Những người ở độ tuổi sáu bảy mươi hẳn còn nhớ rất nhiều những bộ phim do điện ảnh Trung quốc sản xuất và được đem sang chiếu ở Việt nam hồi xưa , trong đó có bộ phim Hoa Diếp Dại …. Sở dĩ tôi nhớ bộ phim này , là vì nó diễn tả trận chiến đấu kiên cường của Hồng quân Trung quốc , cố thủ trong một hệ thống hầm ngầm bê tông cốt thép cực kỳ kiên cố dưới lòng đất , chống lại quân phát xít Nhật tàn bạo …Kết phim là lớp lớp quân tiếp viện Hồng quân , ào ào xông đến trong tiếng kèn xung trận hoành tráng , cùng với quân và dân trong hầm ngầm bật lên … đánh tan quân Nhật . ( và dĩ nhiên trong cả tiếng hò reo váng trời của lũ trẻ con chúng tôi đang ngồi xem phim trên bãi cỏ)
Ngày nay những phim như vậy không còn ….Nhưng hầm ngầm của Trung quốc giống hệt như phim của họ ngay trên đất Vĩnh phúc thì vẫn có . Tôi thì chỉ biết có hai hầm .
Đây : hầm thứ nhất ở Núi Trống gần khu vực các thôn Minh quyết , Hán nữ , Thanh giã , Vinh thịnh . Hầm thứ hai tại Núi Mạ gần các thôn Mậu thông , Mậu lâm , Đôn hậu , tất cả đều thuộc địa danh của xã Khai quang ( nay là Phường Khai quang ) thành phố Vĩnh yên tỉnh Vĩnh phúc .
Hai chiếc hầm ngầm này được Quân đội Trung quốc xây dựng vào năm 1967 . Khi đào hầm họ dùng cả máy phát điện , máy khoan , vì cả vùng đều nghe tiếng máy chạy ình ịch suốt đêm ngày .Hầm tại khu vực Núi Trống tôi chưa bước chân vào , chỉ nghe nhiều người nói là làm xong hầm họ đã xây bít cửa . Hầm tại Núi Mạ thì đã vào và chỉ vào duy nhất một lần .
Cũng cần nói thêm đôi điều về hai ngọn núi . Núi Trống quê tôi có hình dạng khá đặc biệt . Có đỉnh nhọn về phía Bắc , thoải dần và kéo dài về phía Nam . Nhìn ngang giống hình dạng một lá cờ đuôi nheo cực lớn được đan dệt loang lổ bởi những mảng màu xanh của cây cỏ .Không biết độ cao bao nhiêu so với mặt biển , nhưng đây là ngọn núi cao nhất trong số những ngọn đồi núi gần tiếp giáp với đồng bằng . Đứng trên Núi Trống , bằng mắt thường có thể nhìn thấy những cánh đồng khu vực phía bắc Hà nội giáp ranh Vĩnh phúc . Nhìn về phía tây thấy cả vùng Sơn tây và hướng về núi Ba vì . Núi Mạ nằm ở phía nam Núi Trống , cách Núi Trống khoảng một cây số . Tuy có độ cao thấp hơn Núi Trống nhưng tầm nhìn không thua kém Núi Trống bao nhiêu .
Thời điểm vào hầm ngầm là lúc tôi học lớp 5 . Một lần chăn thả bò trên Núi Mạ , lũ trẻ con chúng tôi kéo nhau mò đến cửa hầm . Đây là cửa phía sau , phía Bắc , tức cửa hậu . Khoảng đất trổ cửa chỉ chừng một gian nhà . Có một cánh cửa sắt rất lớn sơn chống rỉ màu nâu đỏ . Thấy cửa không khoá . Lũ trẻ con chúng tôi xúm vào đẩy thử …Mất một lúc khá lâu , cánh cửa mới nhúc nhích rồi hé ra . Lúc đó chúng tôi mới biết cánh cửa hầm được làm bằng thép tấm rất dày ( gần hết gang tay trẻ con ) . Trong lòng hầm tối đen . Sát ngay cửa hầm tranh tối tranh sáng , nhìn rõ hai bên vách hầm là bê tông . Trần hầm hình vòm cũng bê tông . Nền hầm là những bậc thang bê tông dẫn xuống lòng núi tối đen . Lũ trẻ chúng tôi lấy giẻ tẩm dầu làm đuốc rồi lò dò dắt nhau đi xuống . Phải đi rất lâu , tới lúc ngước nhìn lại phía sau , thấy cửa đi xuống chỉ còn là một đốm sáng bé tí và ở tít trên cao , chúng tôi mới đến được nền hầm bằng phẳng ….Đi sâu mãi vào trong mới thấy hầm càng ngày càng rộng ra . Có nhiều ngách ngang được khoét vào vách núi , hình thành các gian như nhà ở , có những gian rất rộng có thể làm chỗ hội họp cho nhiều người . Một đoạn hầm lại có một một bức chắn bê tông thấp , đúc 4 phía thành hình hộp chữ nhật không có nắp , nhìn vào thấy tối đen . Chúng tôi thả cây đuốc thấy rơi giữa chừng là bị tắt . Ném vật cứng rất lâu mới nghe tiếng chạm đáy .Vì sợ khoảng hầm mênh mông , và cũng sợ đuốc cháy hết nên chúng tôi đi gần như chạy , bỏ qua rất nhiều lối rẽ , ngách ngang nối thông với hành lang . Trong ánh lửa đuốc nhoang nhoáng bập bùng giữa những làn khói , chúng tôi cũng kịp nhìn thấy hai bên lối đi trong hầm có rãnh thoát nước . Vách hầm , trần hầm in những nếp hằn của ván gỗ dùng để ghép cốt-pha đổ bê -tông đã dỡ bỏ . Ra đến cửa hầm chính phía nam là mở ra mênh mông một khoảng trời . Cửa hầm cao , rộng , thừa đủ không gian cho xe tải ra vào thoải mái . Khoảng sân trước cửa hầm hình bán nguyệt được san phẳng . Từ đây nhìn rõ tuyến đường sắt từ Hà nội đi Vĩnh yên , nhìn rõ những đoàn xe ô tô đi như mắc cửi trên Quốc lộ 2 , các cánh đồng lúa , các chân ruộng khoai sắn vùng phụ cận … Hầm ngầm Núi Mạ mở ra mấy cửa tôi không rõ , nhưng các cửa cách khá xa nhau . Đều hướng về phía Nam và chắc chắn cũng giống nhau ….
Chả cần kiến thức nhiều nhặn gì về quân sự , ai đến đây đều thấy rõ vị trí rất lợi hại của căn hầm ngầm vì nó ở điểm cao , bao quát được mọi hướng đi và đến .
Từ khi được xây dựng cho đến nay , các căn hầm ngầm của Trung quốc vẫn bỏ hoang .Việc xây dựng các căn hầm này là vấn đề lịch sử , vào đúng năm 1967 là năm Mỹ mở rộng đánh phá ra các tỉnh toàn miền bắc vô cùng ác liệt . Đây có thể là những nơi dự trữ cho việc sơ tán trang thiết bị , cả quân sự và dân sự tránh thiệt hại về người và của trong chiến tranh...
Nhớ lại một kỷ niệm nhỏ hồi đi chăn bò ở quê nay viết lại ...
Đơn giản vậy thôi .
Ảnh : Một bức tranh cổ động trên báo Trung quốc những năm 1960 ( Sưu tầm trên mạng Internet )
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét