NHỮNG QUẢ BOM TẤN ĐANG NỆN VÀO BỘ CÔNG THƯƠNG...THỜI VŨ HUY HOÀNG-CÁNH TAY PHẢI CỦA NGUYỄN TẤN DŨNG

Sai phạm tại dự án gang thép THÁI NGUYÊN: Bộ Công Thương làm trái thẩm quyền

19/02/2019 06:21

Theo Thanh tra Chính phủ, Bộ Công Thương có văn bản giới thiệu và đề nghị VNS, TISCO giao VINAINCON làm nhà thầu phụ là không đúng thẩm quyền, vi phạm quy định của pháp luật về đầu tư

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ (TTCP), gói thầu EPC (thiết kế, cung cấp thiết bị, xây dựng và lắp đặt) số 01 thuộc dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty CP Gang thép Thái Nguyên (TISCO) do Công ty Tập đoàn Xây lắp luyện kim Trung Quốc (MCC) thực hiện với giá trị xấp xỉ 161 triệu USD. Nhưng sau đó phần C đã được tách ra, giao lại cho nhà thầu phụ là Tổng Công ty Xây dựng công nghiệp Việt Nam (VINAINCON).

Bán thầu trái quy định

Cơ quan thanh tra cho biết tháng 4-2009, lãnh đạo TISCO đã ký văn bản mời VINAINCON để thảo luận về phần C của hợp đồng, định giá trị tăng thêm để báo cáo lên cấp có thẩm quyền xin ý kiến chỉ đạo. VINAINCON đã lập dự toán chi phí phát sinh tăng phần C báo cáo TISCO, không có căn cứ. Trong khi đó, TISCO không thẩm định mà sử dụng số liệu chi phí phát sinh phần C hơn 15,5 triệu USD do VINAINCON lập để trình các bộ, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. TTCP đánh giá việc làm này của TISCO là thiếu trách nhiệm. Giá trị phần C theo hợp đồng EPC số 01 là hơn 42,9 triệu USD. Tuy nhiên, sau đó đã được điều chỉnh tăng lên hơn 58,5 triệu USD (tương đương 1.041 tỉ đồng).

Tháng 9-2009, TISCO, MCC đã ký hợp đồng thầu phụ với VINAINCON để thực hiện phần C với giá tạm tính là gần 43 triệu USD (tương đương khoảng hơn 764,1 tỉ đồng), thời gian thực hiện là 21 tháng. Theo TTCP, việc ký hợp đồng giao cho VINAINCON thực hiện phần C và thanh toán phần C theo giá điều chỉnh là hành vi cố ý làm trái quy định của pháp luật về đầu tư, không đúng nội dung hợp đồng EPC.

Dù đã được rót vốn hàng ngàn tỉ đồng nhưng dự án mở rộng Nhà máy Gang thép Thái Nguyên đã dừng thi công từ năm 2013Ảnh: Hoài Dương

Đáng chú ý, VINAINCON đã không thực hiện các cam kết theo hợp đồng mà ký 40 hợp đồng giao việc và khoán nhân công với 29 nhà thầu khác (28 nhà thầu Việt Nam và 1 nhà thầu Trung Quốc) với giá trị hơn 505,1 tỉ đồng. Cơ quan thanh tra phát hiện doanh nghiệp này bán thầu cho các nhà thầu khác có thu phí quản lý từ 5-10 tỉ đồng. Qua kiểm tra 3 nhà thầu, TTCP phát hiện VINAINCON hưởng phí quản lý hơn 3,6 tỉ đồng trái quy định. Trong khi đó, VINAINCON không bố trí nhân lực để thực hiện các hạng mục đã ký kết. Hành vi của doanh nghiệp này bị kết luận là bán thầu hưởng phí trái quy định, không thực hiện trách nhiệm nhà thầu phụ. Toàn bộ hồ sơ, tài liệu về sai phạm của VINAINCON đã được TTCP chuyển sang Bộ Công an.

Xác định trách nhiệm các cá nhân liên quan

Việc VINAINCON được tham gia thực hiện phần C của hợp đồng có sự "giới thiệu" của Bộ Công Thương bằng văn bản. Bộ này gửi Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS) và TISCO nêu rõ VINAINCON là doanh nghiệp thuộc bộ, có năng lực và bề dày kinh nghiệm trong lĩnh vực thi công xây lắp các công trình công nghiệp. "Bộ Công Thương đề nghị VNS, TISCO xem xét, chấp thuận để VINAINCON được đảm nhận toàn bộ phần công việc xây lắp của gói thầu EPC" - văn bản của Bộ Công Thương nêu rõ.

Theo TTCP, việc Bộ Công Thương có văn bản giới thiệu nêu trên là không đúng thẩm quyền được giao, vi phạm quy định của pháp luật về đầu tư, vi phạm hợp đồng EPC số 01. Cũng liên quan đến việc thực hiện phần C của dự án, tháng 8-2009 Văn phòng Chính phủ có văn bản thông báo ý kiến của Phó Thủ tướng trong đó có nội dung VNS làm việc với nhà thầu MCC về việc chọn VINAINCON làm nhà thầu phụ. Cơ quan thanh tra kết luận việc thông báo VNS làm việc với nhà thầu MCC về việc chọn VINAINCON là không đúng thẩm quyền vì việc lựa chọn nhà thầu phụ thuộc thẩm quyền, trách nhiệm của MCC.

Để xảy ra các khuyết điểm, vi phạm nêu trên, Thanh tra Chính phủ khẳng định trách nhiệm thuộc về lãnh đạo Bộ Công Thương; VNS; TISCO và tổng giám đốc, phó tổng giám đốc VINAINCON và các cá nhân có liên quan.

Xác nhận khống khối lượng cho nhà thầu

TISCO ký hợp đồng với Tư vấn APAVE để giám sát thi công xây dựng gói thầu EPC 01 giá trị gần 9,5 tỉ đồng (đã thanh toán hơn 7,9 tỉ đồng). TTCP khẳng định việc APAVE ký nghiệm thu khối lượng thanh toán cho VINAINCON, các nhà thầu phụ khác theo đơn giá điều chỉnh là trái hợp đồng EPC. Đơn vị này còn ký xác nhận cả khối lượng VINAINCON không thực hiện để MCC chuyển các công việc từ phần P sang phần C với giá trị lớn gây thất thoát vốn đầu tư.

Minh Chiến

Từ “thua lỗ” của Vinachem nhìn lại chiếc “bánh vẽ” của Bộ Công thương

• 
  
  16:23 19/02/2019
  

  
  

  (THPL) - NĂM 2005, THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ ĐÃ CÓ CÁC QUYẾT ĐỊNH QUY HOẠCH, PHÊ DUYỆT CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN NGÀNH CÔNG NGHIỆP HÓA CHẤT VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2010, CÓ TÍNH ĐẾN NĂM 2020. NĂM 2011, THỦ TƯỚNG CŨNG ĐÃ PHÊ DUYỆT ĐIỀU LỆ TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA TẬP ĐOÀN HÓA CHẤT VIỆT NAM (VINACHEM). VỚI QUYẾT ĐỊNH SỐ 550/QĐ-TTG PHÊ DUYỆT KẾ HOẠCH 5 NĂM (2011-2015), MỘT BỨC TRANH LỢI NHUẬN KHỔNG LỒ VỚI NHỮNG CON SỐ RẤT ẤN TƯỢNG ĐƯỢC VẼ RA TRÊN NỀN TẬP ĐOÀN HÓA CHẤT VIỆT NAM. THẾ NHƯNG, THỰC TẾ ĐÃ VÀ ĐANG DIỄN RA TẠI TẬP ĐOÀN NÀY ĐÃ NÓI LÊN TẤT CẢ!

• » Đề nghị kỷ luật 4 lãnh đạo cao nhất của Vinachem
• » Ông Vũ Đình Duy bị khai trừ Đảng, niêm phong đồ đạc tại Vinachem

Từ kế hoạch trên giấy…

Trên cơ sở tờ trình của Bộ Công thương, ông Hoàng Trung Hải (khi ấy là Phó Thủ tướng) đã ký Quyết định số 550/QĐ-TTg. Theo đó, mục tiêu cụ thể được đặt ra là: Giá trị sản xuất công nghiệp (giá 1994) giai đoạn 2011 – 2015 phấn đấu tăng trưởng bình quân 14,5%; Doanh thu ước tăng bình quân 17-18%/năm; Lợi nhuận ước tăng bình quân 16-6,5%/năm; Nộp ngân sách ước tăng bình quân 13,7%/năm; Kim ngạch xuất khẩu tăng bình quân 25,3%/năm; Và, kế hoạch phát triển tổng sản lượng phân bón trong kỳ ước đạt 30 triệu tấn, cơ bản đáp ứng đủ phân bón cho nhu cầu sản xuất nông nghiệp và có một phần xuất khẩu.

Bộ Tài chính chưa đồng ý và báo cáo Thủ tướng để cấp bảo lãnh Chính phủ 

Để có được những con số đó, Quyết định nêu trên cũng đã vạch rõ con đường phát triển với các dự án đang thực hiện, dự án đầu tư mới và các dự án chuẩn bị đầu tư. Tuy nhiên, trong số đó đang chú ý có dự án như: Dự án Nhà máy đạm than Ninh Bình (tại KCN Khánh Phú, Ninh Bình); Dự án khai thác, chế biến muối mỏ Lào (tại tỉnh Khăm Muộn, Lào); Dự án tổ hợp hóa dầu Long Sơn (tại Bà Rịa – Vũng Tàu); Dự án Sorbitol (tại cụm Công nghiệp Tân Hội, Tây Ninh); Dự án sản xuất nguyên liệu kháng sinh bán tổng hợp (tại Đồng Nai); dự án sản xuất phân bón Sunrphat Amon (tại Hải Phòng); dự án Lốp Radial (Miền Trung)…

Kế đến là 6 giải pháp thực hiện kế hoạch, gồm giải pháp về tài chính, sản xuất, maketing, nguồn nhân lực, công nghệ - kỹ thuật, quản lý điều hành.

…đến bết bát, thua lỗ

Kế hoạch là vậy, song kết quả thực hiện thực sự không như mong muốn. Như dự án khai thác, chế biến muối mỏ Lào (tại tỉnh Khăm Muộn, Lào), dự án ban đầu (năm 2012) có tổng mức đầu tư là 7.540 tỉ đồng (377 triệu USD), nhưng sau đó (năm 2013) Bộ Công Thương đã có Quyết định số 1284/QĐ-BCT nâng tổng mức đầu tư lên 522.466.000 USD (trong đó, vốn tự có của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam là 104.493.200 USD; vốn vay ưu đãi Ngân hàng Phát triển Việt Nam là 113.100.000 USD; vốn vay thương mại có bảo lãnh của Chính phủ là 261.233.000 USD; vốn vay thương mại không có bảo lãnh là 43.639.800 USD). Điểm đáng chú ý là Bộ Tài chính chưa đồng ý và báo cáo Thủ tướng để cấp bảo lãnh Chính phủ nhưng Tập đoàn Hóa chất Việt Nam đã thực hiện ký hợp đồng!?

Ký hợp đồng gói thầu dự án

Còn tại dự án Nhà máy đạm than Ninh Bình, Bộ Công thương đã có kết luận thanh tra, trong đó đã chỉ ra một số sai phạm, như: Tập đoàn Hóa chất Việt Nam phê duyệt điều chỉnh dự án trên cơ sở kết quả đánh giá hiệu quả tài chính thấp, tiềm ẩn nhiều yếu tố rủi ro, công tác dự báo còn hạn chế; Bổ nhiệm Giám đốc Ban quản lý dự án chưa chưa tuân thủ quy định;

Ngoài ra, chủ đầu tư cấp than cho nhà thầu phục vụ chạy thử vượt so với Hợp đồng EPC; Nhà thầu EPC thi công chậm tiến độ so với Hợp đồng đã ký là 420 ngày nên phát sinh chi phí, riêng số tiền lãi vay đã trả trong thời gian Hợp đồng EPC bị kéo dài là 527 tỷ đồng; Kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Đạm Ninh Bình liên tục lỗ từ năm 2012 đến năm 2015.

Cũng theo Báo cáo nghiên cứu khả thi, từ năm thứ 4 trở đi nhà máy sẽ có lãi nhưng thực tế năm 2015 (năm thứ 4) Công ty lỗ 364 tỷ đồng. Như vậy, đến thời điểm hiện tại, Dự án không có hiệu quả về kinh tế, dẫn đến tình trạng tạm dừng sản xuất, người lao động thực hiện nghỉ luân phiên, không đảm bảo hiệu quả về mặt xã hội.

Cần sớm xử lý vi phạm tại Vinachem

Không khả quan hơn là bao tại dự án Nhà máy sản xuất phân bón DAP. Cụ thể, dự án hoàn thành chậm so với tiến độ được phê duyệt theo quyết định đầu tư của Thủ tướng Chính phủ hơn 60 tháng. Nhiều gói thầu xây dựng, chế tạo đều chậm tiến độ, việc chậm tiến độ dẫn đến khối lượng còn phải thanh toán sau thời gian được gia hạn do chênh lệch tỷ giá làm tăng chi phí;

Một số gói thầu chưa được các bên quản lý chất lượng đảm bảo theo quy định, một số công trình thiếu nhật ký giám sát hoặc sơ sài, không cụ thể, không đầy đủ nội dung theo quy định, một số nhà thầu thi công chưa bố trí nhân sự theo đúng hồ sơ dự thầu; Ngoài ra, việc nghiệm thu, thanh toán còn sai sót như sai khối lượng thép thi công, phát sinh không phù hợp với quy định của hợp đồng gốc, áp sai đơn giá thanh toán, bù giá nhân công vật liệu đối với các khối lượng không thuộc phạm vi điều chỉnh;

Không hạch toán vào chi phí vốn đầu tư số tiền 104 tỷ đồng, trong đó, chi phí thực tế hiện chạy thử dự án là 55 tỷ đồng và chi phí lãi vay dài hạn là 49 tỷ đồng; quyết toán gói thầu số 6A hạng mục đường ngoài hàng rào phía Tây nhà máy giá trị 3 tỷ đồng cũng chưa đầy đủ cơ sở pháp lý; Theo báo cáo nghiên cứu khả thi dự án đầu tư và hợp đồng EPC thì nhà máy sản xuất phân bón DAP chất lượng 64% nhưng thực tế chỉ tiêu về hàm lượng dinh dưỡng của sản phẩm chỉ đạt 61% không đạt theo dự án được phê duyệt...

Chỉ rút kinh nghiệm?

Quyết định số 550/QĐ-TTg phê duyệt kế hoạch 5 năm (2011-2015) đã nêu rõ trách nhiệm là, Hội đồng thành viên Tập đoàn Hóa chất Việt Nam chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện, bảo đảm hoàn thành kế hoạch đã được duyệt. thực hiện chế độ báo cáo việc thực hiện kế hoạch và những vấn đề vướng mắc, khó khăn phát sinh trong quá trình thực hiện theo quy định.

Ngoài ra, Bộ Công thương không chối bỏ trách nhiệm của mình bởi khoản 2, Quyết định 550/QĐ-TTg nêu trên đã chỉ rõ: Bộ Công thương chịu trách nhiệm chính trong việc thường xuyên giám sát, đánh giá toàn diện tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam đảo bảo doanh nghiệp thực hiện hoàn thành kế hoạch đã được duyệt.

Ngoài ra, Bộ Công thương phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính kịp thời xử lý những phát sinh cần giải quyết trong quá trình thực hiện kế hoạch; báo cáo Thủ tướng Chính phủ giải quyết những vấn đề vượt thẩm quyền.

Cụ thể hơn, trách nhiệm thuộc về những cá nhân nào qua các thời kỳ? Vai trò của các cá nhân ra sao? Thương hiệu và Pháp luật tiếp tục thông tin đến bạn đọc nội dung này!

Vinachem ‘tháo chạy’ khỏi dự án nửa tỉ USD tại Lào

18/02/2019 06:29 GMT+7

TTO - Đầu tư hơn 522 triệu USD nhằm khai thác khoảng 620.000 tấn muối/năm tại tỉnh Khăm Muộn (Lào), nhưng sau 15 năm rót hàng nghìn tỉ đồng, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) phải “tháo chạy”.

• 3 doanh nghiệp của Vinachem tiếp tục lỗ hơn 1.500 tỉ đồng
• Lào hỗ trợ xử lý dự án muối mỏ kali ngàn tỉ thua lỗ của Vinachem
• Vụ trưởng Bộ Công Thương về làm chủ tịch Vinachem

Vinachem đang phải nỗ lực để thu hồi vốn nhà nước tại dự án đầu tư hơn 522 triệu USD ở Lào. Trong ảnh: trụ sở Vinachem - Ảnh: NAM TRẦN

Cuộc "tháo chạy" của Vinachem khỏi đất Lào để lại hậu quả lớn về kinh tế mà kết luận thanh tra mới đây của Bộ Công thương vẫn chưa tính toán hết thiệt hại. 

Con số thiệt hại có thể lên tới hàng nghìn tỉ đồng, nhưng đến lúc này Vinachem vẫn loay hoay, chưa thể "rút chân" khỏi đất Lào vì những vướng mắc trong hợp đồng EPC với tổng thầu TTCL - K.UTEC-CECO.

Đứt gánh giữa đường

Trong kết luận thanh tra dự án khai thác và chế biến muối mỏ kali do Vinachem đầu tư tại Lào, Bộ Công thương cho biết dự án được bắt đầu triển khai từ năm 2004. Giai đoạn 2004-2008, Vinachem thực hiện công việc thăm dò, đánh giá trữ lượng muối; giai đoạn 2012-2016 đầu tư, hoàn thiện hạ tầng mỏ muối để đưa vào khai thác. 

Để thực hiện dự án này, Vinachem dự kiến đầu tư khoảng 522,46 triệu USD bằng các nguồn vốn tự có, vốn vay ưu đãi Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB), vốn vay thương mại có bảo lãnh của Chính phủ, và vốn vay thương mại không bảo lãnh.

Phương án ban đầu khá "sáng": Vinachem tính toán vào tháng 9-2015, dựa trên giá bán sản phẩm muối kali do Fertecon World Fertilizer Review công bố, muối kali tiêu chuẩn giá 340 USD/tấn, muối kali dạng hạt 365 USD/tấn. 

Với mức giá này, Vinachem tính toán sau khi trừ chi phí đầu tư, chi phí lãi vay, trả nợ vay, dự án có hiệu quả kinh tế, với mức lợi nhuận khoảng 140 triệu USD.

Nhưng chỉ cuối năm 2016, giá muối kali tại Đông Nam Á giảm xuống còn khoảng 250 USD/tấn, tại Việt Nam giảm xuống còn 270 USD/tấn. Triển vọng dự án đảo ngược, nếu đầu tư tiếp sẽ lỗ.

Có dấu hiệu kê vống mức đầu tư?

Dù dự án khai thác và chế biến muối kali tại Lào đặt mục tiêu hoàn thành giai đoạn đầu tư, đưa vào khai thác vào năm 2016, nhưng đến năm 2015 Vinachem mới chính thức khởi công dự án và đến nay dự án vẫn đang dở dang. 

Bên cạnh đó, Vinachem đặt mục tiêu giải ngân khoảng 6.400 tỉ đồng trong giai đoạn 2011-2016, nhưng mới giải ngân được 1.429 tỉ đồng, chỉ đạt 22,32% kế hoạch.

Việc phê duyệt tổng mức đầu tư dự án của Vinachem theo kết luận thanh tra có sai số lên tới 25%, đơn vị tư vấn lập dự án - PMC không căn cứ theo quy định pháp luật để tính toán tổng mức đầu tư mà căn cứ theo công trình tương tự được xây dựng tại... nước Đức để lập dự án. 

Vì vậy việc tính toán, phê duyệt tổng mức đầu tư dự án không xác thực, có dấu hiệu kê vống tổng mức đầu tư dự án. 

Thực trạng này làm tổng mức đầu tư dự án tăng khoảng 145 triệu USD, từ 377 triệu USD lên 522 triệu USD (tỉ giá tại thời điểm đầu tư tương đương gần 11.000 tỉ đồng).

Hơn nữa, do chậm trễ trong giải ngân các khoản vay 113,1 triệu USD từ VDB, 261,2 triệu USD từ các ngân hàng có bảo lãnh của Chính phủ đã phần nào ảnh hưởng đến tiến độ chung dự án. 

Nguyên nhân của sự chậm trễ này do Bộ Tài chính không thấy được hiệu quả dự án và không xem xét cấp bảo lãnh Chính phủ cho các khoản vay từ tháng 10-2016.

Vì vậy, đến ngày 21-11-2016, Vinachem báo cáo Thủ tướng xin tạm dừng thực hiện dự án lần 1 vì không nhận được bảo lãnh vay vốn. 

Tiếp đó, đến ngày 29-11-2016 Vinachem tiếp tục xin Chính phủ cho tạm dừng dự án lần 2 cũng với lý do trên. 

Trước động thái đó của Vinachem, Chính phủ đã chỉ đạo tập đoàn cập nhật lại giá cả thị trường và tính toán lại tổng mức đầu tư dự án. Thủ tướng cũng giao Bộ Công thương xem xét, xử lý kiến nghị của Vinachem, khẩn trương hoàn thiện phương án xử lý đối với dự án. 

Vinachem đã thuê Viện Khoa học và công nghệ mỏ - luyện kim (Vimluki) tính toán lại, kết quả cũng cho thấy dự án không có hiệu quả kinh tế.

Muốn rút cũng không dễ

Đến tận ngày 15-5-2018, Bộ Công thương chính thức có văn bản yêu cầu Vinachem thực hiện chấm dứt đầu tư, kết thúc các hợp đồng dự án khai thác và chế biến mỏ muối kali tại Lào sau khi đã rót hàng nghìn tỉ vốn đầu tư. 

Đồng thời, bộ cũng yêu cầu tập đoàn đánh giá, xác định lại khối lượng, chi phí đã thực hiện và dự kiến chi phí phát sinh khi kết thúc các hợp đồng theo quy định của pháp luật, bảo đảm thu hồi tối đa vốn đầu tư, không để mất vốn nhà nước.

Tuy nhiên, không chỉ tiền đầu tư đã tiêu ngàn tỉ, đến nay muốn dừng cũng không đơn giản. Tổng thầu TTCL - K.UTEC-CECO đã có văn bản không đồng ý chấm dứt hợp đồng với Vinachem, bởi theo hợp đồng EPC đã ký kết thì chủ đầu tư và nhà thầu sẽ phải thương thảo, đàm phán, xử lý tranh chấp hợp đồng trong thời gian tới.

Tổng thầu TTCL - K.UTEC-CECO cho biết đến tháng 7-2017, dự án đã thi công đạt khoảng 57% khối lượng hợp đồng EPC, nhưng Vinachem mới chỉ xem xét hồ sơ thanh quyết toán khoảng 16,25% khối lượng. Đây chính là khúc mắc lớn nhất khiến Vinachem chưa thể "tháo chạy" khỏi dự án.

"Không đủ năng lực quản lý dự án"

Năm 2008, Vinachem đã thành lập Công ty TNHH hóa chất và muối mỏ Việt Lào (Vilachemsalt) 100% vốn công ty mẹ, để thực hiện dự án khai thác và chế biến muối kali.

Nhưng theo kết luận thanh tra, Vilachemsalt đã không đủ năng lực, không thực hiện đầy đủ nhiệm vụ được giao trong tổ chức đấu thầu, phê duyệt thay đổi thiết kế kỹ thuật, lập kế hoạch tổng thể về tiến độ thực hiện dự án, tổ chức giám sát các nhà thầu thi công, nghiệm thu khối lượng, chất lượng công trình, lưu giữ tài liệu dự án theo quy định pháp luật.

Vì vậy đã xảy ra hàng loạt sai phạm trong quản lý, đấu thầu, đầu tư dự án.

Theo đánh giá, ông Nguyễn Huy Cương được bổ nhiệm làm giám đốc Vilachemsalt khi không có năng lực phù hợp với nhiệm vụ.

Ông Nguyễn Phú Cường (chủ tịch hội đồng thành viên Vinachem):

Sẽ thu hồi tối đa vốn nhà nước

Việc thu hồi vốn nhà nước đã đầu tư vào dự án trong thời gian tới phải bảo đảm thu hồi tối đa quyền lợi của Nhà nước tại dự án.

Về quá trình giải quyết vướng mắc giữa Vinachem và tổng thầu TTCL - K.UTEC-CECO sẽ được thực hiện theo các cam kết trong hợp đồng.

Trong hợp đồng EPC dự án đã ký kết giữa chủ đầu tư và tổng thầu có các điều kiện, nguyên tắc, ràng buộc trách nhiệm các bên và thời gian tới sẽ xử lý theo hợp đồng.

Phần khối lượng công việc 40,75% tổng thầu đã thi công trong thời gian tới cũng căn cứ theo nguyên tắc hợp đồng EPC đã ký kết để bảo đảm quyền lợi các bên.

Họ đã làm và những phần công việc mình đã ghi nhận rồi thì phải trả. Đây là nhà thầu quốc tế, không thể nói là mình trả hay không trả, hoặc thích hay không thích được, mà phải theo luật và các cam kết quốc tế mà VN tham gia.

Thời gian tới Vinachem sẽ chấp hành đầy đủ các quy định nghĩa vụ trong hợp đồng EPC, hợp đồng quy định thế nào thì phải thực hiện vì đó là thông lệ chung theo luật pháp VN và luật pháp quốc tế.

Lào hỗ trợ xử lý dự án muối mỏ kali ngàn tỉ thua lỗ của Vinachem

TTO - Lào sẽ hỗ trợ Vinachem trong việc xử lý dự án muối mỏ kali có tổng mức đầu tư 522 triệu USD, tức hơn 10 ngàn tỉ đồng, đang bị đắp chiếu mấy năm nay.

BẢO NGỌC

Dự án thép hơn 8.000 tỉ sai phạm, trách nhiệm thuộc về ai?

Chia sẻ

• 19/02/2019 14:55

Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 của Công ty Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2 mắc sai phạm từ khâu điều chỉnh vốn đầu tư - Ảnh: Internet

Tổng mức đầu tư ban đầu của Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 là 3.843 tỉ đồng, sau 5 năm dự án đã đội vốn lên 8.104 tỉ đồng, tăng 4.261 tỉ đồng so với mức ban đầu. Tuy nhiên, dự án vẫn "đắp chiếu" từ 2013 đến nay.

Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty Gang thép Thái Nguyên (Tisco) với nhiều khuyết điểm, sai phạm.

Sai phạm từ khâu "đội vốn" lên 8.000 tỉ đồng

Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 có tổng mức đầu tư ban đầu là hơn 3.843 tỉ đồng. Dự án có 2 gói thầu chính là mỏ sắt Tiến Bộ với tổng giá trị hơn 442 tỉ đồng và gói thầu tổng EPC số 1 dây chuyền công nghệ luyện kim khu vực Lưu Xá với tổng giá trị hơn 2.300 tỉ đồng. Ngoài ra, dự án còn phải thực hiện 22 gói thầu khác. Tháng 7.2007, hợp đồng số 1 được ký kết giữa bên giao thầu là Tisco với bên nhận thầu EPC là Công ty Tập đoàn Xây lắp luyện kim Trung Quốc (MCC).

Năm 2012, Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS) có văn bản đề nghị Bộ Công Thương trình Chính phủ điều chỉnh tổng mức đầu tư (TMĐT) lên 8.104 tỉ đồng để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Về việc này, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản gửi Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị cho ý kiến. Sau đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có ý kiến dự án này không được điều chỉnh TMĐT; Bộ Tài chính đề nghị Bộ Công Thương xem xét, thẩm định lại sự cần thiết, lý do điều chỉnh...

Tuy vậy, Văn phòng Chính phủ đã ban hành Văn bản số 3136 vào tháng 4.2013, thông báo ý kiến của Phó Thủ tướng gửi Bộ Công Thương và VNS với nội dung: "Hội đồng quản trị VNS quyết định và chịu trách nhiệm thực hiện việc điều chỉnh TMĐT theo quy định hiện hành, bảo đảm hiệu quả…", dẫn đến Tisco cho rằng TMĐT điều chỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận. Theo Thanh tra Chính phủ, việc Tisco điều chỉnh tổng mức đầu tư lên hơn 8.100 tỉ đồng là không có căn cứ, không đúng quy định.

Với sự việc trên, Thanh tra Chính phủ cho rằng mặc dù ý kiến của các bộ, ngành cho rằng không có cơ sở điều chỉnh TMĐT nhưng Tisco vẫn ký quyết định điều chỉnh là cố ý vi phạm các quy định của pháp luật về đầu tư.

"Do đó, những khuyết điểm, sai phạm trong việc điều chỉnh TMĐT còn có trách nhiệm của lãnh đạo và các cán bộ liên quan thuộc Văn phòng Chính phủ, Bộ Công Thương, VNS", Thanh tra Chính phủ kết luận.

Đến thời điểm thanh tra, tổng giá trị Tisco đã thanh toán cho dự án là hơn 4.421 tỉ đồng; tổng dư nợ gốc, lãi vay ngân hàng phải trả là hơn 3.896 tỉ đồng. Dù số tiền thanh toán đã lên tới hàng nghìn tỉ đồng nhưng các hạng mục của gói thầu EPC đều chưa hoàn thành. Đến năm 2013 thì nhà thầu dừng thi công.

Đáng chú ý, Tisco đã thanh toán cho Tập đoàn Luyện kim Trung Quốc (MCC) tiền thuế, chi phí xếp dỡ, bảo quản thiết bị vượt giá trị hợp đồng, trong khi MCC chưa chuyển đủ thiết bị, cung cấp nhiều máy móc thiết bị sai khác về xuất xứ, thông số kỹ thuật, không phù hợp với quy chuẩn Việt Nam. Hiện một số thiết bị đã rỉ sét, hư hỏng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ, chất lượng dự án, thiệt hại vốn đầu tư.

Đối với Tổng công ty Thép Việt Nam, kết luận thanh tra chỉ ra, VNS là đại diện chủ sở hữu vốn tại Tisco nhưng VNS không làm đầy đủ trách nhiệm, đã có vi phạm, khuyết điểm như: chấp thuận nội dung báo cáo nghiên cứu khả thi dự án, trong đó công suất thiết kế chưa đúng với quy định được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (sau đó Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt bổ sung).

Không thẩm định năng lực nhà thầu tư vấn lập Báo cáo, thẩm định phê duyệt dự án khi chưa có thiết kế cơ sở; báo cáo đánh giá tác động môi trường, không có thuyết minh phương án giải phóng mặt bằng tái định cư, chưa được tổ chức cho vay vốn thẩm định phương án tài chính và phương án trả nợ, chưa xác định được nguồn vốn tự có, nguồn nguyên liệu để đảm bảo tính khả thi của dự án.

Bên cạnh đó, thẩm định phê duyệt tổng mức đầu tư thiếu cơ sở, tổng hợp chi phí tách riêng phần lắp đặt và đưa một số chi phí vào tổng mức đầu tư không đúng quy định; thiếu kiểm tra, giám sát Tisco trong việc điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án…

Kiến nghị xử lý sai phạm, chuyển cơ quan điều tra

Do đó, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xử lý về kinh tế với số tiền sai phạm rất lớn, gồm thu hồi khoản tiền thanh toán cho MMC số tiền hơn 13 triệu USD; xử lý số tiền thanh toán sai cho các nhà thầu phụ hơn 876 tỉ đồng, gần 10 tỉ đồng chi cho việc tiếp khách, đi công tác nước ngoài…

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Văn phòng Chính phủ theo thẩm quyền kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với đơn vị, cá nhân thuộc văn phòng Chính phủ có khuyết điểm, sai phạm.

Giao Bộ Công Thương theo thẩm quyền chỉ đạo, kiểm điểm xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân thuộc Bộ, Tổng công ty Thép Việt Nam (VNS) có khuyết điểm, sai phạm.

Thanh tra Chính phủ cho biết cơ quan này chuyển kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ, đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý có liên quan đến khuyết điểm, sai phạm nêu tại kết luận.

Đồng thời, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an khẩn trương điều tra những vi phạm có dấu hiệu hình sự. Hiện Thanh tra Chính phủ đã chuyển hồ sơ, tài liệu cho cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an 4 vụ việc có dấu hiệu vi phạm hình sự.

Tuyết Nhung

Mời đọc thêm: Dự án gang thép ngàn tỉ “đắp chiếu”: Nhà thầu Trung Quốc nhập sai lô máy móc 39 triệu USD(NLĐ). – Dự án thép nghìn tỷ rỉ sét: Đâu là những vi phạm có dấu hiệu hình sự? (BizLive). – Làm gì với dự án Gang thép Thái Nguyên… ‘tiêu ngàn tỷ’? — Đống sắt gỉ hơn 8.100 tỷ đồng: Quá xót tiền… (ĐV). – Thanh tra Chính phủ: Vinaincon bán thầu, Bộ Công Thương làm trái thẩm quyền (VTC).

HUÊ MINH