Cảm nhận Venezuela (tiếp theo)
Thứ Sáu, 17/09/2010, 22:07:00
Kỳ II: "Chủ nghĩa xã hội thế kỷ 21" của Venezuela
Ðảng Xã hội chủ nghĩa thống nhất Venezuela được thành lập cách đây tròn một năm (2-3-2008), từ lúc tuyên bố sự ra đời, đến Ðại hội I thành lập Ðảng, cũng chưa đầy một năm. Ðối với bạn, tất cả đều phải bắt tay từ đầu.
Nghiên cứu những vấn đề chính trị mới của Venezuela, Phong trào cánh tả Venezuela ngày nay, có lẽ phải bắt đầu từ năm 1982, trải qua các mốc lịch sử: Sáng lập phong trào Cách mạng Boliva, mười năm cầm quyền của H. Chavez và phong trào cánh tả; hai lần H. Chavez tiến hành đảo chính quân sự đều không thành công, cũng như sự kiện ra đời của đảng chính trị, đảng cầm quyền. Và cũng cần phải tìm hiểu những điều rất đặc biệt của Phong trào cánh tả Venezuela.
Ðảng CS Venezuela ra đời cách đây gần 80 năm, sau Ðảng ta hai ngày, một tháng, một năm (5-3-1931), do yêu cầu giành chính quyền trong cuộc đấu tranh giai cấp. Ðảng có nền tảng tư tưởng là chủ nghĩa Mác- Lê-nin, giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ. Con đường phát triển là chủ nghĩa xã hội. Ðảng có cơ cấu tổ chức chặt chẽ, hiện diện ở 24 tỉnh, thành phố có các tổ chức quần chúng của Ðảng trong công nhân, nông dân. Hiện nay, Ðảng có đội ngũ gần 20 nghìn đảng viên. Ban Chấp hành T.Ư do Ðại hội gần đây bầu được 41 ủy viên, 11 Ủy viên Bộ Chính trị.
Ðảng Xã hội chủ nghĩa thống nhất Venezuela, lực lượng trụ cột của phong trào cánh tả hiện nay, chiếm 50%, mới thành lập đầu năm 2008, do trục yêu nước chuyển hóa thành đảng chính trị. Phong trào cánh tả này hình thành và phát triển như là một kết quả tự nhiên trước sự lan tràn và thắng thế của mô hình sản xuất tư bản chủ nghĩa trên phạm vi toàn thế giới, nhất là những nước vốn đã theo mô hình tư bản chủ nghĩa, đang bộc lộ hết những mặt bất công và tàn bạo của nó. Ðó là một xu thế phản lại mặt trái toàn cầu hóa, chống lại chủ nghĩa tự do mới, để nỗ lực xây dựng một trật tự kinh tế thế giới mới.
Ðảng Xã hội chủ nghĩa thống nhất Venezuela ra đời từ thắng lợi của phong trào cánh tả, được quần chúng đồng tình, ủng hộ; từ thắng lợi của uy tín H. Chavez trên cương vị lãnh tụ, thủ lĩnh, ngọn cờ; ra đời từ trong lòng Chính phủ mới, QH mới mà đảng viên PSUV chiếm 147/167 đại biểu. Vì vậy, đây chưa phải hoàn toàn do một chính đảng tiên phong, có đường lối cách mạng rõ ràng, đầy đủ lãnh đạo, mặc dù PSUV có gần một triệu người được cấp thẻ trong tổng số 5,7 triệu người ghi tên ủng hộ Ðảng. Qua trao đổi ý kiến, các đồng chí trong Ban lãnh đạo PSUV đều cho rằng, để giữ chính quyền, xác định được quyền lực trong xây dựng, bảo vệ đất nước, phải có một đảng chính trị, một đường lối cách mạng khoa học. Như vậy, có nghĩa là cầm quyền rồi mới bắt tay xây dựng đảng, cầm quyền rồi mới xác định đường lối của Ðảng. Trước đó chỉ là chủ trương, khẩu hiệu tập hợp lực lượng. Ðiều đặc biệt này xuyên suốt trong tiến trình cách mạng của Venezuela.
Buổi nghe thuyết trình về mô hình phát triển của Venezuela đầu tiên đối với chúng tôi diễn ra tại Học viện cấp cao của Bộ Ngoại giao Venezuela. Người trình bày là một lão đồng chí giáo sư, tiến sĩ kinh tế, đứng đầu Hội đồng các giáo sư. Ðường lối kinh tế- xã hội của Ban lãnh đạo PSUV mới chỉ hình thành những đường nét chính cơ bản, những mong muốn, dự định nhiều hơn là chủ trương, kế hoạch rõ ràng. Bằng chứng là, khi đến thăm các cơ sở sản xuất ở các quận của Thủ đô Caracas, chúng tôi thấy nhiều người vẫn chăm chú đọc các tờ báo đó có tên "Diễn đàn Nhân dân" (của PCV) và "Bàn về chủ nghĩa xã hội" của PSUV.
Có một thời kỳ, phần lớn các nước Mỹ la-tinh áp dụng mô hình kinh tế theo chủ nghĩa tự do mới của Mỹ với các đặc trưng cơ bản là, giảm tới mức tối thiểu sự can thiệp của Nhà nước, thực hiện tư nhân hóa tối đa nền kinh tế, tự do hóa thương mại và đầu tư, cắt giảm phúc lợi xã hội... Sau nhiều năm áp dụng mô hình này, phần lớn các nước Mỹ la-tinh lâm vào khủng hoảng kinh tế-xã hội trầm trọng. Kinh tế Venezuela tăng trưởng âm kéo dài 12 năm, nợ nước ngoài của Venezuela lên tới 32 tỷ USD. Phân hóa giàu nghèo, tình trạng đói nghèo, thất nghiệp, mù chữ, tệ nạn xã hội gia tăng. Trước tình hình đó, những người cánh tả Venezuela, H. Chavez khẳng định không thể chọn con đường tự do mới mà sẽ là con đường "Chủ nghĩa xã hội thế kỷ 21".
Nội dung cơ bản của "Chủ nghĩa xã hội thế kỷ 21" là, về tư tưởng, lấy chủ nghĩa Mác, tư tưởng cách mạng và tiến bộ của Simon Boliva làm nền tảng. Về chính trị, đường lối phải phục vụ nhân dân, vì nhân dân; nhân dân có trách nhiệm tham gia quyết định vận mệnh đất nước, tham gia vào việc xây dựng Nhà nước pháp quyền, thực hiện công bằng xã hội. Về xã hội, đặc biệt nhấn mạnh phát triển y tế chăm lo sức khỏe cho nhân dân, chăm lo phát triển giáo dục đào tạo, môi trường. Về kinh tế, duy trì nền kinh tế thị trường, nhiều thành phần, nhưng tập trung quan tâm phát triển kinh tế Nhà nước, kinh tế hợp tác xã, kinh tế cộng đồng. Kiên quyết giành lại chủ quyền về tài nguyên, nhất là dầu mỏ, để phục vụ nhân dân. Về đối ngoại, tăng cường đoàn kết với Phong trào cánh tả Mỹ la-tinh, với các nước Nam Mỹ. Không chỉ quan hệ với các đảng của các nước XHCN như Cu-ba, Trung Quốc, Việt Nam mà quan hệ cả với các đảng cánh tả ở châu Âu, các nhân sĩ tiến bộ ở châu Âu. Chủ trương đẩy mạnh quan hệ với nước Nga, Trung Quốc nhằm tạo thế cân bằng, tăng cường quan hệ hợp tác chiến lược với Cu-ba... Chủ nhiệm Ủy ban Tư tưởng của PSUV Ma-ri-ô I. Sê-a nói: "Nhà nước Venezuela thực hiện dân chủ hóa để tiến lên CNXH. Ðó là một thời kỳ dài, thúc đẩy quá độ lên CNXH. Vì là thời kỳ dài, nên nó bị sự chống đối quyết liệt của các thế lực đế quốc và các lực lượng đối lập trong nước".
Tháng 9-2008, H. Chavez đã phát đi một thông điệp quan trọng: Dự án quốc gia Simon Boliva- Kế hoạch xã hội chủ nghĩa đầu tiên. Dự án khẳng định: Trong giai đoạn 2007-2013, Venezuela hướng tới công cuộc xây dựng "Chủ nghĩa xã hội thế kỷ 21", bằng các chủ trương sau đây:
Giá trị mới của chủ nghĩa xã hội: Ðưa ra vấn đề tái lập quốc gia Venezuela, trong đó xây dựng những cội nguồn hòa quyện, những giá trị và nguyên tắc tiên phong nhất của các trào lưu nhân văn của chủ nghĩa xã hội và tính kế thừa lịch sử tư tưởng của Simon Boliva. Về xã hội, Dự án đề ra xây dựng một mô hình xã hội mới thể hiện được hiệu quả, mang tính nhân văn và tính nội sinh; theo đuổi mục tiêu sao cho tất cả mọi người được sống trong những điều kiện tương đồng.
Về nền dân chủ mang tính cách mạng chủ đạo, dự án chỉ rõ: "Ðối với giai đoạn mới hiện nay của cuộc Cách mạng Boliva sẽ củng cố tổ chức xã hội, để chuyển hóa yếu kém tự thân nó thành sức mạnh tập thể, tăng tính độc lập, tự do và quyền lực cá nhân.
Về mô thức sản xuất xã hội chủ nghĩa: Ðể đạt tới lao động thật sự có ý nghĩa, cần phải loại trừ chia rẽ xã hội, đáp ứng những yêu cầu của con người và sản xuất của cải phục vụ tái sản xuất.
Về năng lượng đất nước: Kết hợp việc sử dụng một cách có chủ quyền nguồn tài nguyên với việc hội nhập khu vực và thế giới. Dầu mỏ sẽ tiếp tục đóng vai trò quyết định trong việc thu ngoại tệ từ bên ngoài, tạo đầu tư cho sản xuất nội địa, thỏa mãn những nhu cầu về năng lượng của đất nước và củng cố mô hình sản xuất XHCN.
Về quốc tế: Dự án chủ trương xây dựng một thế giới đa cực hàm chứa việc tạo lập những trục quyền lực mới, đồng thời phá vỡ bá quyền đơn cực, việc tìm kiếm công bằng xã hội, tình đoàn kết và những bảo đảm cho hòa bình, làm sâu sắc thêm sự đối thoại thân tình giữa các dân tộc, quyền tự quyết và tôn trọng tự do tư tưởng của họ.
Ban lãnh đạo toàn quốc PSUV đang trong bộn bề công việc, vừa phải củng cố quyền lãnh đạo, mạnh tay thực hiện các giải pháp tình thế cho kinh tế-xã hội, cho đời sống nhân dân, đối phó khó khăn, cả những phức tạp trong nội bộ, chống trả sự phá hoại của lực lượng đối lập, để bảo vệ cuộc Cách mạng Boliva; vừa phải tính toán đường đi, nước bước tiếp theo, mà trước hết phải có đảng chính trị dẫn đường. Bộ trưởng, Chánh Văn phòng Tổng thống, phụ trách thanh niên nói: "Ðảng non trẻ mới ra đời nhằm thống nhất các lực lượng cánh tả ủng hộ cách mạng quá độ lên CNXH, Ðảng phải biết tập hợp quần chúng, ủng hộ Tổng thống". Tổng Bí thư Ðảng CS trong khi trao đổi ý kiến với chúng tôi cho rằng: "Các đảng cánh tả Mỹ la-tinh thường nhấn mạnh những vấn đề kinh tế-xã hội, văn hóa, môi trường, quyền lợi cá nhân con người, nhưng tổ chức rất lỏng lẻo, nên có những khó khăn rất lớn, đặc biệt là sự xâm nhập, phá hoại, chia rẽ của các thế lực chống đối. Ðảng CS Venezuela là người ủng hộ đầu tiên, tích cực nhất cho tiến trình cách mạng của H. Chavez. Ðầu năm 2007, khi Tổng thống H. Chavez kêu gọi thành lập đảng thống nhất các lực lượng cánh tả, Ðảng CS đã họp đại hội bất thường để thảo luận về chủ trương đó. Ðiều quan tâm của những người cộng sản trước hết là nền tảng tư tưởng và mô hình tổ chức của đảng thống nhất. Chúng tôi rất lo lắng và đã trực tiếp trao đổi ý kiến với Ban lãnh đạo PSUV ".
Làm việc với Chủ nhiệm Ủy ban Tư tưởng của PSUV Ma-ri-ô I.Sê-a, đại biểu QH, với Bộ trưởng, Chánh văn phòng Tổng thống, phụ trách công tác thanh niên của PSUV, mới 26 tuổi, đều thể hiện lo lắng về sự cấp bách của công tác tư tưởng, công tác tổ chức của PSUV. Những người lãnh đạo PSUV hiện nay đang thật sự trăn trở tìm tòi cho con đường đi của chủ nghĩa xã hội đổi mới. Các bạn cho biết: Chủ nghĩa Mác đến với Venezuela rất sớm, từ cuối thế kỷ 19, hiện vẫn đang lan truyền. Các bạn cũng nghiên cứu Công xã Paris, mô hình chủ nghĩa xã hội Xô-viết, định nghĩa về chủ nghĩa xã hội của các nước, nghiên cứu nguyên tắc tập trung dân chủ của các Ðảng CS, tư tưởng Thiên Chúa giáo, một nước hai chế độ của Trung Quốc, mô hình chủ nghĩa xã hội của Việt Nam, Cu-ba... Tất cả đều được tham khảo. Các bạn cho rằng, lựa chọn con đường, nhưng con đường nào cũng phải vì dân, phục vụ nhân dân, phục vụ cộng đồng, bảo đảm đất nước phồn vinh, nhân dân hạnh phúc. Làm sao để chủ nghĩa xã hội nhân văn hơn, phát triển con người toàn diện hơn. Văn hóa phải là mục đích của CNXH. Chủ nghĩa xã hội phải bắt đầu từ cơ sở của cộng đồng.
Tướng M. Rô-giát nói: "Cuộc cách mạng của chúng tôi còn non trẻ, nên phải dựa chắc vào dân, cần sự ủng hộ của các lực lượng tiến bộ trên thế giới". Bộ trưởng Kinh tế - Tài chính Ali Rodriguez thì cho rằng: "Tôi coi cuộc cách mạng của mình như một đứa trẻ đang học. Nhưng học là để tiến lên, nhất định phải tiến lên".
Vấn đề thống nhất các tổ chức cánh tả trong một đảng thống nhất, đoàn kết các lực lượng quần chúng ủng hộ cánh tả đang được các bạn quan tâm. Ðể củng cố tổ chức và phong trào, các bạn đặc biệt chú ý phát huy vai trò lãnh tụ, thủ lĩnh, uy tín của Tổng thống H. Chavez. Ðây là hạt nhân đoàn kết các lực lượng chính trị, các tầng lớp nhân dân Venezuela để vượt qua khó khăn, thử thách, tiến hành thành công cuộc Cách mạng Boliva xây dựng "Chủ nghĩa xã hội thế kỷ 21" ở Venezuela. Về vai trò quan trọng cá nhân, thủ lĩnh - nét đặc trưng ở châu Mỹ la-tinh - của H. Chavez cũng được các đồng chí trong Bộ Chính trị Ðảng CS Venezuela thừa nhận và đồng tình, ủng hộ. Các đồng chí trong Ban lãnh đạo PSUV cũng như nhiều dân thường đều "cầu mong H. Chavez mạnh khỏe, vững vàng trên cương vị Tổng thống để lãnh đạo nhân dân, đưa Venezuela phát triển trên con đường XHCN thế kỷ 21". Hay nói như người phụ trách công tác tư tưởng của PSUV, Tướng M. Rô-giát: "Lúc này, thiếu vắng, hoặc đúng hơn là thời gian dài nữa mà thiếu vắng H. Chavez sẽ là một thảm họa".
Xây dựng Ðảng xã hội chủ nghĩa thống nhất Venezuela và giương cao ngọn cờ H. Chavez - tiếp nối ngọn cờ Simon Boliva - ở thời điểm hiện nay là nhân tố quyết định thành bại của tiến trình cách mạng Boliva ở Venezuela.
Các bạn Venezuela thông báo từ nay đến cuối năm, PSUV sẽ có một số hội nghị Trung ương bàn về công tác tư tưởng, tổ chức, cán bộ về mặt trận đoàn kết dân tộc. Ðảng đang tập trung sức nâng cao nhận thức về CNXH, đẩy mạnh công tác chính trị, tư tưởng. Ðảng đang bắt tay chuẩn bị thành lập các trường học tập lý luận chính trị, đào tạo cán bộ. Nếu kịp, cuối năm 2009 tiến hành Ðại hội Ðảng thông qua Cương lĩnh, Ðiều lệ Ðảng. Lúc đó chắc chắn PSUV sẽ xác định được nội dung, nguyên tắc về mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức của mình.
(Còn nữa)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét