“Tôi tin sẽ có thỏa thuận lớn trong chuyến thăm của Tổng thống Obama”

Đại sứ Phạm Quang Vinh tin rằng sẽ có những thỏa thuận lớn được đưa ra trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama.
 >> Quan hệ Việt-Mỹ là bài học cho thế giới: Dự báo sáng
 >> Đại sứ Phạm Quang Vinh: "Quan hệ Việt-Mỹ đang vượt trên kỳ vọng"

Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ có chuyến thăm chính thức tới Việt Nam từ ngày 22 - 25/5 tới. Nhân dịp này, phóng viên VOV thường trú tại Mỹ đã có cuộc phỏng vấn ông Phạm Quang Vinh - Đại sứ Việt Nam tại Mỹ về chuyến thăm quan trọng này.

Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Phạm Quang Vinh

PV: Thưa Đại sứ, chuyến thăm Việt Nam sắp tới của Tổng thống Obama diễn ra sau 10 năm kể từ chuyến thăm của Tổng thống George W Bush vào năm 2006. Vậy chuyến thăm này có sự khác biệt gì so với chuyến thăm của ông Bush, thưa Đại sứ?

Đại sứ Phạm Quang Vinh: Nếu chúng ta nhìn lại 20 năm quan hệ ngoại giao Việt-Mỹ và đặc biệt là 10 năm qua thì đây là chuyến thăm kế tiếp thứ 3 của 3 đời Tổng thống liên tục của Mỹ. Trong 10 năm qua, quan hệ giữa hai nước đã có những bước phát triển vượt bậc.

Thứ nhất, quan hệ thương mại song phương đã lên tới 45 tỷ USD, gấp 90 lần so với 20 năm trước đây. Thứ hai, trong nhiệm kỳ của Tổng thống Obama, 2 nước đã hình thành được khuôn khổ quan hệ lâu dài, ở đây là khuôn khổ Đối tác toàn diện được ký kết năm 2013 và đặc biệt là chuyến thăm lịch sử của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến Mỹ năm 2015 đã thông qua tuyên bố tầm nhìn về quan hệ hai nước. Đây là nền tảng và cơ hội để thúc đẩy quan hệ hai nước mạnh hơn nữa.

Bên cạnh đó, quan hệ Việt-Mỹ đã phát triển trên tất cả các lĩnh vực, từ chính trị, an ninh quốc phòng, khoa học kỹ thuật, giáo dục, giao lưu nhân dân cũng như các vấn đề quốc tế và khu vực mà hai bên cùng quan tâm.

Tôi hoàn toàn tin tưởng chuyến thăm sắp tới của Tổng thống Obama sẽ đạt được những kết quả tốt đẹp, làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác toàn diện giữa hai bên.

PV: Thưa Đại sứ, đâu sẽ là điểm nhấn trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama?

Đại sứ Phạm Quang Vinh: Điểm nhấn quan trọng nhất chắc chắn sẽ là sự tiếp nối chuyến thăm lịch sử của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng năm 2015, đó là hai bên sẽ tiếp tục thúc đẩy mối quan hệ cùng có lợi trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau, trong đó có tôn trọng độc lập chủ quyền và thể chế chính trị của nhau.

Giữa hai nước có rất nhiều tiềm năng hợp tác. Tôi cho rằng hợp tác kinh tế chắc chắn sẽ phát triển hơn nữa. Đây vốn là một trụ cột và sẽ tiếp tục có thêm nhiều cơ hội, khi các doanh nghiệp Hoa Kỳ nhận thấy một Việt Nam đổi mới, một môi trường ngày càng thuận lợi hơn và đang có những dự án đầu tư, mở rộng đầu tư ở Việt Nam.

Thứ hai là hai nước đang tích cực cùng nhau đưa Hiệp định TPP đi vào hoạt động, tạo thêm động lực thúc đẩy thương mại trong khuôn khổ TPP nói chung và giữa Việt Nam - Mỹ nói riêng.

Thứ ba là chuyến thăm của Tổng thống Obama sẽ tạo thêm động lực cho hợp tác trong các lĩnh vực khoa học-kỹ thuật, giáo dục vốn đã phát triển lâu nay. Giao lưu nhân dân hay hợp tác trong các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, an ninh hàng hải hay môi trường đều là những vấn đề mà 2 bên cùng quan tâm.

Đó là những điểm nhấn rất lớn, sự tin cậy chính trị và phát triển kinh tế để tạo động lực cho mối quan hệ tổng thể về khuôn khổ đối tác toàn diện sẽ càng phát triển hơn.

PV: Đại sứ có thể cho biết những nội dung mà hai sẽ thảo luận, liệu có thỏa thuận nào được đưa ra trong chuyến thăm của ông Obama hay không?

Đại sứ Phạm Quang Vinh: Hai bên đang rà soát tất cả các lĩnh vực hợp tác trong khuôn khổ Đối tác toàn diện cũng như những định hướng đã được đề ra trong Tuyên bố tầm nhìn 2015 để có thể thúc đẩy thêm nữa các thỏa thuận hợp tác. Tôi tin rằng sẽ có những thỏa thuận lớn trong những vấn đề này, từ hợp tác kinh tế cho đến những lĩnh vực hợp tác khác. Quá trình chuẩn bị đang được tiếp tục và chúng ta sẽ chờ những kết quả sắp tới.

PV: Vậy vấn đề Biển Đông sẽ được đề cập tới như thế nào, thưa Đại sứ?

Đại sứ Phạm Quang Vinh: Tôi cho rằng cùng với các vấn đề song phương, hai bên cũng sẽ thảo luận các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, trong đó có biến đổi khí hậu, tình hình ở đồng bằng sông Cửu Long. Ngoài ra, các vấn đề như thiên tai, môi trường, y tế và an ninh toàn cầu, an ninh hàng hải cũng được hai bên đặc biệt quan tâm. Chúng tôi cho rằng đảm bảo hòa bình, ổn định, an toàn-an ninh hàng hải, đảm bảo không bên nào làm phức tạp tình hình, trái với luật pháp quốc tế, trái với công ước luật biển là những nội dung không chỉ được Việt Nam và Hoa Kỳ đặc biệt quan tâm, mà đây là mối quan tâm chung của cả khu vực, trong đó ASEAN cũng có tiếng nói trong vấn đề này.

Đại sứ Phạm Quang Vinh trả lời phỏng vấn phóng viên VOV thường trú tại Mỹ

PV: Một trong những vấn đề quan tâm nhất hiện nay là lệnh cấm vận vũ khí sát thương của Mỹ đối với Việt Nam. Liệu chuyến thăm của ông Obama sẽ là cơ hội để Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm này, thưa Đại sứ?

Đại sứ Phạm Quang Vinh: Trước hết từ phía Việt Nam và với tư cách là Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ, tôi đã làm việc với các cơ quan trong chính quyền và các nghị sĩ trong Quốc hội Hoa Kỳ về vấn đề này. Tôi cho rằng việc dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương là cần thiết và càng sớm càng tốt, đặc biệt là nếu đạt được trong chuyến thăm này thì đó là điều rất tốt cho quan hệ hai nước.

Việc dỡ bỏ lệnh cấm sẽ chứng tỏ rằng sau 20 năm, trở ngại cuối cùng được dỡ bỏ để quan hệ hai nước được bình thường hóa hoàn toàn. Bên cạnh đó, dỡ bỏ lệnh cấm vận này sẽ giúp tăng thêm độ tin cậy giữa hai nước, qua đó mở ra các cơ hội hợp tác mới. Do đó, tôi đặt nhiều hy vọng vào điều này.

PV: Như Đại sứ đề cập ở trên, quan hệ Việt-Mỹ đã có rất nhiều dấu ấn trong nhiệm kỳ của Tổng thống Obama. Tuy nhiên, ông Obama sẽ rời nhiệm sở vào đầu năm tới, vậy theo đánh giá của Đại sứ, liệu những di sản đó có tiếp tục được Tổng thống kế nhiệm duy trì và phát triển?

Đại sứ Phạm Quang Vinh: Nếu nhìn vào chiều dài quan hệ Việt-Mỹ thì mối quan hệ này luôn nhận được sự ủng hộ của cả hai đảng, từ thúc đẩy bình thường hóa cho đến mở rộng quan hệ, hình thành khuôn khổ Đối tác toàn diện.

Thực tế đã chứng minh rằng trong 20 năm qua, các tổng thống Mỹ cho dù thuộc đảng nào cũng đều thúc đẩy mối quan hệ này ngày càng phát triển hơn nữa. Thứ hai là cá nhân Tổng thống Obama trong nhiệm kỳ của mình đã hướng tới quan hệ nhiều hơn với khu vực châu Á, nhiều hơn với ASEAN mà minh chứng là Hội nghị cấp cao Mỹ-ASEAN vừa qua tại Sunnylands.

Trong quan hệ với Việt Nam có 2 dấu mốc rất lớn là khuôn khổ Đối tác toàn diện và chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Điều này sẽ tạo ra dấu ấn khẳng định chiều hướng phát triển trên tất cả các bình diện trong khuôn khổ đã đề ra của Đối tác toàn diện ở một tầm cao hơn nữa và có tác dụng tiếp tục thúc đẩy quan hệ 2 nước không chỉ ở nhiệm kỳ này mà còn ở các nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ sau này và tiếp tục có sự ủng hộ của cả hai đảng của Mỹ.

PV: Xin cảm ơn Đại sứ./.

Theo Nhật Quỳnh-Vũ Hợp/VOV-Washington (thực hiện)

Đại sứ Vinh: 'Cá nhân Tổng thống Obama rất coi trọng quan hệ với Việt Nam'

Tổng thống Mỹ Barack Obama gần đây nhiều lần cho rằng Việt Nam là một đối tác xây dựng và toàn diện trong khu vực.

• Ông Kerry sẽ tháp tùng Tổng thống Obama thăm Việt Nam

Đại sứ Phạm Quang Vinh gặp gỡ Tổng thống Mỹ Barack Obama khi trình Quốc thư cuối tháng 2 năm ngoái. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Phạm Quang Vinh trao đổi với VnExpress về chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Barack Obama và hướng mở rộng hợp tác thời gian tới giữa hai nước.

- Ông đánh giá thế nào về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mỹ Obama?

-  Chuyến thăm của ông Obama không chỉ nhằm khẳng định những tiến bộ trong quan hệ giữa hai nước, mà quan trọng hơn là tạo thêm đà phát triển cho hợp tác Đối tác toàn diện Việt - Mỹ trong thời gian tới. Chính quyền và cá nhân Tổng thống Obama rất coi trọng quan hệ với Việt Nam, coi Việt Nam là một đối tác quan trọng trong ASEAN và tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Ông Obama tại các cuộc gặp với lãnh đạo Việt Nam gần đây đã khẳng định Việt Nam là "đối tác toàn diện, xây dựng". Việc ông đến thăm Việt Nam nhằm đưa ra thông điệp về mối quan hệ đang ngày càng phát triển này và tìm hiểu thêm về văn hoá, đất nước, con người của Việt Nam.

- Việt Nam trông đợi gì từ chuyến đi này của ông Obama và ngược lại?

- Quan hệ hai nước đã có sự phát triển "đáng ngưỡng mộ" như nhiều người nhận xét, từ khi ông Bill Clinton và ông George Bush đến thăm. Việt Nam và Mỹ đã xác lập khuôn khổ Đối tác toàn diện từ 2013. Chuyến thăm lịch sử của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến Mỹ năm ngoái đã thực sự làm sâu sắc thêm quan hệ, nhấn mạnh nguyên tắc cùng có lợi, bình đẳng, tôn trọng độc lập, chủ quyền, thể chế chính trị của nhau.

Chúng ta mong đợi chuyến thăm là cơ hội để tăng cường hơn nữa quan hệ Đối tác toàn diện, thúc đẩy hơn nữa hợp tác từ quan hệ chính trị, thương mại - đầu tư, an ninh - quốc phòng, khắc phục hậu quả chiến tranh, đến khoa học - công nghệ, giáo dục - đào tạo, y tế, giao lưu - nhân dân, trên cơ sở các nguyên tắc của quan hệ về tôn trọng độc lập, chủ quyền, thể chế chính trị của nhau, bình đẳng cùng có lợi. Cùng với việc phát huy các tiềm năng hợp tác, hai nước cũng cần phải tháo gỡ những rào cản còn tồn tại như lệnh cấm vận vũ khí, rào cản thương mại, chống bán phá giá mà Mỹ vẫn còn duy trì. 

Phía Mỹ luôn khẳng định rất coi trọng và mong thúc đẩy hơn nữa quan hệ với Việt Nam, trong đó có tăng cường hợp tác kinh tế - thương mại, bao gồm triển khai Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), an ninh hàng hải, biến đổi khí hậu, khắc phục hậu quả chiến tranh. Hai bên cũng sẽ trao đổi về những vấn đề khác biệt trên tinh thần hiểu biết, xây dựng, tôn trọng lẫn nhau.

- Qua gặp gỡ các nghị sĩ và quan chức Mỹ, ông thấy mối quan tâm của họ với diễn biến Biển Đông như thế nào?

- Cả chính quyền, quốc hội và dư luận Mỹ đều rất quan tâm, khẳng định ủng hộ mạnh mẽ lập trường của ASEAN về vấn đề này. Việc bảo đảm hoà bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải ở Biển Đông luôn là mối quan tâm chung của thế giới và toàn khu vực, có quan hệ chặt chẽ với hoà bình, ổn định và thịnh vượng ở châu Á - Thái Bình Dương. 

Về an ninh hàng hải, hiện Mỹ và Việt Nam đang triển khai những hoạt động hợp tác đào tạo, nâng cao năng lực cho cảnh sát biển Việt Nam. An ninh - quốc phòng là một lĩnh vực thể hiện tính toàn diện trong quan hệ hai nước, dựa trên mục tiêu vì lợi ích của nhân dân hai nước, đồng thời đóng góp chung vào hoà bình, ổn định ở khu vực, không phương hại đến bất kỳ quốc gia nào khác.

- Các doanh nghiệp Mỹ quan tâm điều gì ở Việt Nam?

- Việt Nam cần tiếp tục tạo môi trường đầu tư thuận lợi, nhất là về đổi mới thủ tục hành chính, cải thiện chất lượng cơ sở hạ tầng và chất lượng nguồn nhân lực, tạo thuận lợi cho các giao dịch kinh tế, thương mại, tài chính điện tử, là những lĩnh vực mà các doanh nghiệp Mỹ rất quan tâm. 

Hiện rất nhiều doanh nghiệp Mỹ đang có các kế hoạch để mở rộng kinh doanh, đầu tư tại Việt Nam. Tôi tin rằng, tốc độ tăng trưởng kim ngạch thương mại hai chiều sẽ còn tăng nhanh hơn nữa. Tôi cũng muốn nói thêm các doanh nghiệp Việt Nam cũng cần chuẩn bị để tranh thủ các cơ hội này, vì cùng với cơ hội, cũng sẽ có nhiều thách thức, cạnh tranh. 

Tôi bắt đầu nhiệm kỳ tại Washington, D.C. trong năm ngoái, cũng là khi quan hệ giữa hai nước phát triển mạnh mẽ trên các mặt, nhất là về kinh tế - thương mại – đầu tư. Tốc độ tăng trưởng thương mại hai chiều trong những năm gần đây đều đạt 20% mỗi năm. Tuy nhiên việc Mỹ mới chỉ đứng thứ 7 về đầu tư tại Việt Nam với tổng số vốn trên 11 tỷ USD chưa phản ánh được tiềm năng hợp tác giữa hai nước. Tôi cũng muốn nhấn mạnh rằng, Mỹ cũng cần phải gỡ bỏ các rào cản thương mại, các biện pháp chống bán phá giá đối với Việt Nam, cần sớm công nhận Việt Nam có nền kinh tế thị trường.

- Đại sứ đánh giá thế nào về triển vọng hiện thực hóa TPP tại Mỹ? 

- Hiệp định đang vấp phải những ý kiến khác nhau, kể cả những ý kiến phản đối tại Quốc hội Mỹ vì những mối quan tâm khác nhau, như về việc làm, cạnh tranh hàng hoá, lao động giá rẻ từ các nước. Cuộc bầu cử đang diễn ra tại Mỹ cũng làm cho những khác biệt thêm sâu sắc, phức tạp. Điều này cũng giống như với những hiệp định tự do thương mại (FTA) khác, ví dụ như Hiệp định mậu dịch Tự do Bắc Mỹ (NAFTA).

Tuy nhiên, Mỹ đã nhiều lần khẳng định tầm quan trọng của TPP cả về kinh tế, thương mại và chiến lược. Chính quyền của Tổng thống Obama cũng đang hết sức nỗ lực trao đổi, vận động các giới khác nhau tại Mỹ, kể cả quốc hội, doanh nghiệp, nghiệp đoàn và các địa phương. Tháng 6 năm ngoái, khi bàn về việc trao quyền đàm phán nhanh về thương mại (TPA), trong Quốc hội Mỹ cũng có nhiều ý kiến khác nhau, nhưng TPA đã được thông qua, với số phiếu khá sát sao. Do vậy, dư luận cho rằng, Mỹ sẽ phải cân nhắc lợi ích tổng thể, cả về kinh tế, thương mại và chiến lược, để tiến tới thông qua TPP, nhất là khi cuộc tranh cử tổng thống lắng dịu. Kịch bản ngược lại, rằng TPP không được thông qua, được dư luận cho là bất lợi và ảnh hưởng cả đến hình ảnh của chính Mỹ. 

- Mỹ sắp có tân tổng thống, Việt Nam chuẩn bị gì cho sự thay đổi này?

- Bầu cử tổng thống là câu chuyện nội bộ diễn ra 4 năm một lần của Mỹ. Suốt thời gian vừa qua, Mỹ luôn có sự nhất trí cao về lợi ích trong chính sách tăng cường gắn kết và hợp tác với châu Á - Thái Bình Dương, một khu vực địa chiến lược quan trọng và phát triển năng động hàng đầu trên thế giới.

Với Việt Nam, nếu nhìn vào chiều dài quan hệ 20 năm qua, quan hệ giữa hai nước luôn có được sự ủng hộ của cả hai đảng, với các tổng thống từ ông Bill Clinton, George Bush đến Tổng thống Obama. Họ dù thuộc các đảng khác nhau đều đã đến thăm Việt Nam và tích cực đóng góp vào thúc đẩy quan hệ giữa hai nước. Đối tác toàn diện được xác lập là khuôn khổ quan hệ ổn định lâu dài, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hoà bình, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới. Do vậy, dù Mỹ có tổng thống mới, quan hệ giữa hai nước sẽ tiếp tục đà phát triển tích cực nêu trên.

Việt Anh