Thứ Ba, 27 tháng 12, 2016

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc quá đề cao đám "những chú cừu thông minh"...;Thủ tướng: "Nhiều nghiên cứu khoa học chỉ làm dày thêm các tủ lưu trữ"; Thủ tướng: “Thể chế do chúng ta nghĩ ra mà lại sợ nó”

Thủ tướng: Giáo sư, tiến sĩ đông nhưng kết quả nghiên cứu còn khiêm tốn

 Phát biểu tại Hội nghị Tổng kết năm 2016 của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST) sáng 27/12, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, đội ngũ giáo sư, tiến sĩ, các nhà kỹ thuật của chúng ta đông, nhưng các kết quả nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng còn khiêm tốn, kể cả tư vấn chính sách.
Thủ tướng: Giáo sư, tiến sĩ đông nhưng kết quả nghiên cứu còn khiêm tốn
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại hội nghị sáng nay. Ảnh: Loan Lê.
Không để trí tuệ Việt thua kém trên sân nhà
Biểu dương kết quả mà VAST đã làm được trong năm 2016 cũng như 30 năm đổi mới, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, sứ mệnh lớn nhất của VAST trước hết là làm sao không để trí tuệ và nền khoa học Việt Nam thua kém trên sân nhà, để từ đó chúng ta có thể hội nhập vào chuỗi giá trị tri thức toàn cầu một cách chủ động với tinh thần khai phóng, phát huy cao độ lòng tự tôn dân tộc trong kỷ nguyên toàn cầu hóa và xu hướng cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.
"Đã đến lúc Viện cũng như các cơ quan nghiên cứu khoa học trên cả nước cần nhìn lại, suy ngẫm và hành động theo tinh thần, quan điểm nổi tiếng của một nhà lý luận, nhà khoa học với bề dày hoạt động thực tiễn, đó là cố Tổng Bí thư Trường Chinh tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 6: Nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật" - Thủ tướng nói.
Thủ tướng cũng khẳng định, nhiều ý kiến cho rằng, nền khoa học Việt Nam vừa yếu, vừa thiếu đòi hỏi chúng ta cần phải nhìn thẳng vào thành quả và các tác động thực tiễn của KHCN Việt nam trong đời sống kinh tế xã hội của đất nước. 
"Thiếu ở đây chắc hẳn là thiếu thể chế, cơ chế quản lý phù hợp, thiếu vốn đầu tư chỉ là thứ yếu. Yếu ở đây chắc hẳn là có yếu tố con người, đội ngũ giáo sư, tiến sĩ, các nhà kỹ thuật của chúng ta đông, nhưng các kết quả nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng còn khiêm tốn, kể cả tư vấn chính sách"
Việc nhiều nhà sản xuất đứng trước các vấn đề liên quan đến công nghệ, cải tiến thiết bị, chủ yếu là tìm đến các nhà sản xuất và đơn vị tư vấn nước ngoài là một thực tế cần suy nghĩ, là thách thức và yêu cầu mà các nhà khoa học cần khắc phục, rút kinh nghiệm.
Thủ tướng cho rằng, không ít đề tài nghiên cứu còn nặng tính lý thuyết, chỉ góp phần làm dày thêm các tủ lưu trữ tại các thư viện lớn. Nghiên cứu là cần thiết, nhưng không gắn với thực tế, không đáp ứng yêu cầu của thực tế thì tự mình thua trên sân nhà
"Chúng ta cứ mải mê nghiên cứu những vấn đề cao siêu, mà không lưu ý những vấn đề đơn giản của thực tế để đứng nhìn các doanh nghiệp Việt Nam phải chi trả những khoản tiền lớn cho nước ngoài, cho những vấn đề mà không phải trong nước không giải quyết được" - Thủ tướng nói.
Các nhà khoa học Việt Nam có thể là các nhà khoa học tốt, nhưng chưa chắc là các nhà tư vấn tốt”, Thủ tướng khẳng định. "Đây là vấn đề cần thay đổi tư duy, kỹ năng và cả văn hóa làm việc để bắt kịp thực tế, cũng như thích ứng với cơ chế thị trường".
Bốn yêu cầu và 5 đặt hàng
Từ thực tế nêu trên, Thủ tướng cũng nêu ra 4 yêu cầu và 5 đặt hàng đối với VAST trong thời gian tới.
Thứ nhất, cùng với với nghiên cứu khoa học cơ bản, cần dành thời gian, nguồn lực thỏa đáng để nghiên cứu áp dụng các thành tựu khoa học vào thực tiễn; phải tạo lên mối liên kết hữu cơ giữa nghiên cứu KHCN với sản xuất kinh doanh và khởi nghiệp, đồng thời giảm dần tình trạng các doanh nghiệp trong nước đang bỏ ra các chi phí lớn thuê các đơn vị tư vấn KHCN ở nước ngoài mỗi khi cần cải tiến hoặc sản xuất thiết bị và phụ tùng.
Thứ hai, KHCN cũng đã được Đảng, Nhà nước xác định là nền tảng, động lực phát triển đất nước. Nhưng đến nay, vai trò đó chưa được phát huy đúng với tiềm năng của người Việt Nam. Làm sao để thực hiện tốt chủ trương này, hướng đi ra sao, đầu tư như thế nào? Những điều này đòi hỏi Viện phải tiến hành các nghiên cứu định tính và định lượng, xây dựng đề xuất thích hợp với Chính phủ. 
Thứ ba, về đào tạo, Viện không ngừng nỗ lực để khẳng định chất lượng đào tạo trong bối cảnh KHCN đang tác động nhanh chóng mạnh mẽ đến mọi mặt của đời sống kinh tế-xã hội. 
Thứ tư, Viện cũng cần tinh gọn bộ máy, áp dụng phương thức quản lý phù hợp để thu hút và giữ chân nhân tài, sáng tạo ra các sản phẩm và ý tưởng có tính ứng dụng cao, phục vụ người nông dân, cộng đồng doanh nghiệp.
Thủ tướng: Giáo sư, tiến sĩ đông nhưng kết quả nghiên cứu còn khiêm tốn
Lãnh đạo VAST tặng Thủ tướng bộ Atlas quốc gia Việt Nam. Ảnh: Loan Lê.
Tại hội nghị, Thủ tướng cũng "đặt hàng" VAST nghiên cứu và đề xuất các giải pháp sử dụng tài nguyên khoáng sản hợp lý nhằm nâng cao giá trị và giảm thiểu lãng phí cho tài nguyên quốc gia.
Đề xuất các giải pháp KHCN trong việc theo dõi kiểm soát và xử lý môi trường cũng như khắc phục hậu quả và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Nghiên cứu áp dụng KHCN trong việc sản xuất hàng hóa chú trọng yếu tố thân thiện môi trường, phù hợp với điều kiện Việt Nam giảm giá thành sản phẩm tăng sức cạnh tranh cho hàng hóa.
Áp dụng KHCN vào chế biến sau, bảo quản lương thực, thực phẩm với chuỗi giá trị gia tăng của nông sản Việt Nam. Nâng cấp vị thế của nền nông nghiệp Việt Nam ở nấc thang cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Nghiên cứu các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho các ngành, lĩnh vực then chốt của quốc gia, đặc biệt là nông nghiệp công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, các công nghệ mới, công nghệ nano…
Nhấn mạnh nhiệm vụ khởi nghiệp là quan trọng, Thủ tướng mong muốn từ những nghiên cứu, ý tưởng khoa học của VAST, sẽ có những nhà khởi nghiệp thành công ở trong nước và quốc tế. Ngay trong lòng của Viện cũng có các nhà khởi nghiệp xuất sắc.
Lê Văn


Thủ tướng: “Thể chế do chúng ta nghĩ ra mà lại sợ nó”

Thủ tướng chỉ ra các mặt tồn tại, bất cập của ngành nông nghiệp cần khắc phục thời gian tới...


Thủ tướng: “Thể chế do chúng ta nghĩ ra mà lại sợ nó”
Thủ tướng cho rằng, Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng Interet cao nhất thế giới, thế nhưng với người nông dân, kiến thức về thương mại điện tử còn rất hạn chế.
SONG HÀ
“Thể chế do chúng ta nghĩ ra nhưng mà chúng ta lại sợ nó. Thể chế ràng buộc sự phát triển thì phải bãi bỏ ngay, đừng để các thể chế đó bắt chúng ta phải chạy theo, phải sợ nó một cách vô lý”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói tại hội nghị tổng kết 2016 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ngày 26/12.

“Sản xuất li ti còn phổ biến”

Sau khi biểu dương những thành quả của ngành nông nghiệp năm nay, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhìn nhận, năm 2016, thiên tai xảy ra nhiều và nặng nề làm cho nước ta thiệt hại khoảng 1,7 tỷ USD (gần 1% GDP). Riêng đợt lũ lụt vừa qua ở 9 tỉnh miền Trung và Tây Nguyên làm thiệt hại khoảng 4.000 tỷ đồng.

Đánh giá nông nghiệp, nông thôn tiếp tục là trụ đỡ của nền kinh tế trong mọi hoàn cảnh, đóng góp lớn cho an sinh xã hội, Thủ tướng nêu các mặt tồn tại, bất cập của nông nghiệp, nông thôn cần khắc phục thời gian tới. Đó là chưa có tích tụ ruộng đất, “sản xuất li ti trong nông nghiệp còn phổ biến”.

Doanh nghiệp trong nông nghiệp, hợp tác xã còn nhiều yếu kém. Khoa học công nghệ trong nông nghiệp còn nhiều vấn đề. Lao động nông thôn còn quá lớn, năng suất lao động thấp. Tình trạng an toàn thực phẩm, đầu vào trong nông nghiệp như phân bón, thuốc trừ sâu, giống còn nhiều vấn đề bất cập, chưa quản lý tốt.

Hệ thống thủy lợi, nhất là các kênh dẫn, hồ chứa xuống cấp, nguy hiểm và lãng phí nước, mà theo Thủ tướng, đây là những “quả bom” nguy hiểm đang treo trên đầu người dân.

Đề cập đến tình trạng phá rừng còn phổ biến, Thủ tướng nhắc lại chủ trương kiên quyết đóng cửa rừng tự nhiên và yêu cầu mở đợt tấn công liên tục vào hành vi phá hoại rừng, xử lý nghiêm vi phạm.

Đặt vấn đề tầm nhìn về nông nghiệp, Thủ tướng cho rằng, trước hết, nông nghiệp là một thế mạnh của Việt Nam trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, bên mạnh thế mạnh về du lịch và công nghệ thông tin.

Đây là một lợi thế so sánh mà theo Thủ tướng, có phát huy được hay không là dựa phần lớn vào hệ thống ngành nông nghiệp. Nông nghiệp Việt Nam cần chú trọng giá trị hơn là sản lượng thô, không có thương hiệu. Với điều kiện “tam sơn, tứ hải, nhất phần điền”, phải phát triển nông nghiệp toàn diện hơn, đầu tư mạnh hơn cho lâm nghiệp, thủy hải sản, không chỉ dựa vào cây lúa.

Nhấn mạnh thương mại điện tử trong nông nghiệp chưa phát triển, người đứng đầu Chính phủ nói, hệ thống thương mại điện tử Alibaba của tỷ phú Trung Quốc Jack Ma đã giúp rất nhiều nông dân Trung Quốc giàu lên nhờ vào nông nghiệp. Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng Interet cao nhất thế giới, thế nhưng với người nông dân, kiến thức về thương mại điện tử còn rất hạn chế.

Đề xuất sửa luật để tích tụ đất nông nghiệp

Về các giải pháp, Thủ tướng nêu rõ: “Vừa phải lắng nghe người nông dân, vừa phải nghiên cứu xu hướng của thời đại trong phát triển nông nghiệp”.

Đối với các địa phương, ngay sau hội nghị này, phải xây dựng kế hoạch cụ thể về tổ chức triển khai quyết liệt tái cơ cấu nông nghiệp với yêu cầu “không được tái cơ cấu trên giấy, tái cơ cấu nửa vời”.

“Những thể chế nào, chính sách nào mà ràng buộc nông nghiệp, nông thôn không phát triển được, hoặc chậm phát triển, Thủ tướng yêu cầu bãi bỏ, nhất là những việc thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng thì càng phải bãi bỏ sớm, còn những việc thuộc thẩm quyền của Bộ Chính trị, của Trung ương, của Quốc hội thì báo cáo sớm”, ông nhấn mạnh.

Đáng chú ý, Thủ tướng đã đồng ý với kiến nghị của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và giao một số bộ ngành liên quan cùng tổ chức nghiên cứu xây dựng chính sách phát triển thị trường quyền sử dụng đất nông nghiệp; nghiên cứu đề xuất sửa đổi Luật Đất đai theo hướng tạo thuận lợi hơn cho tích tụ, tập trung đất đai, sản xuất nông nghiệp quy mô lớn.

Thủ tướng giao Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu điều chỉnh, bổ sung chính sách khuyến khích các tổ chức tín dụng cho vay trong lĩnh vực nông nghiệp theo hướng tăng hạn mức; sửa quy định về tài sản thế chấp, cho phép doanh nghiệp được sử dụng tài sản là nhà lưới, nhà kính được hình thành trong quá trình đầu tư làm tài sản thế chấp.

Báo cáo tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho hay ba điểm sáng lớn mà ngành đạt được năm 2016, là tăng trưởng được phục hồi sau 6 tháng tăng trưởng âm (tốc độ tăng GDP toàn ngành đạt khoảng 1,2%) năm 2016; xuất khẩu đạt mức cao kỷ lục 32,1 tỷ USD, tăng hơn 6% so với 2015; vấn đề an toàn thực phẩm có chuyển biến căn bản, rõ nét, được cả hệ thống chính trị, xã hội đánh giá cao.

Năm 2017, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đặt mục tiêu tăng trưởng ngành khoảng 2,5 - 2,8%, kim ngạch xuất khẩu khoảng 32 - 32,5 tỷ USD.

Thủ tướng: "Nhiều nghiên cứu khoa học chỉ làm dày thêm các tủ lưu trữ"

Dân trí Thủ tướng cho rằng, không ít đề tài nghiên cứu còn nặng tính lý thuyết, chỉ góp phần làm dày thêm các tủ lưu trữ tại các thư viện lớn. Nghiên cứu là cần thiết, nhưng không gắn với thực tế, không đáp ứng yêu cầu của thực tế thì tự mình thua trên sân nhà.
 >> Ngành công nghiệp vẫn "tụt hậu" về khoa học công nghệ
 >> Cả nước có gần 2.500 tổ chức khoa học và công nghệ
 >> Trình độ khoa học và công nghệ quốc gia còn tụt hậu xa so với thế giới

Phát biểu tại hội nghị tổng kết do Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST) diễn ra sáng nay 27/12, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, dự toán ngân sách 2017 dành cho VAST 1.661 tỷ đồng với mong muốn Viện cùng với các nhà khoa học sẽ vượt qua mọi khó khăn để nâng cao hàm lượng chất xám trên từng dây chuyền, trong từng sản phẩm mang thương hiệu Việt Nam, khẳng định trí tuệ Việt Nam trên sân chơi toàn cầu trong kỷ nguyên của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.
Không để thua trên sân nhà
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng đánh giá: “Tôi tin tưởng rằng sứ mệnh lớn nhất của VAST trước hết là làm sao không để trí tuệ và nền khoa học Việt Nam thua kém trên sân nhà, để từ đó chúng ta có thể hội nhập vào chuỗi giá trị tri thức toàn cầu một cách chủ động với tinh thần khai phóng, phát huy cao độ lòng tự tôn dân tộc trong kỷ nguyên toàn cầu hóa và xu hướng cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4”.
Trước các ý kiến cho rằng, nền khoa học Việt Nam vừa yếu, vừa thiếu, Thủ tướng nhấn mạnh, điều đó đòi hỏi nhìn thẳng vào các thành quả và các tác động thực tiễn của KHCN Việt Nam trong đời sống kinh tế-xã hội của đất nước.
“Thiếu ở đây chắc hẳn là thiếu thể chế, cơ chế quản lý phù hợp, thiếu vốn đầu tư chỉ là thứ yếu. Yếu ở đây chắc hẳn là có yếu tố con người, đội ngũ giáo sư, tiến sĩ, các nhà kỹ thuật của chúng ta đông, nhưng các kết quả nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng còn khiêm tốn, kể cả tư vấn chính sách”, Thủ tướng nói.

Nghiên cứu là cần thiết, nhưng không gắn với thực tế, không đáp ứng yêu cầu của thực tế thì tự mình thua trên sân nhà, Thủ tướng nói.
"Nghiên cứu là cần thiết, nhưng không gắn với thực tế, không đáp ứng yêu cầu của thực tế thì tự mình thua trên sân nhà", Thủ tướng nói.
Việc nhiều nhà sản xuất đứng trước các vấn đề liên quan đến công nghệ, cải tiến thiết bị, chủ yếu là tìm đến các nhà sản xuất và đơn vị tư vấn nước ngoài là một thực tế cần suy nghĩ, là thách thức và yêu cầu mà các nhà khoa học cần khắc phục, rút kinh nghiệm.
Thủ tướng cho rằng, không ít đề tài nghiên cứu còn nặng tính lý thuyết, chỉ góp phần làm dày thêm các tủ lưu trữ tại các thư viện lớn. Nghiên cứu là cần thiết, nhưng không gắn với thực tế, không đáp ứng yêu cầu của thực tế thì tự mình thua trên sân nhà. Chúng ta cứ mải mê nghiên cứu những vấn đề cao siêu, mà không lưu ý những vấn đề đơn giản của thực tế để đứng nhìn các doanh nghiệp Việt Nam phải chi trả những khoản tiền lớn cho nước ngoài, cho những vấn đề mà không phải trong nước không giải quyết được.
“Các nhà khoa học Việt Nam có thể là các nhà khoa học tốt, nhưng chưa chắc là các nhà tư vấn tốt. Đây là vấn đề cần thay đổi tư duy, kỹ năng và cả văn hóa làm việc để bắt kịp thực tế, cũng như thích ứng với cơ chế thị trường", Thủ tướng bày tỏ.
"Viện và các nhà khoa học có thể lo cho doanh nghiệp"
Thời gian tới, Thủ tướng nêu 4 yêu cầu đối với VAST.
Một là, song song với nghiên cứu khoa học cơ bản, cần dành thời gian, nguồn lực thỏa đáng để nghiên cứu áp dụng các thành tựu khoa học vào thực tiễn; phải tạo lên mối liên kết hữu cơ giữa nghiên cứu KHCN với sản xuất kinh doanh và khởi nghiệp, đồng thời giảm dần tình trạng các doanh nghiệp trong nước đang bỏ ra các chi phí lớn thuê các đơn vị tư vấn KHCN ở nước ngoài mỗi khi cần cải tiến hoặc sản xuất thiết bị và phụ tùng.
“Chính phủ kiến tạo phát triển, hành động, mà trước hết là thể chế cũng như là luật pháp, thì việc chúng ta dành nguồn lực này để áp dụng thực tiễn là rất quan trọng. Thể chế nào ràng buộc chúng ta chỗ này? Viện và các nhà khoa học có thể lo cho doanh nghiệp, lo cho khởi nghiệp nhiều hơn nữa trong nghiên cứu. Vì sao quan tâm cho doanh nghiệp như thế? Vì doanh nghiệp giải quyết lao động, tạo thu ngân sách, giải quyết việc làm, tăng GDP. Khoa học phải hướng theo hướng này để phục vụ sự phát triển”, Thủ tướng nêu rõ.
Hai là, KHCN cũng đã được Đảng, Nhà nước xác định là nền tảng, động lực phát triển đất nước. Nhưng đến nay, vai trò đó chưa được phát huy đúng với tiềm năng của người Việt Nam. Làm sao để thực hiện tốt chủ trương này, hướng đi ra sao, đầu tư như thế nào? Những điều này đòi hỏi Viện phải tiến hành các nghiên cứu định tính và định lượng, xây dựng đề xuất thích hợp với Chính phủ.
Thứ ba, về đào tạo, Viện không ngừng nỗ lực để khẳng định chất lượng đào tạo trong bối cảnh KHCN đang tác động nhanh chóng mạnh mẽ đến mọi mặt của đời sống kinh tế-xã hội.
Thứ tư, Viện cũng cần tinh gọn bộ máy, áp dụng phương thức quản lý phù hợp để thu hút và giữ chân nhân tài, sáng tạo ra các sản phẩm và ý tưởng có tính ứng dụng cao, phục vụ người nông dân, cộng đồng doanh nghiệp, góp phần cụ thể, thiết thực vào sứ mệnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đang đặt ra một cách cấp bách. “Nhiều khi tầng nấc hành chính cản trở sự phát triển, mà đây là cơ quan khoa học thì tổ chức, bộ máy càng cần khoa học hơn để phục vụ sự phát triển đó”, Thủ tướng chia sẻ.
Tại hội nghị này, Thủ tướng nêu 5 “đặt hàng” đối với VAST. Trong đó, nghiên cứu và đề xuất các giải pháp sử dụng tài nguyên khoáng sản hợp lý, nhằm nâng cao giá trị và giảm lãng phí đất đai và tài nguyên quốc gia.
Đồng thời, đề xuất các giải pháp KHCN trong việc theo dõi kiểm soát và xử lý môi trường, cũng như khắc phục hậu quả và thích ứng tối ưu với các thách thức của biến đổi khí hậu. Nghiên cứu đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho các ngành, lĩnh vực then chốt của quốc gia, đặc biệt là nông nghiệp công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, sản xuất các dược liệu thế hệ mới, công nghệ nano…
Nhấn mạnh nhiệm vụ khởi nghiệp là quan trọng, Thủ tướng mong muốn từ những nghiên cứu, ý tưởng khoa học của VAST, sẽ có những nhà khởi nghiệp thành công ở trong nước và quốc tế. Ngay trong lòng của Viện cũng có các nhà khởi nghiệp xuất sắc.
VAST được thành lập năm 1975, là tổ chức đầu tàu trong hệ thống khoa học và công nghệ (KHCN) quốc gia. Viện có 52 đầu mối, hơn 4.000 cán bộ viên chức, trong đó có gần 220 giáo sư và phó giáo sư, 840 tiến sĩ và tiến sĩ khoa học. Hiện nay, Viện duy trì hợp tác với 19 viện hàn lâm nổi tiếng trên thế giới.
Đặc biệt về công nghệ vũ trụ, Viện đã triển khai hợp tác với các cơ quan hàng không lớn trên thế giới như Cơ quan Hàng không quốc gia Hoa Kỳ (NASA), Cơ quan Hàng không Pháp (CNES), Cơ quan Hàng không vũ trụ Liên bang Nga (ROSCOSMOS).
Năm nay, Viện đã thực hiện 1.070 hợp đồng KHCN với kinh phí trên 233 tỷ đồng, trong đó gần 850 hợp đồng là đơn đặt hàng của doanh nghiệp. Viện cũng có 9 công nghệ đã được chuyển giao vào sản xuất và đời sống thông qua các hợp đồng và công nghệ.
Phương Dun

Không có nhận xét nào: