Hiệp định về thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu có thể bị đe dọa sau khi Bộ Ngoại giao Đức cáo buộc cơ quan tình báo Việt Nam tham gia bắt cóc một doanh nhân Việt Nam ngay trên đường phố Berlin hồi cuối tháng trước.
CC BY-SA 3.0 / ACHIM RASCHKA / EMBASSY OF VIETNAM IN BERLIN
Cuộc chiến ngôn từ
Trước đó, hôm đầu tháng này, Bộ Ngoại giao Đức tuyên bố rằng "không nghi ngờ gì nữa", cơ quan tình báo và Đại sứ quán Việt Nam đã tham gia vụ bắt cóc mà phía Đức mô tả là "sự vi phạm trắng trợn chưa từng thấy với pháp luật Đức và pháp luật quốc tế". Bộ này cũng yêu cầu Hà Nội trả Trịnh Xuân Thanh về lại Đức, nơi ông ta đã nộp hồ sơ xin tị nạn. Sau đó, Bộ trưởng Ngoại giao Đức nhận định sự việc này "giống như phim hành động về thời Chiến tranh Lạnh".
"Berlin cần đòi hỏi để phía Việt Nam lập tức thả ông Thanh và thu xếp sự hiệp lực lâu dài thường xuyên giữa Đức và Việt Nam để giải quyết thành công vụ việc", — ông Phil Robertson, Phó Giám đốc chi nhánh Human Rights Watch tại châu Á tuyên bố.
"Tất cả các phương án đều được đặt lên bàn để xem xét", — ông này nói thêm.
Mạo hiểm những gì
Một trong các phương án bao hàm ở chỗ Đức sẽ hạn chế sự hỗ trợ theo mục tiêu phát triển dành cho Việt Nam. Năm 2015, Đức hứa phân bổ 257 triệu USD trong thời hạn hai năm. Một phương án khác: nói như các nhà phân tích, Thủ tướng Đức Angela Merkel kiêm "thủ lĩnh không chính thức của EU" sẽ gây áp lực với các nước láng giềng châu Âu của mình để ngăn chặn tiến trình trong Hiệp định thương mại tự do giữa EU và Việt Nam (EVFTA), mà như dự kiến sẽ được phê chuẩn vào đầu năm tới.
Ngay từ trước vụ bắt cóc Trinh Xuân Thanh cũng đã có ý kiến cho rằng việc phê chuẩn EVFTA có thể bị đình hoãn vì "tình hình tồi tệ khủng khiếp" trên bình diện đảm bảo nhân quyền ở Việt Nam, mà theo quan điểm của một số người, đã lại càng xấu đi trong những năm gần đây. Các nhóm hoạt động nhân quyền bận rộn vận động hành lang để Hiệp định bị bác hoặc ít nhất cũng phải sửa đổi. Họ cố gắng để EU chỉ thông qua Hiệp định trong trường hợp Chính phủ Việt Nam thực sự cải thiện tình hình quyền con người.
"Chúng tôi đã nói với chính quyền Việt Nam rằng trong những điều kiện này sẽ cực kỳ khó chấp thuận Hiệp định", — ông Pier Antonio Panzeri Chủ tịch Tiểu ban Nghị viện châu Âu về Nhân quyền tuyên bố tại cuộc họp báo hồi tháng Hai về chuyến thăm Việt Nam.
© AP PHOTO/ PAUL ZINKEN
Ông Nguyễn Xuân Phúc cũng đã gặp bà Angela Merkel. Tại cuộc hội kiến của họ đã công bố rằng hai nước nhất trí về các giao dịch thương mại mới Đức-Việt lên tới 1,7 tỷ USD. Tiếp đó, ông Nguyễn Xuân Phúc lên đường đến Hà Lan, là một trong những nhà đầu tư châu Âu lớn nhất tại Việt Nam. Ở The Hague, ông tuyên bố rằng Việt Nam sẽ xóa bỏ hạn chế với các nhà đầu tư nước ngoài trong một số lĩnh vực.
Vấn đề tế nhị
© REUTERS/ AXEL SCHMIDT
Hơn thế nữa, dù sao thì khó có chuyện EU gạt bỏ phê chuẩn EVFTA vì nguyên cớ tình hình nhân quyền ở Việt Nam; bởi điều đó sẽ thành tiền lệ cho các hiệp định tương lai, mà EU thì từ lâu đã muốn ký kết Hiệp định về thương mại tự do với ASEAN.
Chưa tính đến vụ "bắt cóc" Trịnh Xuân Thanh, giả sử Hiệp định EVFTA không được phê chuẩn bởi những cáo buộc vi phạm quyền con người ở Việt Nam, thì thỏa thuận hợp tác ASEAN-EU về thương mại tự do cũng gần như chắc chắn không trở thành hiện thực. Cần tính đến yếu tố là những điều kiện về đảm bảo nhân quyền ở Lào, Campuchia, Malaysia, Philippines và Brunei đều gần tương tự như ở Việt Nam.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét