Người Trung Quốc thuê, mua đất đai, Bộ trưởng TN-MT nói không sai theo Luật Đất đai! - Ảnh 1.
Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà - Ảnh: Văn Duẩn
Sáng nay 25-5, bên hành lang Quốc hội, trả lời báo chí về việc Bộ Quốc phòng vừa có trả lời kiến nghị cử tri về việc người Trung Quốc mua, thuê đất ở Đà Nẵng và các tỉnh thành khác, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) Trần Hồng Hà nói: "Nhà báo có số liệu đấy không? Thế thì nghiên cứu số liệu đấy đi, không liên quan đến nội dung Luật Đất đai quy định. Các doanh nghiệp các, nhà đầu tư làm theo Luật đầu tư, theo Luật nhà ở họ hoàn toàn được làm. Còn Luật Đất đai không ai cấp giấy quyền sử dụng đất cho doanh nghiệp nước ngoài".

Liên quan đến vụ việc, ông Trần Hồng Hà cho biết, Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng cũng đã trả lời rồi. Ông Hà cũng thông tin, vào ngày mai 26-5), khi bàn về Luật Đầu tư, cá nhân ông sẽ phát biểu về vấn đề này.
Người Trung Quốc thuê, mua đất đai, Bộ trưởng TN-MT nói không sai theo Luật Đất đai! - Ảnh 2.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng
Trả lời câu hỏi việc Luật Đầu tư hiện hành có ngăn chặn việc người nước ngoài thuê, mua đất đai? Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) Nguyễn Chí Dũng cho biết luật hiện hành chưa có chính sách cụ thể và vấn đề này chính quyền địa phương phải quản lý, chứ Bộ không không thể quản lý được toàn bộ ở dưới cơ sở.
"Tuy nhiên, tất cả các vấn đề liên quan đến việc người nước ngoài đầu tư chúng tôi đang nghiên cứu, có thể tham mưu để Chính phủ ban hành một chỉ thị mới, trong đó có cả vấn đề người nước ngoài thuê, mua đất"- Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói.
Về quy định ngăn chặn người nước ngoài thuê, mua đất ở khu vực trọng yếu quốc phòng có thể tích hợp trong dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi) đang được Quốc hội cho ý kiến, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói việc sửa luật về vấn đề này không dễ, không đơn giản.
"Luật là bình đẳng cho tất cả mọi lĩnh vực, thành phần. Còn những cái đó thì phải dùng công cụ khác. Luật không phân biệt đối xử người này với người kia, nước này, nước kia. Những lĩnh vực cần nhà nước quản lý thì nhà nước dùng các công cụ bằng cách khách nhau để quản lý chặt chẽ vấn đề đó. Có những cái không thể đưa thành luật được"- Bộ trưởng KH-ĐT phân trần.
"Chúng ta lỏng lẻo thì họ mới vào"
Đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc cho rằng việc nhà đầu tư nước ngoài "núp bóng" chiếm dụng đất ở vị trí đắc địa, trọng yếu quốc phòng cần nhớ tơi nguyên lý cổ điển "tiên trách kỷ hậu trách nhân".
"Chúng ta lỏng lẻo, sơ hở thì họ mới vào được. Thế nên bên cạnh việc xử lý theo đúng luật, thông lệ quốc tế với đối tác nước ngoài để không tạo ra sự phân biệt thì phải "trị" người trong nước nếu tiếp tay cho họ làm"- ông Dương Trung Quốc nhìn nhận.
Đại biểu Dương Trung Quốc phân tích báo cáo của Bộ Quốc phòng đề cập cả những thủ thuật nhà đầu tư nước ngoài "lách luật" thông qua sở hữu cổ phần, nhờ thuê người trong nước đứng tên… những lỗ hỏng này cần phải trám lại.
"Trách nhiệm và lỗi ở đây trước hết thuộc về chính quyền địa phương là người trực tiếp quản lý ở địa phương, hơn ai hết họ phải biết, nắm rõ tình hình. Vì thế, trước hết phải xử lý cơ quan quản lý ở địa phương, sau đó mới tới các cơ quan có trách nhiệm liên quan. Ở đây không phải là sơ suất trong cấp phép đầu tư của địa phương mà rõ ràng là lỗi"- ông Dương Trung Quốc thẳng thắn.
Đại biểu Dương Trung Quốc kiến nghị việc sửa đổi Luật Đầu tư cần sự tỉnh táo của những người có chuyên môn, trách nhiệm để luật hoá việc ngăn chặn người nước ngoài thu gom đất khu vực quốc phòng an ninh, tránh để tái diễn tình trạng nhiều địa phương chạy theo tăng trưởng, thành tích nên phê duyệt ào ạt, khiến hạ tầng quá tải, lại hạn chế đầu tư vào những cơ hội tốt.
Người Trung Quốc thuê, mua đất đai, Bộ trưởng TN-MT nói không sai theo Luật Đất đai! - Ảnh 3.
Phó trưởng Ban Dân nguyện Lưu Bình Nhưỡng
Theo Phó trưởng Ban Dân nguyện của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ông Lưu Bình Nhưỡng, người nước ngoài mua đất của Việt Nam là không được phép. Theo ông Nhưỡng, không có quy định nào cho người nước ngoài mua đất Việt Nam.
"Họ có thể cho họ mua nhà, không được mua đất. Nhà dính liền với đất thì đất vẫn là công thổ"- Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng nhấn mạnh.
Trong trường hợp này, ông Lưu Bình Nhưỡng cho rằng cần lưu ý giữa sở hữu tài sản với sở hữu đất đai là khác nhau. Đối với người nước ngoài thì phạm vi đến đâu, theo quy định nào của pháp luật thì phải liệt kê ra, không thể nói được hay khôg được mà phải có điều khoản rõ ràng.
Ông Lưu Bình Nhưỡng  cho rằng người nước ngoài không có quyền mua đất Việt Nam, nếu doanh nghiệp đầu tư thì có quy định về Luật Đầu tư. Cá nhân mua nhà để ở thì có quy định Luật Nhà ở và Luật Dân sự. 
Ông Lưu Bình Nhưỡng trả lời báo chí
Phó trưởng Ban Dân nguyện cũng cho rằng, khi sử dụng đất đai vào các việc đầu tư, xây dựng nhà ở, mua đất đã có sẵn nhà ở còn phải xem xét các vấn đề liên quan đến quốc phòng, an ninh, xem xét vị trí đó người nước ngoài có được ở không. 
"Nếu họ lấy vị trí đó để hoạt động gián điệp, làm bàn đạp gây mất trật tự, quốc phòng an ninh thì sao, các cơ quan thẩm quyền phải xem xét"- ông Lưu Bình Nhưỡng nhấn mạnh.
Theo ông Lưu Bình Nhưỡng, dư luận, báo chí nêu trình trạng người nước ngoài núp bóng để mua mặt nước, sử dụng mặt biển để đầu tư. 
"Người Việt Nam chỉ đứng tên mà thôi. Có thông tin người Trung Quốc tuồn tiền bạc để chiếm các vị trí đẹp, vị trí quan trọng"- ông Lưu Bình Nhưỡng cho hay.
Trong vấn đề này, tôi muốn nhấn mạnh rằng, khi nhận được phản ánh của cử tri, hãy khoan kết luận cử tri đúng hay sai, vấn đề có hay không mà phải nghiêm túc tiếp thu, thực hiện các biện pháp cần thiết để xác minh chính xác, sau đó trả lời cử tri. Tránh tình trạng thấy đại biểu người ta nói, cử trí đặt vấn đề thi lập tức hỏi có hay không. 
"Mình phải có động thái đàng hoàng, nghiêm túc, làm không được bao che. Làm hời hợt, bao che rồi về nói không có gì"- Phó trưởng Ban Dân nguyện nói.
Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng nói thêm, cử tri họ nói có, vậy cử tri là ai, cử tri nhiều người chỉ là dân thường, họ biết được thông tin qua các hoạt động cuộc sống, họ biết được ông A bà B đang đứng tên cho ai, doanh nghiệp này thực chất là của ai. 
Phó trưởng Ban Dân nguyện Lưu Bình Nhưỡng lo ngại người Trung Quốc thuê, mua đất khu vực trọng yếu quốc phòng
"Cử tri là thiên biến vạn hoá thì mình phải có thái độ tiếp thu, xem xét, điều tra, xác minh, làm rõ"- ông Lưu Bình Nhưỡng nêu quan điểm.
Nói về nội dung trả lời của Bộ trưởng Bộ TN-MT trước phản ánh của cử tri, ông Lưu Bình Nhưỡng cho rằng, không nên có phản ứng tức thời như vậy, bởi sau này khi có báo cáo cụ thể, mà trong trường hợp này là Bộ Quốc phòng có báo cáo, thì vấn đề sẽ khác. 
"Tôi vẫn giữ quan điểm là các Bộ ngành chức năng phải tiếp thu, xem xét nghiêm túc"- ông Lưu Bình Nhưỡng khẳng định.
Hàng trăm người, doanh nghiệp Trung Quốc mua, thuê đất ven biển
Trước đó, Trưởng Ban Dân nguyện, bà Nguyễn Thanh Hải vừa có báo giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi tới kỳ họp Quốc hội thứ 8 để chuẩn bị báo cáo tại Quốc hội trong kỳ họp thứ 9 đang diễn ra.
Đáng chú ý, trả lời kiến nghị cử tri, Bộ Quốc phòng cho biết về tình hình doanh nghiệp Trung Quốc ở khu vực biên giới. Cụ thể tính đến ngày 30-11-2019, có 149 doanh nghiệp có yếu tố Trung Quốc (92 doanh nghiệp 100% vốn Trung Quốc, 57 doanh nghiệp vốn liên doanh) đang hoạt động ở khu vực biên giới của 22/44 tỉnh, thành biên giới (khu vực biên giới đất liền 24, khu vực biên giới biển 125); số doanh nghiệp đang hoạt động 134, số doanh nghiệp đã triển khai nhưng tạm ngưng hoạt động 15; tổng diện tích 162.467,7 ha (khu vực biên giới đất liền 943,7 ha, khu vực biên giới biển 5.393,7 ha kể cả mặt biển); tổng vốn đầu tư 30,872 tỉ USD (khu vực biên giới đất liền 1,637 tỉ USD, khu vực biên giới biển 29,235 tỉ USD).
Cùng với đó là 4.239 lao động người Trung Quốc đang làm việc tại các doanh nghiệp này (khu vực biên giới đất liền 374 người, khu vực biên giới biển 3.865 người); thời hạn thuê đất từ 5 đến 50 năm; lĩnh vực hoạt động chủ yếu là kinh doanh khách sạn, nhà hàng, du lịch, vui chơi giải trí, may mặc, nuôi trồng thủy sản, giầy da, sản xuất bao bì, đồ chơi trẻ em, linh kiện điện tử...
Địa bàn tập trung nhiều doanh nghiệp Trung Quốc ở các tỉnh, thành: Đà Nẵng 22, Quảng Ninh 17, Hải Phòng 16, Bình Định 09, Hà Tĩnh 05, Bình Thuận 05... Các doanh nghiệp có yếu tố Trung Quốc ở khu vực biên giới đều hình thành từ tháng 12-2018 trở về trước (năm 2019 không có doanh nghiệp mới nào); trước khi cấp phép, đầu tư đã được các cơ quan chức năng thẩm định, phê duyệt.
Các doanh nghiệp có yếu tố Trung Quốc, quá trình hoạt động cơ bản chấp hành đúng pháp luật Việt Nam. Tuy nhiên, theo Bộ Quốc Phòng đã nổi lên một số vấn đề đáng chú ý như một số doanh nghiệp đưa lao động người Trung Quốc sang làm việc nhập cảnh dưới hình thức du lịch;. Họ còn sử dụng lao động Trung Quốc không khai báo, đăng ký theo quy định, thậm chí có doanh nghiệp không có tư cách pháp nhân tuyển dụng lao động người nước ngoài nhưng vẫn tuyển dụng (Bình Định, Đà Nẵng, Bình Thuận).
Thậm chí, nhà đầu tư Trung Quốc đã đầu tư "núp bóng" danh nghĩa doanh nghiệp Việt Nam hoạt động trong các lĩnh vực du lịch, nuôi trồng, chế biến, thu mua hải sản nhưng thực chất việc điều hành, quản lý do người Trung Quốc đảm nhiệm (Khánh Hòa, Quảng Ninh).
Còn một số doanh nghiệp dưới vỏ bọc kinh doanh, sản xuất nhưng đã có hoạt động tội phạm công nhệ cao, sản xuất ma túy (Quảng Ninh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Phú Yên, Kon Tum); Có doanh nghiệp trốn thuế, gây ô nhiễm môi trường (Hà Tĩnh, Hải Phòng).
"Núp bóng", nhiều chiêu gom đất trọng yếu!
Đặc biệt, Bộ Quốc phòng cho biết người Trung Quốc sở hữu đất có vị trí trọng yếu về quốc phòng, an ninh. Cụ thể từ năm 2011 đến 2015, trên địa bàn khu vực biên giới biển thành phố Đà Nẵng có 134 lô, 01 thửa đất liên quan đến cá nhân, doanh nghiệp người Trung Quốc đang sở hữu, "núp bóng" sở hữu và thuê của UBND thành phố Đà Nẵng tại các vị trí: Dọc các khu đô thị ven biển; ven tường rào sân bay Nước Mặn, đường Hoàng Sa, Võ Nguyên Giáp, thuộc phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn; khu đô thị các phường Phước Mỹ, Thọ Quang, quận Sơn Trà.
Theo đó, về cá nhân, có 02 trường hợp: Ông Liang Zhipei (Lương Chí Bồi), sinh năm 1975, quốc tịch Trung Quốc, từng là Kế toán trưởng, nay là Trưởng bộ phận giám sát công trình Công ty TNHH ĐT&PT Silver Shores, trụ sở phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn; Ông Chiu Cheng Tai (A Chiu), sinh năm 1959, quốc tịch Đài Loan, Phó Giám đốc Công ty TNHH Pu Fong, trụ sở tại phường Thọ Quang, quận Sơn Trà.
Hai trường họp trên, từ năm 2011 đến 2015 đã đầu tư tiền cho 08 người (trong đó 06 người Việt gốc Hoa) đứng tên mua 84 lô đất với diện tích khoảng 20.000 m2, giá trị giao dịch khoảng trên 100 tỷ VNĐ.
Về doanh nghiệp, có 07 doanh nghiệp có yếu tố Trung Quốc sở hữu một số lô đất ven biển và thuê đất 50 năm, gồm: Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Nguyên Thịnh Vượng, năm 2014 đã nhận quyền sử dụng đất đối với 10 lô đất trên mặt đường Hoàng Sa; Công ty TNHH Thương mại du lịch và dịch vụ SiiverPark, đứng tên mua 04 lô đất ở dải đất ven tường rào sân bay Nước Mặn; Công ty TNHH Silver Sea Triệu Nghiệp, đứng tên sử dụng 02 lô đất ở dải đất ven tường rào sân bay Nước Mặn. Công ty TNHH Thương mại Du lịch & Dịch vụ Hoàng Gia Trung, sử dụng 13 lô đất mặt đường Võ Nguyên Giáp; Công ty TNHH MTV Golden Wynn Đà Nẵng, sử dụng 01 lô đất ở mặt đường Hoàng Sa; Công ty TNHH Thương mại - Du lịch và dịch vụ V.N. Holiday, doanh nghiệp đã chuyển nhượng mua lại từ các cá nhân, doanh nghiệp Việt Nam sở hữu 20 lô đất ở dải đất ven tường rào sân bay Nước Mặn đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Công ty TNIHH SILVER SHORES Hoàng Đạt, được UBND thành phố Đà Nẵng cho thuê 200.000 m2 đất, thời gian thuê 50 năm (đến ngày 21/6/2056), đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ngày 21-3-2017.
Bộ Quốc phòng cho hay để sở hữu các lô đất ở thành phố Đà Nẵng, người Trung Quốc chủ yếu dựa theo hai hình thức: Thành lập doanh nghiệp liên doanh với Việt Nam; ban đầu, người Trung Quốc góp vốn thấp hơn người Việt Nam (người Việt Nam góp vốn chủ yếu bằng đất), doanh nghiệp sẽ do người Việt Nam điều hành; sau một thời gian, bằng nhiều cách Trung Quốc tăng vốn giành quyền điều hành doanh nghiệp; do tài sản góp vốn là đất nên quyền sở hữu các lô đất rơi vào tay người Trung Quốc; đầu tư tiền cho cá nhân người Việt Nam (chủ yếu người Việt gốc Hoa) để mua đất, đã phát hiện một số trường hợp kinh tế khó khăn nhưng đứng tên sở hữu nhiều lô đất như ông Lý Phước Cang 12 lô, ông Trác Ngọc Phúc 10 lô... H
"Hầu hết các lô đất đều ở vị trí các đường lớn, ven biển, đắc địa cho hoạt động kinh doanh và có ý nghĩa quan trọng trong khu vực phòng thủ"- Bộ Quốc phòng nhấn mạnh.
Theo Bộ Quốc phòng, cử tri và dư luận xã hội "đáng ngại" về việc cơ quan chức năng thành phố Đà Nẵng cấp chứng nhận quyền sử dụng 21 lô đất cho người Trung Quốc là có cơ sở. Vụ việc trên, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành và UBND thành phố Đà Nẵng xác minh làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân xử lý theo pháp luật.
Bộ Quốc phòng cũng cho rằng để sở hữu các lô đất người Trung Quốc đã nghiên cứu, lợi dụng kẽ hở của Luật Đầu tư năm 2014 "việc góp vốn bằng đất để liên doanh thành lập doanh nghiệp" và công tác quản lý nhà nước ở các lĩnh vực đầu tư, đất đai.
Trước tình hình này, Bộ Quốc phòng đã báo cáo và đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, UBND tỉnh, thành phố rà soát đánh giá tổng thể các dự án đầu tư của nước ngoài, nhất là dự án liên quan đến Trung Quốc tại khu vực biên giới, biển, đảo có vị trí chiến lược về quốc phòng, an ninh; kịp thời phát hiện, điều chỉnh những bất cập của Luật Đầu tư, Luật Đất đai và cơ chế quản lý, cấp phép các hoạt động đầu tư nhằm hạn chế sơ hở không để cá nhân, doanh nghiệp Trung Quốc lợi dụng hoạt động.
Chỉ đạo các đơn vị tăng cường công tác nắm tình hình, phối hợp với Công an rà soát các hoạt động của người Trung Quốc ở địa bàn đơn vị đảm nhiệm; chú ý các hoạt động lợi dụng vỏ bọc đầu tư, liên kết, núp bóng để hoạt động chống phá. Kịp thời phát hiện báo cáo Bộ Quốc phòng tham mưu với Chính phủ chỉ đạo xử lý, ngăn chặn.

Thế Dũng - Minh Chiến