Nợ công Việt Nam lên đến 110 tỉ đô la Mỹ và chỉ riêng khoản chi trả lãi vay đã lên đến 7,2% tổng chi ngân sách nhà nước, Ngân hàng Thế giới cảnh báo.
WB cảnh báo, chi trả lãi vay đã chiếm tới 7,2% chi NSNN. Ảnh TH.
|
Báo cáo cập nhật tình hình phát triển kinh tế Việt Nam do Ngân hàng Thế giới (WB) công bố ngày 20-7 cảnh báo, tình trạng mất cân đối tài khóa kéo dài đang trở nên thành mối quan ngại trong bối cảnh gia tăng nợ công.
Theo báo cáo, tính đến cuối năm 2014, tổng nợ công của Việt Nam, bao gồm nợ của chính phủ, nợ được chính phủ bảo lãnh và nợ của chính quyền địa phương ước tính là 2,35 triệu tỉ đồng (khoảng 110 tỉ đô la Mỹ).
Tỷ trọng nợ công so với GDP tăng nhanh, từ 50% năm 2011 lên 59,6% năm 2014; 79,6% trong số này là nợ chính phủ, 19% là nợ được chính phủ bảo lãnh và khoảng 1,4% là nợ của chính quyền địa phương.
Bộ Tài chính dự báo tổng dư nợ công có thể đạt mức đỉnh điểm gần 65% GDP vào cuối năm 2017. Sau đó, tỷ lệ nợ/GDP sẽ giảm dần do thắt chặt tài khóa.
Chuyên gia kinh tế cao cấp của WB, Sebastian Eckardt cho biết nợ công vẫn có xu hướng tăng lên nhưng ở mức dưới 75% GDP. Tuy vậy vẫn còn những rủi ro thách thức như chậm trễ trong tái cơ cấu có thể làm giảm triển vọng kinh tế trong nước hay rủi ro từ việc kinh tế toàn cầu phục hồi chậm đi…
Ngân hàng Thế giới khẳng định, do nhu cầu tài trợ ngân sách tăng nhanh hơn tốc độ tăng trưởng huy động vốn vay ưu đãi bên ngoài, Chính phủ chủ yếu dựa vào nợ trong nước để đáp ứng nhu cầu huy động vốn.
Nợ nước ngoài của Chính phủ vẫn giữ ổn định khoảng 27-28% GDP trong giai đoạn 2010-2014, nợ trong nước tăng nhanh từ 23,1% GDP năm 2010 lên 31,7% GDP năm 2014. Phần lớn huy động vốn trong nước dựa trên phát hành trái phiếu chính phủ với lãi suất bình quân gia quyền 7,9%/năm trong năm 2013 và 6,6% năm 2014. Thời gian đáo hạn trung bình của trái phiếu chính phủ tương đối ngắn 3,1 năm (2013) và 4,8 năm (2014).
"Điều này có thể phát sinh rủi ro quay vòng nợ không khớp với kỳ hạn, đặc biệt trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư cơ sở hạ tầng được tài trợ bằng nợ vay", báo cáo cảnh báo.
Bên cạnh đó, Việt Nam đã phát hành trái phiếu quốc tế 10 năm với tổng giá trị 1 tỉ đô la Mỹ (lãi suất 4,8%) vào tháng 11/2014 – lần phát hành ra thị trường quốc tế đầu tiên trong 5 năm. Phần lớn số thu của đợt phát hành trái phiếu này được sử dụng để tái cơ cấu các khoản vay trước đó.
Chi phí thanh toán nợ có thể tạo thêm gánh nặng lên ngân sách. Nghĩa vụ thanh toán nợ công (tổng thanh toán nợ chính phủ, nợ được chính phủ bảo lãnh và nợ của chính quyền địa phương) đã tăng từ 22% năm 2010 lên gần 26% tổng thu ngân sách năm 2014.
Chi trả lãi vay hiện chiếm gần 7,2% chi ngân sách, lấn át các khoản chi tiêu khác.
Ngoài ra, nghĩa vụ nợ tiềm tàng từ DNNN và khu vực ngân hàng cũng trở thành mối nguy cơ rủi ro tới tính bền vững của nợ công. Ngoài các khoản nợ do chính phủ bảo lãnh được trình bày ở trên vẫn còn nhiều các khoản nợ tiềm ẩn chưa được thống kê một cách đầy đủ.
Các khoản nợ này ước tính có quy mô khá lớn, tính rủi ro cao và có thể đe dọa tới ổn định tài khóa. Mặc dù Chính phủ nhận ra những rủi ro này nhưng vẫn chủ trương không sử dụng các nguồn lực ngân sách nhà nước để tái cấp vốn các ngân hàng hay tái cơ cấu nợ của DNNN.
Trong bối cảnh đó, Ngân hàng Thế giới cho biết, thâm hụt đáng kể đầu tư công đã bắt đầu diễn ra từ năm 2012.
Theo báo cáo ngân sách nhà nước, chi đầu tư trong quí 1/2015 chỉ chiếm khoảng 15,6% tổng chi ngân sách. Kết quả này chỉ bằng 50% mức trung bình trong giai đoạn 2004-12 và là mức thấp nhất trong vòng 20 năm qua.
Tỷ trọng chi đầu tư phát triển của nhà nước trong tổng GDP vào khoảng 5% trong năm 2014 và quý 1 năm 2015 hay tương đương 50% tỷ trọng năm 2009 khi đầu tư công tăng do triển khai gói kích cầu kinh tế.
Tư Hoàng
“Nợ xấu cũng là nguồn dự trữ tốt cho tương lai”
31/10/2014 12:35
(NLĐO) - Theo lãnh đạo một ngân hàng thương mại, nợ xấu chủ yếu là bất động sản nên "chỉ có thơm lên thôi chứ không thối được. Nợ xấu cũng là nguồn dự trữ tốt cho tương lai".
Tại phiên họp thường kỳ tháng 10, Chính phủ đã thảo luận, thống nhất chỉ đạo tiếp tục thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp đẩy mạnh xử lý nợ xấu gắn với tái cơ cấu các tổ chức tín dụng theo đề án được duyệt.
Nợ xấu giảm còn 5,43%
Theo thông cáo về phiên họp Chính phủ, đến tháng 10-2014 đã xử lý được 54,3% tổng số nợ xấu được xác định tại thời điểm tháng 9-2012. Công ty quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng (VAMC) đã mua gần 95.000 tỉ đồng nợ xấu và đang từng bước xử lý theo quy định; trong đó đã bán, thu hồi được gần 4.000 tỉ đồng nợ xấu và có lãi. Tỷ lệ nợ xấu hiện nay theo báo cáo của các tổ chức tín dụng vào khoảng 3,8% và có xu hướng giảm (tháng 6 là 4,17%; tháng 7 là 4,11%; tháng 8 là 3,9%). Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tỷ lệ nợ xấu đến nay giảm còn 5,43% so với mức 17% vào năm 2012 (tỷ lệ nợ xấu do NHNN đánh giá cao hơn là do thực hiện phân loại nợ theo thông tin giám sát).
Văn phòng Chính phủ cũng đưa ra báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho thấy từ đầu năm 2014 đến nay, nợ xấu đang có xu hướng tăng, cụ thể sau khi giảm rất mạnh từ 4,55% tháng 11-2013 xuống còn 3,61% tháng 12-2013, nợ xấu của hệ thống ngân hàng đã liên tiếp tăng: Tháng 1-2014, nợ xấu tăng trở lại, lên mức 3,74%, các tháng tiếp theo liên tục tăng và đến tháng 6-2014 lên tới 4,17% (nếu tính cả nợ đã cơ cấu là 8,2%), dấu hiệu tích cực đó là đến tháng 7 nợ xấu giảm nhẹ còn 4,11%.
Phó Chủ tịch thường trực HĐQT Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt (LienVietPostBank), ông Nguyễn Đức Hưởng, bộc bạch nợ xấu của LienVietPostBank hiện đang ở mức dưới 3%, khoảng 1.200 tỉ đồng. Còn Phó Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCB) Phạm Quang Dũng cho biết nợ xấu của ngân hàng này là 8.100 tỉ đồng (dưới mức 3%) và hiện đã bán VAMC 2.600 tỉ đồng, trái phiếu nhận về khoảng 1.000 tỉ đồng.
Có tin được con số nợ xấu?
Về nhiều ý kiến hoài nghi con số nợ xấu không đầy đủ vì được các ngân hàng thương mại (NHTM) che giấu, ông Nguyễn Đức Hưởng và ông Phạm Quang Dũng cùng bày tỏ sự phản đối và nói “NHTM đều được các công ty kiểm toán độc lập hàng đầu thế giới kiểm toán hàng năm, tiến hành trong từ 3-6 tháng và theo quy định chỉ được kiểm toán tối đa 3 năm liên tiếp để tránh sự “móc ngoặc” làm đẹp con số. “Tôi nghĩ không có NH nào ở Việt Nam mà chưa từng kiểm toán, còn nếu không tin kiểm toán nữa thì không có cơ sở nào để mà tin” - ông Hưởng đặt vấn đề.
Còn ông Phạm Quang Dũng cho hay VCB thuê Công ty kiểm toán Ernst & Young, 1 trong 4 công ty kiểm toán uy tín hàng đầu thế giới. “Có thể hoài nghi báo cáo của ngân hàng nhưng không thể hoài nghi đánh giá của các công ty kiểm toán uy tín trên thế giới, họ không dễ bán mình” - ông Dũng nhìn nhận.
Về con số nợ xấu của tự thân các NHTM thường thấp hơn so với báo cáo của NHNN, ông Hưởng và ông Dũng cùng thống nhất con số NHNN đưa ra là chính xác. Ông Dũng lý giải hiện các NHTM ở Việt Nam đều phân loại nợ, trích lập dự phòng theo quy định của NHNN. “Nợ xấu phải được hiểu là mỗi NH hiểu một cách, như có khoản VCB xem là xấu nhưng NH khác lại cho là chưa hoặc thậm chí là nợ tốt. Nhưng con số mà NHNN đưa ra phản ánh đúng thực tế vì có kênh giám sát riêng”. Theo ông Dũng, phải chờ khiThông tư 02 có hiệu lực từ 1-1-2015 thì con số về nợ xấu giữa NHNN và các NHTM sẽ tiệm cận hơn do những quy định chặt chẽ.
Chủ yếu nợ xấu là bất động sản
Ông Nguyễn Đức Hưởng phân tích cách thức xử lý nợ xấu mà NHNN đang áp dụng hiện nay là “lập ra VAMC để gom nợ xấu vào một cái kho để nhốt nợ xấu vào đó”. Làm rõ thêm, ông Hưởng cho rằng nếu để nợ xấu ở các NHTM thì phải tiến hành ngay đấu giá, hoá giá để thu hồi vốn kinh doanh. “Có điều tài sản nợ xấu trước 10 đồng bây giờ chỉ có thể thu 3-4 đồng và cũng khó bán trong tình hình hiện nay. Còn nếu để 5 năm sau giá nó sẽ khác, vì chủ yếu nợ xấu là bất động sản nên chỉ có thơm lên thôi chứ không thối được. Phần lớn nợ xấu là bất động sản nên VAMC mới mua. Tất nhiên, nếu thị trưởng bất động sản chưa hồi phục thì cũng phải xử lý dần và nếu vẫn còn nguồn thì phải giữ “ủ” chờ thời cơ. Nợ xấu cũng là nguồn dự trữ tốt cho tương lai” - ông Hưởng chia sẻ.
Ông Phạm Quang Dũng cho rằng hiện VAMC mới dừng ở mức mua nợ và giữ tài sản là chính vì đầu ra còn chờ cơ chế. “Nếu có cơ chế tôi nghĩ VAMC xử lý tốt hơn nhiều các NHTM khác vì có nghiệp vụ” - ông Dũng kỳ vọng. Tuy nhiên, ông Dũng cũng khẳng định “Việc bán cho VAMC là một biện pháp thôi chứ không phải biện pháp chính. VAMC và VCB có một thỏa thuận, VCB bán nhưng VAMC ủy quyền lại cho VCB trong việc thu hồi nợ, có nghĩa trách nhiệm tận thu xử lý nợ vẫn ở phía VCB. Chỉ có làm như vậy thì NH mới có trách nhiệm với các khoản nợ, đẩy nhanh được việc thu nợ. Muốn làm nhanh thì ngân hàng nên tự lực cánh sinh”.
Năm 2015, phấn đấu xử lý xong nợ xấu hiện có
Thông cáo của Văn phòng Chính phủ khẳng định: “Phấn đấu đến cuối năm 2015 cơ bản xử lý được số nợ xấu hiện có, đưa tỷ lệ nợ xấu xuống còn khoảng 3%. Kiểm soát và nâng cao chất lượng tín dụng, tạo nền tảng phát triển an toàn, bền vững hệ thống các tổ chức tín dụng đến năm 2020”.
Thế Dũng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét