kỳ.
Bản đánh giá chiến lược của Tòa Bạch Ốc hiện tập trung vào những cách thức gây áp lực lên Bình Nhưỡng về mặt kinh tế và quân sự. Trong số các biện pháp được xem xét là “các biện pháp trừng phạt thứ cấp” đối với các ngân hàng và công ty Trung Quốc làm ăn nhiều nhất với Bình Nhưỡng.
Một giới chức cấp cao của Hoa Kỳ cho hay một lựa chọn dài hạn cho việc trừng phạt vẫn còn nằm trên bàn thảo luận, nhưng bản đánh giá “không nhấn mạnh đến hành động quân sự trực tiếp”. Bất kỳ hành động quân sự nào cũng có thể khiến cho Bắc Triều Tiên trả đũa dữ dội và có thể gây ra số thương vong lớn tại Hàn Quốc và Nhật Bản, cũng như tại các căn cứ của Mỹ ở đây.
Thương mại
Thương mại là một trong những vấn đề nóng nhất trong quan hệ Mỹ-Trung hiện nay. Trong chiến dịch tranh cử tổng thống, ông Trump đã lên án các hoạt động thương mại của Trung Quốc, cho rằng các hoạt động này đang làm giảm công ăn việc làm của Mỹ. Ông còn thề sẽ áp thuế 45% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Mặc dù chưa có hành động gì về vấn đề thuế quan, nhưng chính quyền của ông Trump đang nhắm mục tiêu cắt giảm mức nhập siêu lên đến 347 tỷ đôla từ Trung Quốc thông qua việc thực thi luật thương mại chặt chẽ hơn và áp dụng thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp.
Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross yêu cầu “sự tương hỗ” trong quan hệ kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc. Ông nói các công ty Mỹ không được hưởng quyền tiếp cận tương tự với thị trường rộng lớn của Trung Quốc như các công ty Trung Quốc ở Hoa Kỳ.
Trung Quốc nói Washington nên tạo điều kiện tốt hơn cho đầu tư của Trung Quốc ở Hoa Kỳ nếu muốn loại bỏ sự mất cân bằng.
Cả hai bên đều không muốn có chiến tranh thương mại, nhưng cuộc gặp ở Mar-a-Lago được dự đoán khó có thể làm được gì nhiều hơn là hạ nhiệt các căng thẳng.
Một số nhà phân tích cho rằng ông Tập có thể sẽ mang một gói đầu tư của các doanh nghiệp Trung Quốc đến tạo công ăn việc làm ở Mỹ và một triển vọng trong lĩnh vực các dịch vụ mở rộng hơn mà ông Trump xem là các thành tựu hữu hình.
Biển Đông
Biển Đông là vấn đề bao trùm trong mối quan hệ Trung-Mỹ. Bắc Kinh đang xây dựng các đảo nhân tạo và thiết đặt các cơ sở quân sự trong khu vực biển có nhiều tranh chấp.
Các giới chức Mỹ xem đây là một phần trong kế hoạch lâu dài của Bắc Kinh nhằm bác bỏ việc các lực lượng Hoa Kỳ tiếp cận với tuyến hàng hải thương mại chính toàn cầu.
Ảnh chụp các công trình xây dựng của Trung Quốc trên Đá Chữ Thập, thuộc quần đảo Trường Sa, do CSIS công bố ngày 9/3/2017.
Theo các giới chức Mỹ, Washington có kế hoạch hoạt động hải quân mạnh hơn nhằm thách thức yêu sách chủ quyền của Trung Quốc và khẳng định quyền tự do hàng hải, mặc dù đã nhiều tháng trôi qua kể từ hoạt động cuối cùng của Mỹ dưới thời Tổng thống Barack Obama, người tiền nhiệm của ông Trump.
Tình hình ở Bắc Triều Tiên có lẽ sẽ đẩy vấn đề Biển Đông nóng lên trở lại vào lúc này. Ông Trump dự kiến sẽ nêu ra những quan ngại của Hoa Kỳ trong cuộc gặp sắp tới.
Tiền tệ
Ông Trump từng nhiều lần cáo buộc Trung Quốc thao túng đồng nhân dân tệ để giữ cho hàng xuất khẩu có giá rẻ. Có phần chắc ông Trump sẽ nêu vấn đề này ra với ông Trump. Tuy nhiên, ông Trump được cho là đã không giữ lời hứa rằng sẽ chính thức xác định Trung Quốc là nước thao túng tiền tệ trong ngày đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống.
Trong lúc các kinh tế gia cho rằng Trung Quốc cố hạ thấp giá trị đồng nhân dân tệ trước đây, ngân hàng trung ương của Trung Quốc trong hai năm qua đã cố đẩy giá đồng nhân dân tệ khi dòng vốn tư bản chảy ra khỏi Trung Quốc, và Bắc Kinh đã chi hơn 1 nghìn tỷ đôla cho nỗ lực này.
Điều này sẽ rất khó lý giải cho cáo buộc thao túng tiền tệ xét theo phân tích về ngoại hối hiện nay của Bộ Tài chánh Mỹ.
“Một Trung Quốc” và vấn đề Đài Loan
Cuộc họp thượng đỉnh sẽ không diễn ra nếu như ông Trump không tái khẳng định về chính sách “một Trung Quốc”, vốn đã được áp dụng nhiều thập niên trong quan hệ Mỹ-Trung. Ông Trump từng khiến Bắc Kinh phẫn nộ khi mới được bầu làm tổng thống. Ông nhận cuộc gọi của tổng thống Đài Loan và nói rằng ông có thể sẽ không tuân theo chính sách này. Ông Trump đã không rút lại tuyên bố trên trong cuộc điện đàm với ông Tập hồi tháng Hai.
Vào lúc này, có thể ông Tập sẽ tìm cách cắt bỏ gói vũ khí lớn mới mà Mỹ đang chuẩn bị duyệt bán cho Đài Loan, theo tiết lộ của các giới chức Mỹ cho Reuters.
Về phía Đài Loan, đảo quốc này chắc chắn sẽ hồi hộp theo dõi xem có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy ông Trump đang sử dụng Đài Loan như một con chốt để thương lượng với Bắc Kinh hay không.
Tổng thống Trump điện đàm với đồng nhiệm Đức và Nhật trước thượng đỉnh Mỹ-Trung
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nói chuyện qua điện thoại trong phòng Bầu Dục, Nhà Trắng.
AFP photo
AFP photo
Chừng một tiếng đồng hồ trước đây, Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nói chuyện qua điện thoại với bà Thủ Tướng Đức Angela Merkel. Văn phòng báo chí Nhà Trắng còn cho hay lúc 5 giờ rưỡi chiều này, giờ miền Đông Hoa Kỳ, Tổng Thống Trump cũng sẽ gọi điện thoại nói chuyện với Thủ Tướng Nhật Bản Shinzo Abe.
Nhà Trắng chưa cho biết nội dung của 2 cuộc nói chuyện, nhưng có dự đoán cho rằng ngoài việc tiếp tục thảo luận với các nhà lãnh đạo những nước đồng minh về tình hình thế giới và khu vực, Tổng Thống Trump muốn ghi nhận ý kiến bà Thủ Tướng Đức và ông Thủ Tướng Nhật Bản, trước khi ông Trump đến bang Florida để đón lãnh tụ Trung Quốc là Chủ Tịch Nhà Nước Tập Cận Bình.
Ngày mai ông Tập sẽ đến Hoa Kỳ, đây là lần đầu tiên hai nhà lãnh đạo hai cường quốc kinh tế đứng đầu thế giới gặp nhau, trong khi bà Merkel nhiều lần gặp và thảo luận với ông Tập Cận Bình ở nhiều hội nghị quốc tế, Thủ Tướng Nhật Bản cũng từng gặp ông Tập hồi 2014 ở Bắc Kinh, 2015 tại Jakarta và tại thượng đỉnh G-20 tổ chức ở Hàng Châu hồi năm ngoái.
Cả 3 cuộc gặp này đều diễn ra trong bối cảnh quan hệ giữa Tokyo và Bắc Kinh ở trong giai đoạn căng thẳng, liên quan đến vụ tranh chấp chủ quyền ở Hoa Đông và chuyện Nhật Bản lên tiếng phản đối các hành động xây dựng, cải tạo, bồi đắp những hòn đảo mà Bắc Kinh chiếm giữ ở Biển Đông.
Trung Quốc hy vọng cuộc gặp Trump-Tập sẽ tăng cường ổn định quan hệ
Thượng đỉnh Trump-Tập sẽ được cả hai bên bờ Thái Bình Dương theo dõi sát.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Chủ tịch Nước Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ gặp nhau trực tiếp lần đầu tiên vào thứ Năm 6/4 tại khu nghỉ mát Mar-a-Lago của ông Trump ở bang Florida. Nhà lãnh đạo Mỹ đã tiên liệu cuộc gặp gỡ có độ rủi ro cao này sẽ rất khó khăn trong bối cảnh Mỹ phải nhập siêu lớn trong trao đổi thương mại với Trung Quốc. Bất chấp thách thức thương mại và những khó khăn khác, như vấn đề Bắc Hàn hay Bắc Kinh quân sự hóa Biển Đông, các nhà phân tích nói Trung Quốc hy vọng cuộc gặp gỡ đầu tiên của hai nhà lãnh đạo này sẽ tăng cường ổn định cho tương lai quan hệ giữa hai nước.
Trước cuộc gặp gỡ chỉ vài ngày, Tổng thống Trump đã ra hai lệnh hành pháp, yêu cầu xem xét lại thâm hụt mậu dịch và hứa sẽ có biện pháp nghiêm khắc với đối tác nào giao thương không trung thực. Nhà lãnh đạo Mỹ không chỉ thẳng Trung Quốc, nhưng ông viết trên Twitter về những cách buôn bán của Trung Quốc trước khi ông ký các sắc lệnh đó.
Các nhà phân tích nói chuyến thăm hai ngày của Chủ tịch Tập ở Florida có lẽ sẽ không phải để giải quyết những vấn đề hết sức phức tạp đó, nhưng có lẽ sẽ đặt quan hệ của hai nước vào một đường hướng mới tốt đẹp hơn.
Nhà phân tích châu Á Ross Feingold nhận định:
“Rõ ràng Chủ tịch Tập Cận Bình tìm cách thiết lập quan hệ làm việc với Tổng thống Trump để hai bên có thể thông qua nhiều vấn đề trên cơ sở nghị trình song phương. Quan hệ cá nhân và quan hệ làm việc vững mạnh sẽ là điều quan trọng thiết yếu để đạt đến các mục tiêu chung của hai bên.”
Rõ ràng Trung Quốc đang chú ý lắng nghe và Bắc Kinh muốn nhấn mạnh đến việc họ có thể giúp gì cho mục tiêu làm cho nước Mỹ vĩ đại lại, đồng thời giải quyết những vấn đề bất cân xứng. Bắc Kinh phủ nhận cáo buộc cho rằng Trung Quốc chủ ý đẩy mạnh xuất siêu.
Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Trịnh Trạch Quang phát biểu:
“Trung Quốc sẽ tăng mạnh mức cầu nội địa và cũng sẽ gia tăng mức cầu đối với hàng hóa và dịch vụ nước ngoài, trong đó có từ Hoa Kỳ. Đầu tư Trung Quốc vào Hoa Kỳ cũng gia tăng nhanh chóng trong mấy năm gần đây.”
Các nhà phân tích nhận định Bắc Kinh có lẽ sẽ tìm một sự giao tiếp tích cực hơn để đặt chiều hướng tương lai cho quan hệ giữa hai nước.
Tuy nhiên không rõ chính quyền của Tổng thống Trump sẽ đặt ưu tiên vấn đề Bắc Hàn hay thương mại.
Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên hiệp quốc Nikki Haley phát biểu:
“Theo tôi Hoa Kỳ đã nghe Trung Quốc nói rằng họ lo ngại về Bắc Triều Tiên trong suốt hơn 25 qua, nhưng chúng ta chưa bao giờ thấy Bắc Kinh hành động cho điều họ nói là lo ngại về Bắc Hàn và do đó chính quyền mới của Mỹ muốn thấy họ hành động và tôi nghĩ Mỹ sẽ tăng áp lực kên Trung Quốc.”
Tuy nhiên tăng áp lực lên Trung Quốc về thương mại hay về Bắc Hàn có thể là yếu tố phá hỏng chứ không phải là yếu tố tạo thành quan hệ tốt đẹp hơn.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét