Dân chúng Việt Nam đã bày tỏ cả suy nghĩ lẫn thái độ của họ về ba đặc khu mà Bộ Chính trị Đảng CSVN quyết định sẽ thành lập tại Vân Đồn (Quảng Ninh), Bắc Vân Phong (Khánh Hòa) và Phú Quốc (Kiên Giang).
Giờ chót, Quốc hội Việt Nam đã quyết định gạt Dự luật về “Đơn vị Hành chính – Kinh tế Đặc biệt” ra khỏi chương trình nghị sự của kỳ họp thứ năm. Bà Nguyễn Thị Kim Ngân bảo đó là bằng chứng về việc Quốc hội luôn luôn lắng nghe và rất tôn trọng cử tri.
Cũng theo bà Ngân thì Dự luật về “Đơn vị Hành chính – Kinh tế Đặc biệt” sẽ được “chỉnh sửa” và bốn tháng nữa, khi các đại biểu Quốc hội ngồi lại với nhau trong kỳ họp thứ sáu, họ sẽ bỏ phiếu thông qua dự luật này.
Nói cách khác, hệ thống công quyền Việt Nam chỉ tạm ngưng, chưa đặt định cơ sở pháp lý để khai sinh ba đặc khu ngay vào lúc này, chứ không phải là loại bỏ vĩnh viễn ý tưởng dùng luật để “thử nghiệm” ba “Đơn vị Hành chính – Kinh tế Đặc biệt”.
Nếu luôn luôn lắng nghe và thật sự tôn trọng cử tri, trước khi giải tán, kết thúc kỳ họp thứ năm, Quốc hội nên yêu cầu Bộ Chính trị và hệ thống công quyền Việt Nam nghiên cứu, trả lời rạch ròi những thắc mắc mà công chúng đã nêu ra và vì không có viên chức hữu trách nào thèm trả lời nên sự phẫn nộ mới dâng cao tới mức họ phải bày tỏ thái độ cả trên Internet lẫn ngoài đường phố…
***
Chủ trương thành lập cùng lúc ba đặc khu ở cả ba miền được giải thích là để “thử nghiệm thể chế”, gia tăng thu hút đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao, phát triển kinh tế.
Việt Nam hiện đã có 18 nơi mà cả mục tiêu lẫn tính chất vốn đã là đặc khu, chỉ khác cách gọi (Khu Kinh tế).
Tại sao miền Trung - khu vực có đặc khu đầu tiên (Khu Kinh tế Chu Lai - Quảng Nam, 2003), sau này có thêm hàng loạt đặc khu nữa: Khu Kinh tế Dung Quất (QuảngNgãi, 2005), Khu Kinh tế Nhơn Hội (Bình Định, 2005), Khu Kinh tế Chân Mây – Lăng Cô (Thừa Thiên – Huế, 2006), Khu Kinh tế Vân Phong (Khánh Hòa, 2006), Khu Kinh tế Nam Phú Yên (Phú Yên, 2008) vẫn nghèo? Cho tới năm ngoái, trừ Đà Nẵng, Khánh Hòa có thể đóng góp cho ngân khố quốc gia, chính quyền các tỉnh còn lại đều ngửa tay xin chính quyền trung ương trợ giúp.
Nếu 18 đặc khu hiện hữu chưa tạo ra hiệu ứng tích cực nào cho kinh tế - xã hội Việt Nam thì lập thêm ba đặc khu nữa để làm gì? Vì lẽ gì mà không xem xét, chấn chỉnh 18 đặc khu hiện có để tiền đã đổ vào đó phát huy tác dụng?
Chỉ tính từ đầu thập niên 2000 đến cuối năm 2010, tổng vốn đầu tư cho các Khu Kinh tế ở Việt Nam đã xấp xỉ 170.000 tỉ đồng. Bởi hệ thống công quyền Việt Nam chưa công bố từ 2010 đến nay đã rót thêm bao nhiêu tiền cho 18 đặc khu ấy, song có thể đoan chắc, con số đó không nhỏ, không thể dưới mức hàng trăm ngàn tỉ đồng nữa nhưng Ban Quản lý Khu Kinh tế nào cũng than thiếu tiền, chưa được đầu tư đúng mức thành ra hiệu quả chưa như mong đợi.
Thế thì hệ thống công quyền Việt Nam sẽ moi từ đâu 1 triệu 570 ngàn tỉ nữa cho ba đặc khu Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc? Một số viên chức hữu trách từng thừa nhận, họat động của các đặc khu mà khi thành lập Việt Nam gọi là Khu Kinh tế không như đã hứa hẹn là vì đầu tư dàn trải thành ra tất cả cùng dở dang, cộng với thiếu cơ chế phù hợp nên không đủ sức hấp dẫn, thu hút vốn đầu tư từ ngoại quốc. Trong bối cảnh công khố thường xuyên thiếu trước, hụt sau, nợ nần càng lúc càng cao, để có tiền chi tiêu phải tìm đủ mọi cách thu thêm thuế, tăng thêm phí khiến kinh tế lao đao, dân chúng oán giận, tại sao không dồn tiền đầu tư cho các Khu Kinh tế hiện hữu “ra tấm, ra món” mà chỉ khăng khăng làm thêm ba đặc khu nữa? Tại sao không điều chỉnh cơ chế quản lý – điều hành 18 Khu Kinh tế cho phù hợp với mong muốn gia tăng mức độ hấp dẫn mà dứt khoát chỉ “thử nghiệm thế chế” ở Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc?
Nếu 18 đặc khu hiện hữu có nhiều bất ổn, không bao giờ có thể đạt mục tiêu đề ra, tại sao không tổng kết, rút kinh nghiệm và đặc biệt truy cứu trách nhiệm cả tập thể đã đề ra chủ trương và những cá nhân đã tham gia phê duyệt những kế hoạch đốt tiền này? Trong trường hợp ba đặc khu mà Bộ Chính trị chủ trương thành lập, Quốc hội khăng khăng biến thành luật để giao cho chính phủ thực hiện cũng không thành công, sẽ truy cứu trách nhiệm những tập thể, cá nhân nào? Xử lý ra sao?
Tại sao có thể xác định việc xây dựng ba đặc khu Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc sẽ hết 1 triệu 570 ngàn tỉ nữa mà không thể xác định sẽ tìm nguồn tiền này từ đâu? Nếu thu từ dân thì sẽ dựa trên những cơ sở nào để tăng thêm thuế, thêm phí, nếu vay thì vay ai, lãi bao nhiêu, thuế phí ưu đãi đặc biệt như thế thì bao giờ có thể trả nợ, trả trong bao lâu? “Luôn luôn lắng nghe” có đồng nghĩa với sẵn sàng minh bạch về tài chính, kế hoạch chi tiết hay không?..
Tại sao xác định phải xây dựng ba đặc khu để thu hút đầu tư công nghệ cao, phát triển kinh tế mà lại chọn Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc? Tại sao không chọn các Khu Công nghệ cao đã có sẵn cả về hạ tầng lẫn công nghệ ở Hà Nội, Sài Gòn? Dựa vào đâu để bảo đảm nguồn nhân lực có chuyên môn, kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ cao sẽ dịch chuyển tới Quảng Ninh, Khánh Hòa, Kiên Giang để tìm cơ hội tốt hơn? Trừ Bắc Vân Phong, tiềm năng và triển vọng phát triển du lịch ở Vân Đồn, Phú Quốc đã rất rõ ràng, bỏ thế mạnh hiện có để lập các đặc khu, phát triển công nghệ cao có… uổng không? Còn nếu thành lập đặc khu để phát triển du lịch thì trước giờ, rõ ràng du khách cả trong lẫn ngoài Việt Nam đâu có chờ những nơi ấy thành đặc khu mới đổ đến. Vậy thì khăng khăng trút tiền vào đó làm gì, đặc biệt là khi không sẵn tiền?
***
Chủ tịch Quốc hội không giấu được sự ấm ức vì phải tổ chức cho các đại biểu Quốc hội thực hiện thủ tục bỏ phiếu tạm hoãn biểu quyết Dự luật về “Đơn vị Hành chính – Kinh tế Đặc biệt”, bà mắng dân ngu dốt (không hiểu, ngộ nhận), hồ đồ (bị lợi dụng). Nếu dân thật sự ngu dốt, hồ đồ, Bộ Chính trị anh minh, Quốc hội sáng suốt thì tại sao không biến Dự luật về “Đơn vị Hành chính – Kinh tế Đặc biệt” thành luật ngay trong tháng này, chờ thêm bốn tháng nữa chẳng phải là lỡ thời cơ sao?
Nếu “luôn luôn lắng nghe” và nhìn xa, trông rộng, biết nhiều, Bộ Chính trị nên nghiên cứu, chính phủ nên cung cấp tài liệu để bà Ngân giải thích cho các loại thường dân xem tại sao dứt khoát phải chọn Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc làm đặc khu?
Cho dù các loại thường dân đã phát giác Vân Đồn, Bắc Vân Phong là những điểm nằm trên “One Belt, One Road” (Một vành đai, một con đường – chiến lược giúp Trung Quốc bành trướng trên toàn thế giới, một phần của “One Belt, One Road” bọc kín Việt Nam, tách đất liền với biển Đông). Vào lúc này, tuy nằm ngoài nhưng với những ưu đãi đặc biệt mà Bộ Chính trị Đảng CSVN chủ trương dành cho các đặc khu, Phú Quốc chắn chắn sẽ thu hút các nhà đầu tư Trung Quốc, vốn Trung Quốc và tác động từ đặc khu Phú Quốc sẽ khiến chính phủ Thái Lan đổi ý, hợp tác với Trung Quốc để thực hiện kênh đào Kra, giúp “One Belt, One Road” ngắn hơn mà vẫn ôm trọn thế giới – Bộ Chính trị, chính phủ thông qua bà Ngân có thể chứng minh đó hoàn toàn là ngẫu nhiên, những âu lo về vận mệnh quốc gia, tương lai dân tộc chỉ là… hão?
Thông qua bà Ngân, Bộ Chính trị có thể công bố Việt Nam đang vay Trung Quốc tổng cộng là bao nhiêu và dự tính sẽ vay thêm bao nhiêu, trong đó có vay để thực hiện chủ trương thành lập ba đặc khu không? Trong tương lai Bộ Chính trị có hành xử như Sri Lanka - gán cảng Hambantota cho Trung Quốc để lấy tiền trừ nợ vì trót vẽ ra, dấn vào những chủ trương lớn vô bổ. Nếu Bộ Chính trị khẳng định là không thì tại sao Bộ Chính trị không thể nói không với Dự án Metro Cát Linh – Hà Đông, nhỏ hơn về quy mô, ít quan trọng hơn về tính chất nhưng giãy hoài vẫn không bứt ra được?
Bốn tháng không ngắn nhưng cũng không quá dài để người ta quên khẳng định “luôn luôn lắng nghe” và chờ xem có phải lắng nghe xong thì vứt bỏ hay không?
Trân Văn
Trân Văn là bút danh của một nhà báo có 28 năm làm việc ở nhiều vị trí khác nhau (Cộng tác viên, Phóng viên, Biên tập viên, Thư ký Tòa soạn) của một số đài truyền hình, đài phát thanh, nhật báo, tuần báo, báo điện tử tại Việt Nam và Hoa Kỳ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét