Thứ Bảy, 2 tháng 7, 2016

Quảng Bình: Rong biển chết dạt vào bờ dày đặc; Manh mối lần ra nguyên nhân gây cá chết hàng loạt; Tổ hợp Lọc hoá dầu Nghi Sơn tạm dừng xúc rửa đường ống

Thứ bảy, 02/07/2016, 16:49 (GMT+7)
(SGGPO).- Ngày 2-7 người dân 2 xã Quảng Đông và Quảng Phú (huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình) cho biết, dọc bờ biển giáp ranh 2 xã, xuất hiện tình trạng rong biển chết khô trôi dạt vào bờ dày đặc.
Theo quan sát của PV Báo SGGP, tại vùng giáp ranh 2 xã biển bãi ngang này xuất hiện vệt rong biển dài vài trăm mét, rong biển bị sóng đánh vào bờ chết khô, có nơi chất xếp lớp dày đặc. Lẫn trong lớp rong biển chết là nhiều vỏ ngao nhỏ cùng một số xác cua, ghẹ nhỏ.
Rong biển dạt vào bờ dày đặc. Ảnh chụp ngày 2-7. Ảnh: Minh Phong
Bà Nguyễn Thị Lài ở xã Quảng Đông cho hay, mùa rong biển bắt đầu từ tháng 4 đến tháng 7 hàng năm, khu vực thường khai thác từ biển Vũng Chùa vào đến vùng biển giáp xã Cảnh Dương (Quảng Bình), mỗi tạ rong khô cho thu nhập 500.000 đồng, có tháng mỗi người làm cật lực cũng thu được 7-10 triệu đồng. Tuy nhiên, năm nay hàng trăm hộ dân theo nghề hoàn toàn thất thu; mùa thu mua rong đình trệ, người dân chuyển công việc qua làm đồng.
Khi nhận thông tin từ PV Báo SGGP phản ánh, ông Phan Ngọc Duy, Chủ tịch UBND huyện Quảng Trạch cho biết, đã cho lấy mẫu rong gửi cơ quan chức năng xét nghiệm đồng thời yêu cầu địa phương xã thu gom chôn lấp vệ sinh môi trường khu vực này. "Mọi năm cũng có rong biển dạt vào bờ nhưng vẫn còn tươi, năm nay thì rong khô quắt nên địa phương cho chôn lấp", ông Duy khẳng định.
Được biết, người dân vùng biển thường khai thác rong biển tươi, phơi khô, bán để làm thực phẩm.
Minh Phong   
- See more at: http://www.sggp.org.vn/thongtincanuoc/mientrung/2016/7/425988/#sthash.uvervZe1.dpuf


Manh mối lần ra nguyên nhân gây cá chết hàng loạt

Vệt nước màu đỏ từng xuất hiện ở Quảng Bình, Hà Tĩnh không phải tảo nở hoa hay phù sa, mà là lớp màng sắt - manh mối quan trọng để tìm ra nguyên nhân cá chết hàng loạt ở miền Trung.


Sau hiện tượng hải sản chết bất thường tại một số vùng ven biển miền Trung, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cùng các bộ ngành liên quan đã lấy mẫu, phân tích. Khi có kết quả ban đầu, Bộ Khoa học và Công nghệ được giao nhiệm vụ chủ trì thành lập Hội đồng khoa học công nghệ cấp quốc gia, với ba tổ nghiên cứu các nhóm tác nhân gây cá chết gồm: hóa học, sinh học, khí tượng thủy văn và động lực học biển...
Tiến sĩ Vũ Đức Lợi, Phó chủ tịch Hội đồng khoa học tìm nguyên nhân cá chết cho biết, các nghiên cứu đã loại trừ yếu tố động đất, sóng thần, tràn dầu, dịch bệnh và tập trung vào hai nhóm chính là: tảo đỏ và độc tố hóa học. Tuy nhiên, ảnh viễn thám chụp vùng biển từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế không phát hiện dấu hiệu tảo nở hoa trên diện rộng, nên các nhà khoa học cho rằng nó không thể là nguyên nhân khiến cá chết hàng loạt.
manh-moi-lan-ra-nguyen-nhan-gay-ca-chet-hang-loat
Hình ảnh so sánh giữa cá chết do phenol (bên trái) và cá chết tự nhiên.
Để tìm độc tố, giới khoa học lấy lượng mẫu lớn từ Vũng Áng đến Thừa Thiên Huế, đặc biệt là khu vực Formosa với mức độ dày đặc tại 27 điểm. Các chuyên gia đã lấy 289 mẫu nước tầng mặt, tầng đáy tại thời điểm đỉnh triều và chân triều từ ngày 27 đến 29/4; 97 mẫu trầm tích, 135 mẫu sinh vật phù du (nhóm tảo), 34 mẫu động vật đáy, 254 mẫu cá chết và sống để phân tích.
Lúc này, nhóm phát hiện nhiều mẫu cá chết ngoài tự nhiên có hiện tượng bỏng ở đầu và đuôi, đặc biệt là dính mang, thân và mô bị xung huyết.
Các mẫu cá chết có hàm lượng kim loại nặng và asen thấp hơn tiêu chuẩn Bộ Y tế, nhưng một số mẫu có xyanua từ 0,39 đến 40 mg/kg, phenol hàm lượng 5-340 mg/kg. Hai mẫu cá chết khác được Australia kiểm chứng cũng chỉ ra hàm lượng phenol trong cơ, gan và trứng ở mức cao.  
"Các mẫu cá đều có hiện tượng biến đổi cấu trúc mô, nhiều mẫu bị dính mang, một số có biểu hiện cháy đầu đuôi - dấu hiệu điển hình của nhiễm độc phenol. Phân tích trầm tích khu vực ven biển bốn tỉnh miền Trung cũng có phenol", ông Lợi cho hay.
Để chắc chắn hơn, nhóm đã thí nghiệm thử độc tính dịch chiết của mẫu cá chết. Dịch từ cá chết khi phân hủy vào nước tiếp tục làm chết các con cá biển khác. "Nếu cá chết do tảo thì không thể khiến con cá đang sống khác chết được", tiến sĩ Lợi nói và đi đến kết luận nguyên nhân gây cá chết không phải thiên nhiên mà chính là con người, cụ thể phenol và xyanua - hai tác nhân hóa học gây ra tình trạng hải sản chết.
Nhận định xyanua xuất hiện trong cá có thể do hoạt động đánh bắt hoặc chất thải từ luyện cốc, nhưng phenol chỉ xuất hiện trong nước thải của luyện cốc, nhóm nhà khoa học “truy” lại Formosa để tìm nguồn thải ra hai độc tố này.
manh-moi-lan-ra-nguyen-nhan-gay-ca-chet-hang-loat-1
Lớp màng nhầy chứa độc tố bao phủ cá và rặng san hô gây hiện tượng hải sản chết.
Cụ thể, trong quá trình súc rửa đường ống, Formosa sử dụng lượng lớn axit - yếu tố tạo phức với sắt rất tốt. Lượng nước thải có chứa axit xitric trong quá trình súc rửa không được xử lý riêng mà dẫn thẳng tới trạm xử lý nước công nghiệp.
Ngoài ra, quá trình xử lý nước thải lò cốc có lượng lớn sắt, nước thải sau khi xử lý cũng được dẫn về trạm xử lý nước công nghiệp tập trung. Trạm này chỉ đóng vai trò lắng lọc, chứ không xử lý được độc tố như phenol hay xyanua.
Độc tố di chuyển thế nào?
"Tìm được nguồn xả thải và nguyên nhân gây ô nhiễm, các nhà khoa học đặt nghi vấn phenol hay xyanua là dạng tự do tan và sẽ bị nước biển pha loãng, nếu cá chết thì chỉ ở một điểm chứ không thể lan rộng đến Huế", tiến sĩ Lợi nhớ lại.
Các nhà khoa học dự đoán cơ chế di chuyển của các độc chất này dọc theo dòng hải lưu, có thể xuất phát từ một số dấu vết bất thường như nước màu đỏ, đen tại Hà Tĩnh, Quảng Bình. Màng dịch nhày bao bọc cá chết trên rạn san hô, màu nâu đỏ phủ trên trầm tích tại Thừa Thiên Huế - điểm cuối của sự cố.
Từ nhận định trên, nhóm thử độc tính với mẫu nước thu được từ vệt nước màu đỏ gạch ở Quảng Bình ngày 4/5, Hà Tĩnh ngày 5/5 và 12/5 cho kết quả tỷ lệ cá chết 80-100% trong 3-30 phút. Đồng thời khi phân tích mẫu nước, hàm lượng sắt trong cặn lơ lửng cao (gần 25%), hydroxit sắt (gần 50%) và chứa phenol.
manh-moi-lan-ra-nguyen-nhan-gay-ca-chet-hang-loat-2
Giả thuyết về đường đi của hệ keo sắt và quá trình vận chuyển độc tố.
Màu nước bất thường không phải là màu của tảo nở hoa hay phù sa mà là dạng keo sắt hấp thụ các độc tố như phenol, xyanua - sản phẩm do hoạt động xả thải của con người gây ra. Phân tích màng dịch nhày bao bọc thân cá trên rạn san hô thu được ở Thừa Thiên - Huế ngày 24/4 cũng thu được hàm lượng sắt cao và có chứa phenol.
Từ kết luận trên, các nhà khoa học đã tìm ra mối liên kết giữa dòng nước thải chứa axit, sắt từ súc rửa đường ống và dòng nước thải sinh hóa chứa FeSO4 (sắt II sunfat) cùng phenol, xyanua. Chúng tạo thành hệ keo sắt kéo theo các độc tố khi thải ra biển, còn gọi là “ổ độc di động”. Lớp màng nhầy di động này theo chiều của dòng hải lưu từ Hà Tĩnh tới Thừa Thiên - Huế làm cá chết do tắc mang hoặc do tác động của độc tố phenol, xyanua.
Trong quá trình di chuyển, phenol và xyanua được giải phóng dần và dạng keo có thể lắng xuống đáy. Khi có thủy triều và sóng, lớp keo này bị đẩy lên mặt nước tạo thành vệt màu bất thường như đã thấy ở Quảng Bình và Hà Tĩnh.
Đến Huế, ổ độc di động gặp xoáy nên dừng lại, vì thế Đà Nẵng không bị ảnh hưởng như các địa phương còn lại.
"Bằng luận cứ khoa học một cách độc lập và khách quan, nguyên nhân và thủ phạm gây hải sản chết bất thường đã được chỉ rõ và Formosa đã thừa nhận", ông Lợi nói.
Hiện tượng cá chết hàng loạt khởi nguồn từ một số lồng nuôi cá bè gần khu công nghiệp Vũng Áng (Sơn Dương, Kỳ Anh, Hà Tĩnh), sau đó lan đến Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế khiến đời sống người dân 4 tỉnh miền Trung lao đao.
Để tìm nguyên nhân, 7 bộ ngành cùng các viện nghiên cứu, 100 nhà khoa học trong và ngoài nước đã vào cuộc. Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố kết quả điều tra sơ bộ, khoanh vùng hai nhóm nguyên nhân là độc tố hóa học thải ra từ hoạt động của con người và hiện tượng tảo nở hoa. Tuy nhiên, nguyên nhân tảo nở hoa vấp phải sự phản ứng của giới khoa học và người dân.
Bộ Tài nguyên và Môi trường đã mời chuyên gia từ Đức, Mỹ, Israel tham gia điều tra nguyên nhân cá chết, đồng thời lập đoàn liên ngành gồm đại diện các bộ và địa phương tổng kiểm tra Khu kinh tế Vũng Áng, nơi Công ty TNHH Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh, có hệ thống ngầm xả thải ra biển.
Ngày 30/6, Formosa đã thừa nhận là nguyên nhân trực tiếp gây ra thảm họa cá chết và cam kết bồi thường 500 triệu USD để khắc phục hậu quả và cải tạo môi trường.
Phạm Hương
( Vnexpress )

Tổ hợp Lọc hoá dầu Nghi Sơn tạm dừng xúc rửa đường ống

Dân trí Hôm nay (2/7), trong buổi đi kiểm tra của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng về công tác xây dựng, vận hành một số nhà máy, tổ hợp nhà máy lớn tại Khu kinh tế Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hoá, UBND tỉnh này đã báo cáo việc yêu cầu Tổ hợp Lọc hoá dầu Nghi Sơn tạm dừng xúc sả đường ống.
 >> Nguy cơ chậm tiến độ, Lọc dầu Nghi Sơn được gỡ khó
 >> Đại biểu lo ưu đãi Nghi Sơn làm khó cho Dung Quất



Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng kiểm tra, thị sát Khu Kinh tế Nghi Sơn, ảnh VGP/Xuân Tuyến
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng kiểm tra, thị sát Khu Kinh tế Nghi Sơn, ảnh VGP/Xuân Tuyến
Báo cáo với Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa cho biết, Khu kinh tế (KKT) Nghi Sơn được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định thành lập năm 2006, đến nay, đã thu hút được 127 dự án đầu tư trong nước với tổng vốn đăng ký 96.174 tỷ đồng; 9 dự án FDI với tổng vốn đăng ký là 12.031,4 triệu USD.
Tại KKT này đã có 65 dự án đi vào hoạt động, trong đó nhiều dự án lớn, có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh Thanh Hóa như: Lọc hóa dầu Nghi Sơn, Nhiệt điện Nghi Sơn 1, Xi măng Công Thanh, Xi măng Nghi Sơn, v.v...
Liên hợp Lọc hoá dầu Nghi Sơn có tổng vốn đăng ký đầu tư 9 tỷ USD, diện tích gần 400 ha trên bờ và hơn 900 ha mặt nước, công suất 10 triệu tấn dầu thô/năm.
Trực tiếp khảo sát việc thiết kế, xây dựng hệ thống xử lý môi trường tại Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn; kiểm tra quy hoạch, tiến độ triển khai dự án Nhiệt điện Nghi Sơn 2 và công tác vận hành Nhà máy Nhiệt điện Nghi Sơn 1, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng yêu cầu Ban Quản lý KKT Nghi Sơn, các tổ hợp nhà thầu tại các công trình trọng điểm báo cáo sâu về phương án xử lý chất thải, xả thải.
Hiện nay, KKT Nghi Sơn chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung. Trong khi đó để đầu tư vào hạng mục này cần nguồn vốn lớn, theo ước tính khoảng 102 triệu USD. Tuy nhiên, việc kêu gọi nhà đầu tư vào lĩnh vực này cũng rất khó khăn. Tỉnh Thanh Hóa đã phối hợp với Tổ chức tư vấn của Pháp hoàn thiện các bước về hỗ trợ kỹ thuật để lập báo cáo tiền khả thi và hiện nay đang kêu gọi vốn đầu tư hệ thống xử lý nước thải trong KKT Nghi Sơn theo hình thức PPP.
Bên cạnh đó, việc đầu tư xây dựng hệ thống thoát nước mặt cũng đang rất cấp bách, nhất là với KKT có quy mô lớn như Nghi Sơn.
Để xử lý rác thải, tỉnh Thanh Hoá đã huy động vốn của nhà đầu tư xây dựng, hoàn thành và đưa vào hoạt động Nhà máy xử lý rác thải Nghi Sơn giai đoạn 1, công suất xử lý chất thải sinh hoạt 250 tấn/ngày; chất thải nguy hại 10.000 tấn/năm; chất thải công nghiệp 15.000 tấn/năm. Dự kiến tháng 12/2017 sẽ hoàn thành giai đoạn 2, đưa tổng công suất xử lý rác lên 500 tấn rác thải sinh hoạt/ngày và 70.000 tấn rác thải nguy hại và công nghiệp/năm.
Sau sự cố môi trường tại Vũng Áng, ngày 11/6/2016, tỉnh Thanh Hoá đã yêu cầu Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn tạm dừng việc xả nước thử áp/xúc rửa đường ống; đồng thời yêu cầu Tổ hợp nhà thầu báo cáo Bộ TN&MT để được xem xét, chấp thuận trước khi xả thải.
Ngày 16/6/2016, đoàn kiểm tra do Tổng cục Môi trường thành lập đã tiến hành kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với dự án Lọc hóa dầu Nghi Sơn, trong đó có nội dung kiểm tra việc súc rửa đường ống và việc thải nước súc rửa đường ống ra biển. Đến nay, do chưa có kết luận chính thức, Tổ hợp nhà thầu vẫn đang phải tạm dừng việc xả nước thử áp, xúc rửa đường ống.
Một vấn đề cũng được UBND tỉnh Thanh Hoá nêu tại cuộc làm việc với Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng là sự cần thiết của việc phải lắp đặt các trạm quan trắc không khí tự động
Phát biểu kết luận cuộc làm việc với lãnh đạo tỉnh Thanh Hoá, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng ghi nhận và đánh giá cao mô hình, hiệu quả hoạt động của KKT Nghi Sơn. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng đặc biệt lưu ý lãnh đạo tỉnh Thanh Hoá, KKT Nghi Sơn về việc phải đặc biệt quan tâm vấn đề môi trường do đây là KKT có diện tích sử dụng đất, mặt nước lớn, tập trung nhiều nhà máy công nghiệp nặng như lọc hoá dầu, sản xuất thép, xi măng, nhiệt điện…
Phó Thủ tướng yêu cầu phải tăng cường kiểm soát về đầu tư xây dựng, đặc biệt chú ý hệ thống xử lý chất thải, nước thải, khí thải.
“Từ bài học của Formosa, phải luôn cảnh giác, luôn có ý thức và trách nhiệm bảo vệ môi trường. Trong từng nhà máy, tuỳ theo mức độ xả thải, phải có hệ thống xử lý nước thải phù hợp. Trong từng KCN, phải có nhà máy xử lý nước thải tập trung”, Phó Thủ tướng yêu cầu.
Bên cạnh đó, phải tiến hành giám sát môi trường, xả thải theo đúng các quy định của pháp luật và thông lệ quốc tế, phải nghiệm thu kết quả xử lý chất thải trước khi thải ra môi trường.
Để thực hiện công việc này hiệu quả, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ TN&MT trường chủ trì thành lập Hội đồng nghiệm thu cấp Bộ hoặc cấp Nhà nước, với sự tham gia của các nhà khoa học, các chuyên gia tư vấn trong và ngoài nước để đánh giá một cách khách quan, khoa học, chính xác.
“Dù chậm một chút nhưng bảo đảm chắc chắn, bền vững. Kiên quyết lấy môi trường là yêu cầu bắt buộc cho hoạt động của các nhà máy. Nếu không đạt các tiêu chuẩn môi trường, phải yêu cầu dừng lại để hoàn thiện”, Phó Thủ tướng chỉ đạo.
Về việc lắp đặt các trạm quan trắc môi trường, Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ TN&MT nhanh chóng hỗ trợ, hướng dẫn các cơ quan của tỉnh để tổ chức thực hiện, yêu cầu các trạm quan trắc này phải được nối mạng 24/24 với cơ quan quản lý nhà nước. Việc lắp đặt trạm quan trắc phải được thực hiện tại tất cả các cơ sở có xả thải ra môi trường, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm, không loại trừ bất kỳ ai.
Bên cạnh yếu tố bảo đảm môi trường, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng đặc biệt lưu ý công tác rà soát quy hoạch; xây dựng nhà ở cho công nhân; bảo đảm an toàn tuyệt đối trong quá trình đầu tư xây dựng và khai thác, sử dụng tại các nhà máy trong KKT Nghi Sơn.
Tại cuộc làm việc với lãnh đạo chủ chốt tỉnh Thanh Hoá, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng đã có ý kiến về một số kiến nghị của địa phương nhằm tháo gỡ khó khăn, thực hiện tốt các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh.
Hà Nguyễn

Không có nhận xét nào: