Thùy Dương
Một trai tượng khổng lồ vùng Đông TimorẢnh : Wikipedia
Với sự khuyến khích của chính quyền, trong một thời gian rất dài, ngư dân Trung Quốc đã tận diệt loài trai tượng khổng lồ, trong vùng Biển Đông mà nước này đang có tranh chấp chủ quyền với các nước láng giềng Đông Nam Á như Philippines, Việt Nam và Indonesia, khiến hệ sinh thái và đặc biệt là rạn san hô ở Biển Đông bị tàn phá nặng nề.
Trong bài viết có tiêu đề « Đổ xô đánh bắt « ngà voi » của Biển Đông », nhật báo Le Monde cho biết trai tượng khổng lồ sống dưới đáy biển, có thể dài tới hơn 1m và nặng tới 200 kg. Ở Trung Quốc, trai tượng là một sản vật quý hiếm và được bán với giá rất cao. Thịt trai tượng được coi là đặc sản quý, còn vỏ trai tượng thì cũng được ưa chuộng vì nó vừa giống ngà voi, vừa giống đá cẩm thạch, với nhiều màu sắc. Người Trung Quốc gọi đó là « vàng trắng », hay «ngà voi biển ».
Vỏ trai tượng được chạm khảm thành đồ trang sức, tác phẩm nghệ thuật như tượng Phật, tượng cá hay cả một đàn ngựa. Những tác phẩm nghệ thuật này được bán với giá vài ngàn euro cho du khách nước ngoài, hoặc cho khách hàng Trung Quốc giàu có. Hiện nay, tại Trung Quốc có tới vài trăm trang Internet bán đồ trang sức, tác phẩm nghệ thuật hay vật dụng làm từ vỏ trai tượng.
Tuy nhiên, Le Monde cho biết, hậu quả của việc tận diệt loài nhuyễn thể quý hiếm ở các đảo san hô và quần đảo Trường Sa là các rạn san hô bị tàn phá nghiệm trọng. Trong phán quyết ngày 12/07 về vụ kiện Biển Đông giữa Philippines và Trung Quốc, Tòa Trọng Tài Thường Trực Quốc Tế đã chỉ rõ là Trung Quốc đã có nhiều hoạt động gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới hệ sinh thái Biển Đông, đặc biệt là các rạn san hô do các hoạt động đánh bắt trai tượng, san hô trái phép.
Trong một bức thư gửi Tòa Trọng Tài, ông John McManus, chuyên gia sinh vật biển thuộc Đại học Miami, cho biết quy mô tàn phá hệ sinh thái biển Đông đã vượt quá những gì ông đã từng chứng kiến trong suốt hơn 4 thập kỷ nghiên cứu về sự tàn phá rạn san hô. Hoạt động đánh bắt, tận diệt trai tượng khổng lồ đã diễn ra trên toàn quần đảo Trường Sa.
Giáo sư McManus cho biết ngư dân Trung Quốc đã thả chân vịt cỡ lớn xuống rặng san hô rồi cho thuyền đi vòng xung quanh. Các chân vịt này nghiền nát rặng san hô để ngư dân bắt các con trai tượng đang vùi mình trong cát phía dưới rặng san hô. 69 km2 san hô trên quần đảo Trường Sa đã bị phá hủy bởi phương pháp tận diệt này. Trong khi đây là một trong những rạn san hô có đa dạng sinh học phong phú nhất thế giới, với hơn 400 loài san hô.
Tuy nhiên, ẩn sau câu chuyện về sinh thái còn là câu chuyện về địa chính trị. Việc săn bắt trai tượng không phải là một hoạt động mới của ngư dân Trung Quốc mà đã tồn tại từ nhiều thập kỷ. Nhưng nó chính thức bùng nổ vào năm 2012, khi Tập Cận Bình lên nắm quyền lãnh đạo Trung Quốc và tăng cường hoạt động trên quần đảo Trường Sa đang có tranh chấp chủ quyền. Vào thời điểm đó, ngư dân Trung Quốc đã được cho phép, thậm chí là được chính quyền khuyến khích tăng cường đánh bắt trai tượng với danh nghĩa là để « bảo vệ chủ quyền quốc gia ». Nhiều ngư dân cho biết họ đã kiếm được cả một gia tài nhờ đánh bắt trai tượng.
Sau 4 năm cho phép ngư dân tận diệt trai tượng, vào năm 2015, chính quyền Trung Quốc đã ra quy định mới, theo đó, hoạt động đánh bắt và buôn bán trai tượng có giá trên 500.000 nhân dân tệ (69.000 euro) bị coi là phạm tội.
Trên quần đảo Scarborough, đánh bắt trai tượng và rùa biển cũng đã chính thức bị cấm từ năm 2015. Nhưng theo đánh giá của tờ Le Monde, nhìn vào những gì mà trước đây nhà chức trách Trung Quốc cho phép và khuyến khích ngư dân làm, thì quy định mới này chỉ « mang tính đạo đức giả ».
Trung Quốc: Đánh thuế chất thải gây ô nhiễm
Ngày 25/12, lần đầu tiên trong lịch sử, Quốc Hội Trung Quốc thông qua dự luật đánh thuế xả thải các chất gây ô nhiễm môi trường đối với các cơ sở sản xuất công nghiệp. Luật này sẽ bắt đầu có hiệu lực từ tháng Giêng năm 2017, và sẽ được áp dụng cho hoạt động xả chất thải vào nước, không khí, đất và cả các hoạt động gây ô nhiễm âm thanh.
Theo nhật báo Le Monde, đây là một tiến bộ nhưng có lẽ chưa đủ vì luật này không đề cập tới chất CO2 - tác nhân chính gây hiệu ứng nhà kính và rác thải hạt nhân.
Theo bộ trưởng Môi Trường Trung Quốc, thuế xả chất thải gây ô nhiễm môi trường có thể mang về cho chính quyền tới 30 tỉ nhân dân tệ/năm. Tuy nhiên, ông cũng cho biết mục đích chính của luật này không phải là tăng thuế mà là để khuyến khích các doanh nghiệp giảm xả chất thải: xả thải nhiều thì phải trả tiền nhiều, xả thải ít thì chỉ phải đóng ít tiền.
Một giáo sư về công nghiệp và môi trường ở Bắc Kinh đánh giá đây là một bước ngoặt: “Thông điệp gửi tới các doanh nghiệp là rất rõ ràng: hoặc là thay đổi, hoặc là chết”.
Trong khi đó, tổ chức phi chính phủ Hòa Bình Xanh thì đánh giá mức thuế quá thấp nên sẽ không phát huy hiệu quả, nhưng dẫu sao đây cũng là một tiến bộ đáng kể trong cuộc đấu tranh bảo vệ môi trường. Trước tiên, đó là vì không dễ để dung hòa lợi ích địa phương, lợi ích quốc gia và lợi ích của các cấp chính quyền. Hơn nữa, việc để chính quyền địa phương hưởng số tiền thuế đó sẽ thúc đẩy địa phương kiểm soát hiệu quả hơn việc xả thải gây ô nhiễm môi trường.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét