Nga, Trung Quốc bình luận về diễn văn nhậm chức của Trump

Sáng ngày 20 tháng 1 theo giờ địa phương, tức ngày 21 giờ Bắc Kinh, Tổng thống thứ 45 nước Mỹ Donald Trump chính thức tuyên thệ nhậm chức. Ông đã đọc một bài diễn văn nhậm chức có màu sắc cá nhân rất mạnh. Bài diễn văn này nhất định sẽ gây ra sự đánh giá vô cùng phức tạp tại nước Mỹ và trên toàn thế giới.

Trước mặt mấy vị Tổng thống tiền nhiệm, đầu tiên Trump công khai công kích chính sách đối nội đối ngoại trước đây của Mỹ, mô tả nước Mỹ trước đó mỗi ngày đều là sai lầm, ông điểm lại từng thất bại trong các lĩnh vực đời sống dân chúng. Ông tuyên bố: “Hôm nay không chỉ là sự chuyển giao quyền lực từ Tổng thống tiền nhiệm sang Tổng thống kế nhiệm, từ một chính đảng này sang một chính đảng khác”, mà là “sự chuyển giao quyền lực từ Washington vào tay nhân dân Mỹ”.

Ông nghiêm khắc phê phán “Một nhóm nhỏ ở Washington” đã chiếm đoạt thành quả lợi ích, nhưng điều đó đang thay đổi tại đây, vào lúc này, “bởi lẽ thời điểm của các bạn (nhân dân Mỹ) đã đến rồi, thời điểm ấy thuộc về các bạn”. Ông tiếp tục phong cách nói như khi tranh cử.

Trong diễn văn, Trump còn nhấn mạnh nổi bật chủ nghĩa yêu nước, nhắc lại chủ trương “Nước Mỹ trên hết” của ông trong thời gian tranh cử. Ông nói tất cả các quyết định về thương mại, thuế, dân nhập cư, ngoại giao đều phải được ấn định vì lợi ích của công nhân Mỹ và các gia đình Mỹ.

Ông cho rằng tất cả các nước đều có quyền đặt lợi ích của mình lên trên hết, Mỹ không tìm kiếm sự áp đặt lối sống của mình lên người khác, mà chỉ mong muốn “có thể tự mình tỏa sáng, trở thành tấm gương”. Ông nhấn mạnh kêu gọi chống lại chủ nghĩa khủng bố Hồi giáo cấp tiến, “loại trừ toàn bộ chúng ra khỏi trái đất”.

Trong bài nói của mình, Trump không nhắc đến Trung Quốc hoặc Nga, cũng không nhắc tới tên bất cứ quốc gia nào ngoài Mỹ.

Ấn tượng đầu tiên của chúng tôi đối với bài diễn văn nhậm chức của Trump là cách dùng từ ngữ trong bài nói này đã nghiêm chỉnh thận trọng hơn, nhưng giọng điệu tư tưởng cơ bản vẫn chẳng khác mấy so với nhận thức của ông ta khi tranh cử. Trong suốt bài nói của Trump, một phần rất lớn là “oán trách” và “phê phán”. Quả thật ông không giống với tất cả các vị Tổng thống tiền nhiệm.

Thứ nhất, ông ta không nể mặt người khác, không chiếu cố tới sự cảm nhận của những người khác và các mặt khác. Bài nói của ông sẽ làm cho Obama, các vị Tổng thống tiền nhiệm khác và rất nhiều nhân sĩ tinh hoa có mặt tại đấy cảm thấy rất không dễ chịu; ông lại càng chẳng để ý tới suy nghĩ của những người và những lực lượng ở cách xa ông hơn nữa.

Thứ hai, ông cho rằng đường lối đối nội của Mỹ và trật tự thế giới hiện nay đều sai lầm, ông hứa hẹn sẽ sửa chữa với mức độ lớn các sai lầm đó.

Thứ ba, chấn hưng kinh tế Mỹ, cải thiện đời sống dân chúng là mục tiêu cầm quyền hàng đầu của ông, hơn nữa dường như ông tin rằng phần lớn nguyên nhân làm cho nền kinh tế Mỹ có vấn đề đều là ở chỗ chính sách kinh tế đối ngoại bất lợi của Mỹ. Ông rất bức thiết muốn tất cả những mặt đó đều thay đổi trở thành có lợi cho Mỹ.

Trump đưa ra những mục tiêu rất hùng vĩ, dường như ông muốn đồng thời triển khai một cuộc cách mạng chính trị trong nội bộ nước Mỹ và một cuộc cách mạng về quy tắc kinh tế thương mại quốc tế trên toàn thế giới. Lập tức có dân mạng Trung Quốc cho rằng ông ta muốn phát động một cuộc “Đại cách mạng văn hóa” phiên bản Mỹ. Nhưng thể chế chính trị của nước Mỹ có khá nhiều sự chế ước quyền lực của Tổng thống. Trump chưa nói ông sẽ hoàn thành cuộc cách mạng đó như thế nào. Hiện nay sức mạnh thúc đẩy lớn nhất của ông mà người ta thấy chính là lực xung kích sinh ra bởi nhân tố tính cách của ông trong quãng thời gian này.

Trước đây, các tân Tổng thống Mỹ đều bỏ nhiều công sức để hàn gắn những chia rẽ xã hội xảy ra trong quá trình tranh cử, nhưng dường như Trump không nóng lòng làm như vậy. Có vẻ như ông càng chuẩn bị “tiếp tục cách mạng”, mượn ảnh hưởng của việc ông làm Tổng thống để lãnh đạo tầng lớp trung lưu và tầng lớp dưới ở Mỹ chống lại giới tinh hoa ở Washington. Nhưng mặt khác, ê kíp của ông lại có nhiều nhà giàu nhất so với các chính phủ từng phục vụ nước Mỹ. Người ông dùng thì mâu thuẫn với mục tiêu ông đề ra.

Trên quốc tế, dường như ông khẳng định sẽ có bất đồng, thậm chí va chạm với một số bạn đồng minh của Mỹ. Một sự kiện sẽ có xác suất cao là nước Mỹ do ông lãnh đạo sẽ xảy ra cọ xát về buôn bán với Trung Quốc. Trong quá khứ, về đại thể, mặt trận quốc tế được phân chia theo tuyến chính là chế độ chính trị và giá trị quan. Dưới thời Trump, tuyến phân chia chính ấy rất có thể trở nên mờ nhạt, lợi ích kinh tế quốc gia – tuyến phân chia chính này có thể nổi bật lên.

Thời gian trước, Trump và ê kíp nói khá nhiều về Trung Quốc nhưng rõ ràng đường lối đối với Trung Quốc của họ vẫn chưa định hình. Họ rất muốn tăng mạnh xuất khẩu sang Trung Quốc, cho một số nhà máy ở Trung Quốc chuyển dịch về Mỹ, có lẽ đây là điều nội bộ họ nói nhiều nhất khi bàn về Trung Quốc. Dường như có thể xác định vấn đề Đài Loan được họ coi là một con bài để chơi.

Trong diễn văn nhậm chức, Trump không nói về “giá trị phổ quát” và địa chính trị, có thể ông ta thật sự không hào hứng với chuyện đó. Nhưng điều này hoàn toàn không có nghĩa là ê kíp của ông sẽ không tăng sức ép với Trung Quốc trên các mặt ấy. Chính sách Trung Quốc của Trump phụ thuộc vào việc ông nhận thức như thế nào về mối quan hệ lợi ích Mỹ-Trung Quốc và việc ông sẽ buộc phải tiến hành sửa đổi mối quan hệ đó hay không. Nếu Trump muốn ép Trung Quốc nhượng bộ, không loại trừ khả năng ông ta chẳng kiêng dè sử dụng mọi thủ đoạn.

Dĩ nhiên nhất định rất nhiều đống lửa sẽ cháy lên trước cửa ngôi nhà của Trump. Rất khó nói bao giờ thì “đến lượt Trung Quốc”.

Nguồn: Thời báo Hoàn Cầu | Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành

Nguyên văn tiêu đề: Xã luận : Diễn văn nhậm chức của Trump phát đi những tín hiệu gì (社评：特朗普就职演说释放了哪些信号)

(Nghiên Cứu Quốc Tế)

Diễn văn nhậm chức của Trump bất ngờ được học giả, chính trị gia Nga khen hết lời

Hải Võ | 23/01/2017 07:39

0

Tổng thống Donald Trump cùng Đệ nhất phu nhân Melania diễu hành từ Điện Capitol về Nhà Trắng hôm 20/1. (Ảnh: Sputnik/ Alexei Agaryshev)

Ông Trump chính thức nắm quyền đã mở ra một thời đại mới trong nền chính trị Mỹ, các chuyên gia Nga đánh giá.

"Một điển phạm" của tài hùng biện

Valeriy Garbuzov, Giám đốc Viện nghiên cứu Mỹ và Canada tại Học viện khoa học Nga, nói với RIA Novosti gọi bài diễn văn nhậm chức của Donald Trump ngày 20/1 là một hình mẫu về tài hùng biện của Tổng thống.

"Nhìn chung, [diễn văn nhậm chức của Trump] rõ ràng là điển hình của một Tổng thống hùng biện, với tư duy và sự định hình tốt, điều mà phần lớn các Tổng thống Mỹ rất giỏi," Garbuzov nói.

"Có thể thấy Trump đã đặt cả trái tim và tâm hồn vào đó," ông cho biết thêm.

Theo học giả này, dù Tổng thống thứ 45 của Mỹ không đưa ra thông tin nào khác biệt hẳn so với bài phát biểu ngay sau khi đắc cử hồi tháng 11 năm ngoái, vẫn có một số điểm đáng quan tâm trong diễn văn nhậm chức.

Đầu tiên, Garbuzov chỉ ra, bài diễn văn của Trump ưu tiên hướng tới "những người Mỹ bình thường, bị lãng quên".

Theo ông, Tổng thống Mỹ đã thúc đẩy người dân phổ thông chống lại hệ thống chính trị Mỹ, điều mà Trump mô tả là mang lại "tiền tài" cho các nhóm nhỏ nắm quyền lực, nhưng lại khiến những người Mỹ phổ thông "không được chia sẻ sự thịnh vượng trong đó".

"Hệ thống chính trị luôn tự bảo vệ mình, nhưng lại không bảo vệ chính những người dân trên đất nước này. Thắng lợi của họ không phải thắng lợi của các bạn. Thành công của họ không phải thành công của các bạn. Và trong khi họ đang ăn mừng ngay giữa thủ đô, thì những người dân đang phải vật lộn trên khắp đất nước này chẳng có lý do gì để ăn mừng cả," Trump phát biểu.

Tân Tổng thống Mỹ nhấn mạnh "điều đó sẽ thay đổi ngay tại đây, ngay lúc này, bởi khoảnh khắc này là thời điểm của các bạn".

Về chính sách đối ngoại, Trump hé lộ sự cần thiết của việc chuyển dịch sự tập trung của Washington vào các vấn đề và nhu cầu trong nước, bảo vệ biên giới, hơn là phân tán sức mạnh bằng việc chiến đấu ở những vùng đất xa xôi.

Điều quan trọng hơn, theo ông Garbuzov, là Trump đã lôi kéo sự chú ý vào thông điệp "quyền của mọi quốc gia trong việc đặt lợi ích của mình lên trên hết".

"Chúng ta sẽ hướng tới xây dựng tình hữu nghị và thiện chí với tất cả các nước trên thế giới. Nhưng đồng thời chúng ta phải hiểu rằng tất cả các quốc gia đều có quyền đặt lợi ích của chính mình lên hàng đầu.

Chúng ta sẽ không tìm cách áp đặt cách thức của mình lên nước khác, mà thay vào đó hãy tự hoàn thiện mình để trở thành một tấm gương. Chúng ta sẽ là một tấm gương sáng để tất cả noi theo," Trump nói.

Đồng thời, Valeriy Garbuzov cho rằng có một số mâu thuẫn tiềm ẩn trong "kế hoạch" của Trump.

Học giả người Nga cảm thấy khó hiểu khi Trump quyết định rút Mỹ khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), trong khi ông tỏ rõ lập trường cứng rắn với Bắc Kinh, bởi TPP từ lâu được xem là "cán cân" đầy sức mạnh giúp chính quyền Obama đối trọng với Trung Quốc ở châu Á-Thái Bình Dương.

Ông Trump làm lễ tuyên thệ nhậm chức hôm 20/1 (Ảnh: REUTERS/ JIMBOURG)

Trump đang tái phân bổ sự ảnh hưởng trong chính phủ Mỹ

Igor Kryuchkov, nhà báo của Gazeta.ru (Nga), đánh giá diễn văn nhậm chức của Trump là tín hiệu cho một cuộc tái phân bổ các khu vực ảnh hưởng trong chính phủ Mỹ".

"Từ nay Washington sẽ không quản lý nước Mỹ, bởi chính nước Mỹ sẽ điều hành Washington. Xét từ phản ứng của Quốc hội và dư luận, hệ thống chính trị Mỹ sẽ phải đối mặt với một cuộc tái phân bổ tầm ảnh hưởng không mấy dễ chịu," ông Kryuchkov nói.

Trả lời Gazeta.ru, chuyên gia David Azerrad thuộc Quỹ Di sản (Mỹ), cũng cho rằng ông Trump khá kiên định trong việc thách thức hệ thống chính trị cố hữu ở Mỹ và tìm kiếm sự ủng hộ từ người dân.

Đại diện toàn quyền của Tổng thống Nga về bảo vệ quyền lợi của các doanh nhân, ông Boris Titov, thì vẫn tin rằng tân Tổng thống Mỹ sẽ duy trì sợi dây liên hệ với hệ thống tài chính đã tồn tại từ lâu ở nước này.

"Phần lớn giới tinh hoa trong lĩnh vực tài chính ủng hộ Trump. Những người thách thức ông là giới tinh hoa chính trị," Boris nhận xét.

Thượng nghị sĩ Nga Alexei Pushkov khen ngợi bài phát biểu của Trump và khẳng định một thời đại mới đã mở ra khi ông trở thành chủ nhân mới của Nhà Trắng.

Pushkov viết trên Twitter hôm 21/1: "Một chính khách thông minh. Bài diễn văn đầy sức mạnh. Một chính trị gia kiểu mới - một bài diễn văn của thời đại mới."

Ông Pushkov gửi lời chúc may mắn tới tân Tổng thống Mỹ và cảnh báo sẽ có "những kẻ ngáng đường" ông Trump.

Trái với những đánh giá tích cực từ phía Nga, nhiều hãng truyền thông nổi tiếng của Mỹ như báo Wall Street Journal, Washington Post hay Los Angeles Times dùng những từ như "nghiệt ngã", "cay đắng"... để mô tả diễn văn nhậm chức của ông Trump.

Nhà Trắng: Số người tham dự lễ nhậm chức của Trump cao nhất trong lịch sử

theo Trí Thức Trẻ